Necâşî, Habeşçe kral hükümdar manasına gelir. Peygamber efendimiz zamânındaki Necâşî’nin adı Eshame idi. Sene 614 ve Habesistan, yani günümüzde Etyopya topraklarina tekabul eden Afrika diyari, Krallik ile idare edilir ve bu topraklarda Isevilik, daha dogrusu Hristiyanlik hakimdir. Nas-rânî yani hıristiyan iken müslüman oldu. Cenaze namazını Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem Medine’de kıldırdı.
Necâşinin Cenaze namazı hakkında degişik hadis-i şeriflerinde şövle buvuruldu:
“Ebü Hüreyre (r.a.)’dan rivayet olundu. Necâşînin ölüm günü, Necâşinin vefatı, haberini bildirdi. Efendimiz (s.a.v.) hazretleri. “Musalla” (Cenaze namazı) kılman yere çıktı. Sahabeleri saf saf yaptı. Ve dört tekbir ile Necâşinin cenaze namazını kıldı.” Sahih-i Buhârî: 1168,
Kaynak : İsmail Hakkı Bursevi, Rûhu’l-Beyan Tefsiri: 4/411.
“Necaşî öldüğünde, biz devamlı onun kabrinde bir ışık görüldüğünü konuşurduk…”“Necaşî öldüğünde, biz devamlı onun kabrinde bir ışık görüldüğünü konuşurduk…”
-Müminlerin Annesi Aişe- Bu büyüğümüz, tabiîler anıldığında bir tabiîdir.
Sahabîler sayıldığında da bir sahabîdir.1
Çünkü o Resülüllah’la (s.a.v.) mektuplaşmış, Resûlüllah (s.a.v.) da onunla mektuplaşmıştır.
O vefat ettiğinde, peygamber (s.a.v.) onun gıyabında namaz kılmıştır. Halbuki ondan başka hiç kimsenin gıyabında namaz kılmamıştı.
işte bu zat Necaşî2 diye meşhur Ashama b. Ebcer’dir.
Gelin, bu mübarek anları müslüman büyükleri arasında benzeri görülmemiş bir zatla geçirelim.
Ashama’nın babası Habeşlilerin hükümdarıydı ve onun Asham’dan başka oğlu da yoktu.
Habeş ileri gelenleri birbirlerine şöyle dediler: “Hükümdarımızın bundan başka çocuğu yok.
Bu daha sağken onu zayıflatacak, öldüğü zaman saltanatını yok edecek ve bizi kötü sonuçlara götürecek.1 Necaşî’nin sahabî olması mümkün değildir. Çünkü sahabî olabilmek için Resülüllah’la (s.a.v) görüşme (sohbet etme) şarttır. Herhalde yazar, onun büyüklüğünü anlatmak için böyle bir cümle kullanmıştır. (Çeviren).2 Ashama: Onun adıdır. Necaşî ise; onun ve diğer Habeş hükümdarlarının lâkabıdır. Meselâ, Acem hükümdarlarına Kisra, Bizans hükümdarlarına Kayser denildiği gibi.
Eğer onu öldürür, kardeşini hükümdar yaparsak çok iyi olur. Çünkü onun, sağken kendisine yardım edecek, ölümünden sonra da ona mirasçı olacak on iki oğlu var.
Şeytan bir defa daha Habeşlilerin ileri gelenlerini vesveselendirdi.
Şeytan onlara devamlı vesvese verdi ve onlarda korku uyandırdı. Nihayet onlar hükümdarlarını öldürdüler ve kardeşine beyat ettiler.
Ashama amcasının gözetiminde büyüdü. Onun tomurcukları parlak bir zekâ, şahane bir anlayış, güzel bir konuşma ve eşsiz bir şahsiyet şeklinde açılmaya başladı.
Öyle ki amcasının gönlünü, ona hayranlık, meziyetlerini takdir ve onu kendi çocuklarına tercih etme duygularıyla doldurdu.
“Biz saltanatın bu gence geçmesinden endişe ediyoruz.
Eğer bu iş onun eline geçerse, bizden intikamını çok kötü bir şekilde alır, babasına yaptığımızın cezası olarak hepimizi öldürür.”
Daha sonra hükümdara gidip şöyle dediler:
“Hükümdarımız! Bizim içimiz ancak, Ashama’yı öldürür veya buradan sürersen rahat edecek.
İşte o büyüdü onun, babasını öldürmemizin cezası olarak bizden intikam almasından korkuyoruz.”
Hükümdar onlara şu cevabı verdi: “Siz ne kötü kimselersiniz. Dün onun babasını öldürdünüz, bugün de benden onu öldürmemi istiyorsunuz!.
Vallahi, bunu yapamam…”
Onlar da, “Onu alır, ülkemizin dışına atarız” dediler:
Hükümdar istemeye istemeye ve gücü yetmediği için onlara boyun eğdi.
Ashama’nın uzaklaştırılmasının üzerinden bir gün veya bir günden az bir zaman geçmedi ki hesapta olmayan bir şey oldu. Ufuk kara bulutlarla kaplandı…
Gökyüzü şimşek ve yıldırımlarla aydınlandı.
Yıldırımlardan biri, yeğeninden ayrıldığına üzülen amcasının üzerine düştü ve onu öldürdü…
Habeşliler, birisini saltanata geçirmek için hükümdarın çocuklarına koştular, fakat onlarda hiçbir hayır göremediler. Üzüntüleri arttı, ne yapacaklarını şaşırdılar.
