Hz Zekeriya Hayatı bir çoğumuzun merakle okuduğumuz veya dinlediğimiz peygamberlerden biridir. Yeni Ahit ve Kur’an’da adı geçen İslam’a göre bir peygamberdir. Mukaddes kitab Kur’anı Kerim’de Hz Zekeriya adı zikredilmiştir. Kuran-ı Kerîmin Âl-i İmrân, Meryem, Enbiyâ ve En’am surelerinde Hazret-i Zekeriya (a.s.)’la ilgili haberler verilmektedir. Hz. Zekeriya aleyhisselamın hiçbir duası Allah tarafından boş çevrilmemiştir. Hz Zekeriya hakkında bilgi vermek gerekirse. Hz. Musa aleyhisselamın getirdiği dînin emir ve yasaklarını insanlara tebliğ etti. Onun hakkinda çesitli âyet ve hadisler vardir. Ebû Hureyre’nin naklettigine göre, Hz. Muhammed (s.a.s);” “Zekeriyya (a.s) marangoz idi”(Ahmed b. Hanbel, el-Müsned, Misir, 1954, II, 405) diyerek O’nun elinin emegi ile geçinen bir sanat ehli oldugunu haber vermistir.
Zekeriya, İslâm’a göre bir peygamberdir. Babasının adı Berahya (Berhiye) idi ve soyu Davud oğlu Süleyman Peygambere dayanıyordu. Zekeriyyâ (a.s.) İsrâiloğullarının peygamberi olduğu gibi, aynı zamanda onların bilgini, reisi ve müşâviri, yani danışmanı idi. Onun hakkında çeşitli âyet ve hadisler vardır. Zekeriyya aleyhisselam 99 veya 120 yaşına geldiği halde neslini devâm ettirecek bir evlâdı yoktu. Hanımı da zâten çocuk doğurmuyordu ve 98 yaşındaydı. Gerek Zekeriyya aleyhisselamın, gerekse hanımının çocuk sâhibi olma yaşları geçmişti. Fakat içine bir evlâd sevgisi düşüp kendisine sâlih bir evlâd ihsân etmesi için Allahü teâlâya dua etti. Allahü teâlâ ona Yahya isminde bir oğlan çocuğu ihsân edeceğini Cebrâil aleyhisselam vâsıtasıyla bildirdi. Birgün Zekeriyya aleyhisselam odasında namaz kılarken beyaz elbiseler içersinde Cebrâil aleyhisselam gelerek Allahü teâlânın kendisine Yahya isminde bir oğul ihsân edeceğini müjdeledi. Ayrıca onun hazret-i Îsâyı tasdik edeceğini, zamânın büyüklerinden ve bütün kötülüklerden uzak, nübüvvetle (peygamberlikle) muttasıf, sâlihler zümresinden bir zât olacağını haber verdi.
Zekeriyya (a.s)’nın hanımı, İsa (a.s)’nın annesi Hz. Meryem’in teyzesi İsa idi. Zekeriyya (a.s)’da, Hz. Meryem’e bakmakla meşgul oluyordu. O’na Beyti Makdis’te bir yer yapmıştı. O’nun odasına her girdiğinde, yanında kış mevsiminde yaz meyvesini ve yaz mevsiminde de kış meyvesini buluyordu. Zekeriyya (a.s);
– “Ey Meryem! Bu sana nereden geliyor?” diye sorunca Hz. Meryem;
– “Allah tarafındandır” diye cevap veriyordu.
Zekeriyya (a.s) Hz. Meryem’in yanında böyle yaz mevsiminde kış meyvesini ve kış mevsiminde de yaz meyvesini görünce, Hz. Meryem’e bu nimetleri veren, buna gücü yeten Yüce Allah, eşimin yaşı geldiği halde, bize hayırlı bir evlat verebilir şeklinde düşündü ve hayırlı bir evladı olması için Allah (c.c)’a şöyle dua etti; “Rabbim! Gerçekten kemiklerim zayıfladı, saçlarım ağardı, Rabbim! Sana yalvarmaktan dolayı herhangi bir şeyden mahrum kalmadım. Doğrusu, benden sonra yerime geçecek yakınlarımın iyi hareket etmeyeceklerinden korkuyorum. Karım da kısırdır. Katından bana bir oğul bağışla ki, bana ve Yakub oğullarına mirasçı olsun! Rabbim! O’nun, senin rızanı kazanmasını da sağla!” (Meryem,19/4,5,6) “Ya Rabbi! Bana kendi katından temiz bir soy bahşet!” (Ali İmran, 3/38) “Rabbim! Beni tek başıma bırakma! Sen varislerin en hayırlısısın.” (Enbiyâ, 21/89)
Gücü her şeye yeten Yüce Allah (c.c), Zekeriyya (a.s)’nın duasını kabul etti ve O’na bir erkek evlad vereceğini müjdeledi; “Ey Zekeriyya! Sana Yahya isminde bir oğlanı müjdeliyoruz. Bu adı daha önce kimseye vermemiş tik.” (Meryem, 19/7)
Mihrapta namaz kılmaya durduğu sırada, hemen melekler O’na şöyle seslendi; “Haberin olsun! Allah sana Yahya adlı çocuğu müjdeliyor. O, Allah’tan gelen bir kelimeyi (İsa’yı) tasdik edecek, milletinin efendisi olacak, nefsine hakim bulunacak ve salihlerden bir peygamber olacak tır.” (Ali İmran, 3/39)
