Şifâ binti Abdullah radıyallahu anhâ Mekke’de hicretten önce İslâm’la şereflenen bir hanım sahâbî!.. Şifâ (r. anhâ) ağzı duâlı bahtiyar bir hanımdı. Şifâ binti Abdullah (r. anhâ) akıllı zeki, bilgili, görgülü bir hanımdı. Araplar arasında yazı yazmanın az olduğu bir sırada Arapça yazı yazardı. Hizmeti de severdi. Firâset sâhibiydi. Şifâ (r. anhâ) nezâket sâhibi, hassas yürekli ve müttaki bir hanımdı.
İsmi ve nesebi: eş-Şifa bt. Abdillah b. Abdişems b. Halef b. Şeddad b. Abdillah b. Kurt b. Rizah b. Adiy b. Ka’b el-Kuraşiyye el-Adeviyye. Halef yerine Halid de denilmiştir. Yine Şeddad yerine Saddad veya Dırar denilmiştir. Süleyman b. Ebi Hasme’nin annesidir. İsminin Leyla olduğu söylenmiştir. Bunu Ahmed b. Salih el-Mısri belirtir.
Ebu Ömer, İbn Sad’dan naklen şöyle dedi: “Annesi Fatıma bt. Vehb b. Amr b. Aiz b. İmran el-Mahzumiyye’dir. Şifa radı-yallahu anha hicretten önce müslüman olmuştur. İlk muhacirlerdendir. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem’e biat etmiştir. Kadınların akıl ve fazilet sahiplerindendir. Resûlullah onu ziyaret eder ve onun evinde kaylule yapardı. Şifa radıyallahu anha evinde Resûlullah için yatak ve gecelik kıyafet yapmıştı. Mervan b. El-Hakem ondan alıncaya yanında oğluyla beraber böyle devam etti.
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ona: “Hafsa’ya yazı öğrettiğin gibi nemle muskasını da öğret” demiştir. Resûlullah onu Medine’de oymaların yanında bulunan bir eve yerleştirdi. O da oraya oğlu Süleyman ile birlikte yerleşmiştir. Ömer radıyal-lahu anh onun görüşüne öncelik verir, onu gözetir ve üstün tutardı. Bazı çarşı işlerinde onu görevlendirmiştir.755
Kendisinden torunu Ebu Bekir ve Osman b. Süleyman b. Ebi Hasme rivayette bulunmuşlardır.
Yine ondan oğlu Süleyman, Ebu Seleme b. Abdirrahman, müminlerin annesi Hafsa ve azatlısı Ebu İshak da rivayette bulunmuştur.Müsned’de756, el-Mes’udî yoluyla, Ebu Hasme’nin ailesinden birinden nakledilir: “Şifa bt. Abdillah muhacir kadınlardan idi. Re-sûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e amellerin en faziletlisini sorunca:
“Allah’a iman, O’nun yolunda cihad ve kabul edilmiş hac” buyurdu.
İbn Mende ondan nemle muskası hadisini Hafsa’dan şöyle rivayet etmiştir: “Kendisine eş-Şifa denilen Kureyş’li bir kadın nemle muskası yapardı. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem:
“Onu Hafsa’ya öğret” buyurdu. Bu rivayetin mevsul mü mürsel mi olduğunda ihtilaf edilmiştir.
İbn Mende ve Ebu Nuaym uzunca Osman b. Süleyman b. Ebi Hasme’den rivayet ediyorlar:
“Şifa radıyallahu anha Cahiliyede iken muska yazardı. Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem hicret ettiğinde çıkmadan önce Mekke’de biat etti. Ona gitti ve dedi ki:
“Ey Allah’ın Resûlü! Ben Cahiliye’de muska yazardım. Onları sana göstermek istiyorum.” Resûlullah :
“Göster bakalım” dedi. Eş-Şifa Bint Abdillah radıyallahu anha muskasını Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e gösterdi. Nemle muskası yapmıştı. Ona şöyle dedi:
“Bunu yapabilirsin. Hafsa’ya da öğret.”757 Buraya kadar İbn Mende’nin rivayetidir.
Ebu Nuaym ve Taberani Şifa bt. Abdillah radıyallahu an-ha’nın şöyle dediğini rivayet ediyorlar:
“Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem yanıma girdiğinde ben Hafsa’nm yanında oturuyordum. Buyurdu ki:
“Yazmayı öğrettiğin gibi neden şu nemle muskasını da öğretmiyorsun?”
İbn Ebi Asım758 ve Ebu Nuaym Şifa bt. Abdillah radıyallahuanha’dan rivayet ediyorlar:
“Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’e geldim. Yerinde bulamadığımdan bana yerinde bulunmayışının sebebini açıklamaya başladı. Ben de sitem etmeye devam ettim. Namaz vakti geldi. Yanından çıktım. Şurahbil b. Hasene’yle evli olan kızımın yanına gittim. Şurahbil’in evde olduğunu gördüm. Ona:
“Namaz vakti geldi, sen hâlâ evde misin?” demeye başladım.
O da:
“Teyze! Bana sitem etme! Çünkü üstüme örtecek tek bir şeyim vardı. Onu da Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem ödünç aldı.” Dedi. Bunun üzerine şöyle dedim:
“Anam, babam sana feda olsun. O bu haldeyken ve ben bilmeden ona sitem mi ediyorum.” Şurahbil b. Hasene:
“Yamalı bir kadın elbisesinden başka hiçbir şey yoktu” demiştir. İsnâdmda Abdulvehhab b. Dahhak adlı çok zayıf bir râvi vardır.
752 El-İsabe (11370) Usdu’l-Gabe (7037) Tecridu Esmai’s-Sahabe (2/281)
753 El-İstiab (4/1868, 1869)
754 Tabakat (8/196)
755 Musab ez-Zubeyri Nesebu Kureyş (368)
756 Ahmed (6/372)
757 Ahmed (6/286) Hakim (4/414) Taberani (24/789, 795) İbn Ebi Asım el-Âhad (6/3) Mecmau’z-Zevaid (10/324) Camiu’l-Mesanid (15/561-62)
758 El-Âhad ve’l-Mesani (6/4)
