Hz Elyesa hayatı belki bir çok azımız biliyoruz. Hz. İlyas Peygamber’den sonra gelmektedir. Yüce Allah, İlyas Aleyhisselâm’dan sonra, Elyesa’ Aleyhisselâm’ı İsrailoğullarına peygamber olarak gönderdi. Kur’an’da adı 2 defa geçer. Hz. İlyas’ın yardımcısıdır. Her ikisi de Musa aleyhisselamın dinini yaymakla vazifelendirilmiş nebî idiler. Hz. Elyesa hakkında çok fazla bilgiye sahip değiliz. İslâmî kaynaklarda da Hz. İlyâs ile ilgili bilgiler aktarılmıştır. Kaynağı genelde Tevrat ve diğer yahudi rivâyetleri olan bu haberlerde de onun Kral Ahab döneminde yaşadığı bildirilir. Ama Yüce Allah Mukaddes kitabında Kuranı Kerim En’am suresi 86. ayette:
وَإِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَيُونُسَ وَلُوطًا وَكُلاًّ فضَّلْنَا عَلَى الْعَالَمِينَ
Mealen: İsmail’i, Elyasa’ı, Yûnus’u ve Lût’u da doğru yola erdirmiştik. Her birini âlemlere üstün kılmıştık.
Yice Yüce Allah Sad suresi 48. ayette buyuruyor: وَاذْكُرْ إِسْمَاعِيلَ وَالْيَسَعَ وَذَا الْكِفْلِ وَكُلٌّ مِّنْ الْأَخْيَارِ
Mealen: (Ey Muhammed!) İsmail, el-Yesa’ ve Zülkifl’i de an. Onların her biri iyi kimselerdi.
Bir ara İsrail’de yapılan arkeolojik kazılarda ortaya çıkarılan bir ev kalıntısının Tevrat ve İncil’de adı geçen Elişa ve Kuran-ı Kerim’de Elyasa olarak zikredilen peygambere ait olduğu iddia edildi haberler ortaya çıktı. Elişa Paygambere ait olduğu tahmin edilen evin iki kanadının olduğunu ekleyen Mazar, “Bir kanat sokağa açılırken, diğer taraf ise arkadaki odaya çıkıyor.” dedi. Bu odada bir masa ve tezgah bulundu. Üzerine ‘Elisha’ ismi oyulmuş çömlek parçası da buradan çıkarıldı. Bir başka rivayete göre Eyyub Peygamber’i ziyarete giderken vefat ettiği Urfa’da, Eyyub Türbesi’nin güneybatısında köye 500 metre mesafedeki makamdadır. Asırlardır Elyesa makamı olarak ziyaret edilmektedir.
İsrâiloğullarına gönderilen peygamberlerden. İlyâs aleyhisselâmdan sonra gönderilmiştir. Her ikisi de Mûsâ aleyhisselâmın dinini yaymakla vazifelendirilmiş nebi idiler. İlyâs aleyhisselâm, İsrâiloğullarını Allahü teâlâya imâna ve ibâdete çağırdı. Onu dinlemediler, hattâ memleketlerinden kovdular. Ba’l adındaki puta tapmaya ısrarla devâm ettiler. Bu isyânları ve azgınlıkları sebebiyle, Allahü teâlâ onlar üzerine belâ ve musibet gönderdi. Çeşitli sıkıntılarla cezâlandırıldılar. Memleketlerinden bereket kaldırıldı. Yağmur yağmaz oldu, kıtlık başgösterdi ve mahsûl alamadılar. Yiyecek bulamaz oldular. Açlıktan leş yemeye başladılar. Sonunda İlyâs aleyhisselâmı bulup, nasihatını dinlediler. İmân ettikleri için, üzerlerinde belâlar ve musibetler kaldırıldı. Bir müddet sonra, tekrar dinden dönüp puta tapmaya ve çeşitli günahları işlemeye başladılar. Küfürde ısrâr edip, imân etmeye bir türlü yanaşmadılar.
İlyâs aleyhisselâm, Allahü teâlânın izniyle Ba’ıbek’te yaşayan bu kabile arasından ayrılıp gitti. Başka beldelerde yaşayanları, Allahü teâlâya imân ve ibâdet etmeye dâvet etti. Bu dâvetleri sırasında uğradığı bir belde halkı tarafından çok sevilip, orada kalması istendi. Bunun üzerine bir müddet kaldı. Bu sırada ihtiyar bir kadının evinde misâfir olmuştu. bu kadın Elyesa aleyhisselâmın annesiydi. Elyesa aleyhisselâm, o sırada genç olup hastaydı. Annesi, İlyâs aleyhisselâmdan, oğlunun sıhhate kavuşması için duâ istedi. İlyâs aleyhisselâm da duâ etti. Elyesa aleyhisselâm hastalıktan kurtulup sıhhate kavuştu. Bundan sonra İlyâs aleyhisselâmın yanından hiç ayrılmadı. Ondan Tevrât-ı şerifi öğrendi. İlyâs aleyhisselâmdan sonra Elyesa aleyhisselâm, Allahü teâlâ tarafından peygamber olarak görevlendirildi.
Elyesa aleyhisselâm, İsrâiloğullarının ıslâhı için uğraştı, tebliğ vazifesi yaptı. Azgınlık ve taşkınlıklarını günden güne arttıran bu kavim, Allahü teâlânın kendilerine gönderdiği kitâbın gösterdiği yoldan ayrıldı. Kabileler, devletin başına geçmek yarışına girdi. Aralarındaki ayrılık ve başka memleket meseleleri yüzünden birbirilerine düştüler. İsrâiloğulları arasındaki fitnenin kavga ve çekişmelerin sonu gelmez oldu. Nihâyet Allahü teâla üzerlerine Asûr devletini musallat kıldı. Esir olup zelil ve perişan bir hayat sürmeye başladılar.
Elyesa aleyhisselâmdan Kur’ân-ı kerimde bahsedilmiş olup meâlen; ”(Yâ Muhammed!) İsmâil’i, Elyesa’ı, Zülkifl’i de hâtırla. (Kavmine anlat) Bunlar hayırlılardan idiler.” (Enbiyâ sûresi:85) buyrulmaktadır.
İsrâiloğulları, Elyesa aleyhisselâma bazân uyup, bildirdiği emirleri yerine getirdiler. Bâzan da muhâlefet ettiler. Elyesa aleyhisselâm vefâtına yakın Zülkifl aleyhisselâmı yanına çağırıp, kendinden sonra onu yerine halife tâyin etti.
Kaynak: Peygamberler Tarihi, İhlas Yayınları
Eğil ilçesi peygamberler diyarıdır ve aynı zamanda Asurluların ikametgahıdır.Eğil Dicle nehir yanında kurulmuş bir ilçedir ve peygamber mezarları da bunun yanındadır.Muhatapları Asurlularında burada olduğunu gözlüyoruz.
