Meymûne binti Hâris İslâm’dan önceki dönemde Mes’ud İbni Amr İbni Umeyr es-Sekafî ile evlenmişti. Ondan ayrılınca Ebû Ruhum İbni Abdiluzza ile nikâhlandı. Onun ölümünden sonra dul kaldı. Bundan sonra gönlüne bir ateş düştü. Artık kimseyle evlenmek istemiyordu. Bir istisnası vardı. O da İki Cihan Güneşi Efendimizdi. Peygamberimizin ( aleyhisselâm ) hanımlarından. Umretu’l-Kazâ dönüşü kendi isteği üzere Efendimizin aileleri arasına katılarak mü’minlerin annesi olma şerefini elde eden bahtiyarlardan. Hazret-i Meymune, Resulullahın nikâhı ile şereflenen, son hanımı oldu.
İsmi ve nesebi: Meymune bt. El-Haris b. Hazn el-Hilaliye. Umm Fadl Lubabe’nin kızkardeşidir. Meymune radıyallahu anha, müminlerin annelerindendir. İsmi Berre idi. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem onu Meymune olarak değiştirmiştir. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’den önce Ebu Ruhm b. Abdiluzza b. Ab-divedd b. Malik b. Hisl b. Amir b. Luey el-Kuraşi el-Amiri’nin ni-kahmdaydı. Denildi ki: Sahbere b. Ebi Ruhm’ün nikahındaydı. Huveytib ibn Abdiluzza veya kardeşi Ferve’nin yanında olduğu da söylenmiştir. Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ile 7. Yılın Zilkâde ayında kaza umresinden sonra evlenmiştir. Denildi ki:
“Cafer b. Ebi Talib’i onu istemeye gönderdi. O da Abbas radı-yallahu anh’den izin aldı ve evlendi.”
Denildi ki: Abbas radıyallahu anh Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e Meymune’yi anlattı ve Ebu Ruhm’den dul kaldığını söyledi. Bunun üzerine onunla evlendi.728
İbn İshak729 dedi ki: Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Meymune ile Safiyye’den sonra evlendi.”
Yunus b. Bukeyr, Yezid b. El-Asam’dan rivayet ediyor: “Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Meymune radıyallahu anha ile ihramsız iken evlendi ve ona ait çadırda gerdeğe girdi. Meymune radıyallahu anha bundan sonra vefât etmiştir.”730
Bu rivayet mürseldir. Nitekim Abdullah b. Abbas radıyallahu anhuma buna muhalif rivayette bulunmuş ve ihramlı iken onunla evlendiğini belirtmiştir. Bu rivayet Sahihu Buhari’dedir. Nitekimfakihler arasında bu hüküm hakkında ihtilaf yaygındır. Kimisi bu rivayetlerin arasını; ihramlı iken nikahın kıyıldığı, sonra Ten’im’-de umrede ihramdan çıktıktan sonra gerdeğe girdiği şeklinde cem etmiştir. İbn İshak’ın kıssayı rivayet siyakında böyle beyan edilmiştir. Denildi ki: ihrama girmeden önce nikah akdi yapılmıştır, ihrama girdikten sonra evlendiği yayılmıştır. Ez-Zuhri ve Katade onun kendisini Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e hibe ettiğini ve hakkında ayet indiğini zikretmişlerdir. Kendisini hibe edenin başkası olduğu da söylenmiştir. Fakat kendisini hibe edenlerin birden fazla olduğu söylenmiştir ki bu doğruya daha yakındır.
İbn Sad731 dedi ki: “Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in evlendiği son kadın Meymune’dir. 7. Yılın şevval ayında evlenmiştir.” Eğer bu sabit olursa ihram dışında iken evlenmiş demektir. Zira ancak zilkade’de ihrama girilir.
Vakıdî’nin de bulunduğu bir isnadla İbn Abbas radıyallahu anhuma’dan şöyle dediğini rivayet etmiştir:
“Resûlullah Mekke’ye umre için çıkmak istediğinde Evs b. Havli ile Ebu Rafi’yi Abbas’a kendisini Meymune ile evlendirmesi için gönderdi. Onlar develerini kaybettiler ve Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem gelinceye kadar günlerce Batn-ı Rabig’de kaldılar. Sonra develerini buldular ve onunla beraber Mekke’ye geldiler. Abbas radıyallahu anh’e haber gönderdi ve durumu ona anlattı. O da işi Resûlullah’a bıraktı. Resûlullah Abbas radıyallahu anh’ın evine geldi ve ondan istedi. Böylece evlendiler.”