Zekeriyya (a.s), Allah’ın verdiği bu müjdeye şaştı, hayret etti. Çünkü kendisi de hanımı da hayli yaşlı idiler. “Rabbim! Karım kısır, ben de son derece kocamışken nasıl oğlum olabilir?” (Meryem, 19/8) diyerek, bu ilginç müjde karşısında hayretini dile getirdi. Yüce Allah (c.c) O’na şöyle cevap verdi; “Rabbin böyle buyurdu. Çünkü bu bana kolaydır. Nitekim sen yokken, daha önce seni yaratmıştım.” (Meryem, 19/9)
Kur’an-ı Kerim’in başka bir yerinde bu durum şöyle haber verilmiştir; “Hz. Zekeriyya’nın duasını kabul edip kendisine Hz. Yahya’yı bahşetmiş, eşini de doğum yapacak hale getirmiştik. Doğrusu onlar iyi işlerde yarışıyorlar, korkarak ve umarak bize yalvarıyorlardı. Bize karşı gönülden saygı duyuyorlardı.” (Enbiya, 21/90)
Yüce Allah’ın bu güzel müjdesine son derece sevinen Zekeriyya (a.s); “Rabbim! Öyle ise bana bir alamet ver” dedi. (Meryem, 19/10) Allah-u Teala O’na şu cevabı verdi; “Alametin, üç gün, işaretten başka şekilde insanlarla konuşmamandır. Rabbini çok an, akşam sabah hamdet!” (Ali İmrân, 3/41)
Gün oldu, Zekeriyya (a.s)’nın nutku tutuldu. Mihrabdan çıktı ve milletine: “Sabah-akşam Allah’ı tesbih edin! diye işarette bulundu.” (Meryem, 19/11) Zamanı gelince, Zekeriyya (a.s)’nın oğlu Yahya (a.s) dünyaya geldi.
Yukarıda görüldüğü gibi, Zekeriyya (a.s) ile ilgili olarak zikredilen ayetlerin çoğu, dua mahiyetindedir. O, çok dua eden, Allah’ın emir ve yasaklarına riayet ederek tam bir teslimiyet içinde yaşayan Yüce bir peygamberdi. Allah (c.c); “Zekeriyya, Yahya, İsa ve İlyas’a da yol göster miştik. Hepsi iyilerden idiler” (Enam, 6/85) diyerek O’nu şahit peygamberlerle birlikte anmıştır.
Zekeriyya (a.s) bu şekilde ömrünü ibadetle geçirdi. Daima insanları Yüce Allah’a inanmaya ve O’nun yolunda yürümeye çağırdı. Fakat azmış olan, küfre dalan ve önünü görmeyecek kadar gözü dönenler, O’nu şehid ettiler.
Hz. Zekeriyya Mucizeleri:
1. Kalemleri, kendi kendine Tevrat’ı yazardı. Zekeriyya aleyhisselam Beyt-i Makdis’te maiyyetinde yetmiş kişi olduğu halde Tevrat yazarlardı. Yahudilerin biri gelip; “Hak peygamber olsaydın, elinde Tevrat yazmağa muhtaç olmazdın; sen de elinle yazıyorsun, emrindekilerle aranızda hiçbir fark görmüyorum.” diye konuştu. Hazret-i Zekeriyya bu söze çok üzüldü ve meraklandı. Cebrâil aleyhisselam gelip: “Ey Zekeriyya, buradan kalkınız! Kaleminize emr ediniz, kendi kendine yazsın!” dedi. Zekeriyya kalkıp, emr edince, kalem istenen şeyi yazmaya başladı. O saatte kalem on iki sûre yazdı. Bu mucize ile birçok kimse îmân etti.
2. Zekeriyya aleyhisselam hazret-i Meryem’i terbiyesi altına aldığı vakti, yazılması lâzım gelen kefâletnâmeyi, kalemsiz, hokkasız yazmışlardır.
3. Kur’ân-ı kerîmde bildirildiği gibi, Zekeriyya aleyhisselam ve Beyt-i Mukaddes hademe ve kayyimlerinden yirmi dokuz kişi arasında hazret-i Meryem’in kefâleti hakkında meydana çıkan ihtilaf üzerine herkes kendi kalemini Ürdün suyuna atmışlarken, yalnız Zekeriyya aleyhisselamın kalemi suyun üzerinde dikilmiş kalmıştır.
4. Ağaçlar, Zekeriyya aleyhisselamla konuşurlardı. Yahudilerden bir tâife kendisini şehit etmek üzere araştırırlarken, kendileri de onlardan kaçtığı vakit, bir ağaç; “Ey Allah’ın peygamberi, gel bende gizlen seni ben muhâfaza ederim” diye dile gelmişti.
5. Zekeriyya aleyhisselam su üzerinde yürür ve mübârek ayakları ıslanmazdı. Kendisi için suda yürümekle, karada yürümek arasında fark yoktu.
6. Zekeriyya aleyhisselamdan mucize istendiği vakitte, yakınlarındaki ağaçlara mübârek eliyle işâret etmiş, hemen ağaçlar, köklerinden kopup, önlerine gelip kalmışlardır.
Kur’ân-ı kerîmin Âl-i İmrân, Meryem, Enbiyâ ve En’am sûrelerinde Zekeriyya aleyhisselamla ilgili haberler verilmektedir.
