ŞEYH İSMÂİL ENARÂNÎ
Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin yetiştirdiği büyük velîlerden. Doğum târihi ve yeri belli değildir. Hayâtı hakkında fazla bilgi yoktur. İlim tahsîline Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin yanında başladı. İleri gelen hizmetçilerinden oldu. Vefât edinceye kadar Mevlânâ Hâlid’in hizmetlerine devâm etti. Ayrıca yazısı da güzel olduğundan, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin eserleri ve gerekli yazılarını yazardı. Mevlânâ Hâlid onu çok sever ve kendisinden “Kardeşimiz Şeyh İsmâil” diye bahsederdi.
İsmâil Enarânî çok sabırlı ve edepliydi. Hiçbir zaman kendisini halîfe olarak kabûl etmedi. Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin vefâtından sonra yerine geçti.
İsmâil Enarânî’nin iki çocuğu vardı. Kendisi Süleymâniye’de bulunduğu bir sırada eski Bağdât vâlisi Muhammed Necib Paşa, bir gece hükûmet konağında büyük bir toplantı tertib etti. Kapıcıların kapıyı kapattığı sırada bir izdiham meydana geldi. İsmâil Enarânî’nin iki çocuğu ayaklar altında kalarak öldü. Bu elîm vakayı duyan vâli kapıcıları hapsettirdi. On gün sonra İsmâil Enarânî Bağdât’a döndü. Bütün talebeleri ve sevenleri onları ziyârete gitti. Hüzün ve keder sebebiyle kimse konuşmuyordu. İsmâil Enarânî onlara; “Niçin konuşmuyorsunuz? Yanınızda bir olay mı meydana geldi?Biliyorum ki, benim iki evlâdım birden vefât eyledi. Ama onlar bana hocam Mevlânâ Hâlid’den daha kıymetli değildiler. Ben, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerini kaybettim. Onun dışındakilerin kaybı beni onunkinden daha fazla üzmez.” buyurdu. Oradakiler ağlamaya başladı. İsmâil Enarânî onlara sabretmelerini işâret etti.
İsmâil Enarânî, Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin vefâtından kısa zaman sonra tâûn hastalığına yakalandı ve vefât etti. Hasta yatağında yerine Abdullah Hirevî’yi halîfe bıraktı. Malının dörtte birinin fakirlere dağıtılmasını vefâtından önce vasiyet etti.
KAYNAKLAR
1) Mecd-i Tâlid
2) Şems-üş-Şümûs
3) Hadâik-ül-Verdiyye