Süleyman b. Yesar yoluyla gelen rivayete göre Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem Medine’den çıkmadan önce Ebu Rafi ile birini Meymune ile evlenmek üzere gönderdi.
Yine İbn Sad, Meymun b. Mihran yoluyla rivayet ediyor: “Safiye bt. Şeybe’nin yanına o ihtiyar iken girdim ve:
“Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Meymune ile ihramda iken mi evlendi?” diye sordum. Dedi ki:
“Hayır vallahi ikisi de ihram dışındayken evlendiler.”
İbn Sad732, Atâ el-Horasani’den rivayet ediyor: “İbnu’l-Mu-seyyeb’e:
“İkrime Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’in Meymune ile ihramlı iken evlendiğini iddia ediyor” dedim. Dedi ki:
“Sana söyleyeyim; Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ih-ramlı iken döndü, ihramdan çıkınca onunla evlendi.”
İbn Sad, İkrime’den rivayet ediyor: “Meymune bt. El-Haris radıyallahu anha kendisini Resûlullah’a hibe etti.”
Amre radıyallahu anha’ya denildi ki: “Meymune radıyallahu anha kendisini Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e hibe etti” o da dedi ki:
“Resûlullah onunla beş yüz dirhem mehir ile evlendi. Nikahlarken velisi Abbas radıyallahu anh idi.”
İbn Sad733, sahih isnad ile İbn Abbas radıyallahu anhu-ma’dan rivayet ediyor: Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Meymune, Ummu’l-Fadl ve Esma mümine kızkardeş-lerdir.”
İbn Sad, Yezid b. El-Asam’dan rivayet ediyor: “Ben ve kızkar-deşinin Talha’dan dünyaya getirdiği oğluyla Mekke’den gelmekte olan Aişe radıyallahu anha’yı karşıladık. Biz Medine bahçelerinden birinden bir şeyler almıştık. Aişe radıyallahu anha kızkarde-şinin oğluna dönerek onu ayıpladı. Sonra bana dönerek nasihat etti. Sonra şöyle dedi:
“Bilmiyor musun ki, Allah seni, peygamberinin evlerinden birinde bulunduracak kadar ihsana nail kıldı? Vallahi Meymune geçip gitti. Vallahi o bizim takva bakımından en üstünümüz, akrabaya iyilik bakımından da en sağlamımız idi.” Bunun isnadı sahihtir.
Yine Meymun b. Mihran’dan şöyle dediğini rivayet etmiştir: “Safiyye bt. Şeybe’ye Meymune hakkında sordum. Şöyle dedi:
“Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Meymune ile Şerifte evlendi. Meymune’ye ait çadırda gerdeğe girdi ve Şerifte vefât etti. Bizim çadırlarımızın bulunduğu yere defnedildi.”734 Meymuneradıyallahu anha 51 yılında vefât etmiştir.
îbn Sad, Vakıdî’den Meymune radıyallahu anha’nm 61 yılında vefât ettiğini ve şöyle dediğini nakletmiştir: “Meymune radıyal-lahu anha Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’in en son vefât eden hanımıdır.”
Şayet şu son söz olmasaydı 61 yılının ravilerden birinin yanılgısı olması ihtimali vardı. Lâkin Aişe radıyallahu anha’nm Ye-zid b. Esam tarafından nakledilen sözü buna delalet etmektedir. Zira Aişe radıyallahu anha’nm 60 yılından önce vefât ettiği hususunda ihtilaf yoktur. Bahsi geçen rivayet de sahihtir. Bu Vakıdî’nin sözünden daha önceliklidir. Nitekim Yakub b. Sufyan onun 49 yılında vefât ettiğini belirtmiştir. Başkaları onun 63 yılında vefât ettiğini söylediler. İkisinden biri sabit değildir. İlk görüş daha sağlamdır.
727 El-İsabe (11775) Usdu’l-Gabe (7297) el-İstiab (3552) Tecridu Esmai’s-Sahabe (2/306)
728 Usdü’l-Gabe (5/401)
729 İbn Hişam (4/221)
730 Müslim (3437) Tirmizi (845) Nesai (2837) İbn Mace (1965)
731 Tabakat (8/94)
732 Tabakat (8/94)
733 İbn Sad (8/98)
734 Ahmed (6/335)