Bazı milletlerin, fırsatı ganîmet bilip onların yurtlarına saldırmaya niyet etmeleri üzüntü ve sıkıntılarını daha da artırdı…
Birbirlerine şöyle dediler: “Dün sürgün ettiğiniz o delikanlıdan başka hiç kimse sizin işinizin başına geçip saltanatınızı koruyamaz.
Eğer Habeşistan hakkında sizin bir ihtiyacınız varsa, ona yetişin ve tekrar getirin…”
Daha sonra onu aramaya çıktılar ve onu yurduna tekrar getirdiler.
Başına taç giydirip hükümdar olarak ona beyat ettiler ve onu Necaşî diye çağırmaya başladılar.
O da ülkeyi ustalıkla ve hikmetle idare etti…
Milleti karışıklık ve anarşiden kurtardı…
Zulüm ve kötülükle dolduktan sonra Habeşistan’ı adalet ve hayırla doldurdu.
Necaşî saltanat tahtına oturduğu sırada Allah, peygamberi Muhammed’i (s.a.v.) hidayet ve hak diniyle gönderdi. İlk müslümanlar tek tek ona icabet ediyorlardı.
Kureyş onlara işkence ve zulüm yağdırmaya başladı.
Genişliğine rağmen Mekke onlara dar gelip müşrikler kendilerine dağları sarsan işkencelerde bulununca Resûlüllah (s.a.v.) şöyle dedi:
Habeş ülkesinde, yanında hiç kimseye zulmedilmeyen bir hükümdar var, ona gidin ve onun himayesine sığının ki Allah size bu meselede ferahlık versin ve sıkıntınız için bir kurtuluş yolu hazırlasın.”
ilk muhacirler kafilesi Habeşistan’a gitti. Onlar kadınlı erkekli 80 kişiydi.
Onlar ilk defa emniyet ve huzurun tadını tattılar…
ibadet ve imanlarının saflığını bir bulandırıcı olmadan, orada takva ve ibadetin tadını çıkardılar.
Ancak Kureyş, bu seksen kişilik müslüman topluluğunun Habeşistan’a gidip orada yerleştiklerini öğrenir öğrenmez, birbirlerine onların öldürülmelerini ve Mekke’ye geri getirilmelerini emretmeye başladılar. Kureyş, zekâ ve bilgisi çok üstün durumda olan adamlarından ikisini Necaşî’ye gönderdi.
Bunlar Amr b. el-As’la, Abdullah b. Ebî Rabîa idi.
Kureyş, o ikisiyle birlikte, Necaşî ve patriklerine Hicaz topraklarından yeni elde ettikleri şeylerden bol miktarda hediyeler gönderdiler.
Amr’la Abdullah Habeşistan’a gelince Necaşfyle görüşmeden önce hemen patriklerle görüşmeye gittiler.
Her patriğe hediyesini verip şöyle dediler: “Bizim bazı beyinsiz çocuklarımız atalarının dinini terkederek ve milletlerine verdikleri sözü bozarak sizin ülkenize yerleştiler.
Biz onlar hakkında hükümdarla konuştuğumuzda, hükümdar onların dinini sormadan bize onları teslim etmesini tavsiye ediniz. Çünkü kendi milletlerinin eşrafı onları ve inandıklarını daha iyi bilir.”
Amr b. el-As ve Abdullah b. Ebî Rabîa Necaşî’nin huzuruna girip kendi milletinin secde ettiği gibi ona secde ettiler.
Necaşî onları çok iyi karşıladı, çünkü Amr b. el-As’la aralarında daha önceden bir dostluk ve sevgi vardı.
Daha sonra Amr ve Abdullah, başlarında Kureyş’in lideri Ebu Sufyan olmak üzere Mekke büyüklerinin selâmlarıyla birlikte hediyeleri ona takdim ettiler.
Necaşî onların hediyelerini kabul edip çok beğendiğini söyledi.
Daha sonra hükümdarla şöyle konuştular:
“Ey hükümdar! Bizim kötü çocuklarımızdan bazıları senin memleketine sığınmışlar. Onlar bizim dinimizden ayrıldılar ama sizin dininize de girmediler.
Onlar ne bizim ne de sizin tanıdığınız yeni bir din îcat ettiler.
Kavmimizin eşrafı, onları senden geri göndermeni istemek için bizi gönderdiler.
Onlar, bu çocukların îcat ettikleri dini ve ortaya çıkardıkları fitneyi daha iyi bilirler.”
Necaşî patriklerine baktı. Onlar:
“Bunlar doğru söylüyorlar, hükümdarımız. Biz onların uydurdukları dini bilmiyoruz. Kendi kavimleri onları ve uydurdukları şeyi bizden daha iyi bilirler…” dediler.
Necaşî: “Hayır, onların söylediklerini kendilerinden duymadıkça ve inandıkları şeyin aslını öğrenmedikçe onları hiç kimseye teslim etmem.
Eğer onlar kötü yoldalarsa, kendi kavimlerine teslim ederim…
Şayet iyi yoldalarsa, benim memleketimde kaldıkları sürece onları güzelce himaye ederim.. ”
Sonra şunları ilave etti:
“Ben Allah’ın bana olan lütfunu unutamam.
O beni yurduma geri gönderdi, beni hilekârların bana oynadıkları oyundan korudu.
Beni zalimlerin zulmünden de O korudu.”
Necaşî, sahabîleri onlarla birlikte görüşmeye davet etti.
Sahabîler bundan endişelendiler. Birbirlerine:
“Bize dinimiz hakkında sor:.’ .sorarsa ne diyelim?” dediler.
Sahabîlerin ileri gelenleri: “Azîz ve Celîl olan Allah’ın kitabında buyurduklarını söyleyelim…
Peygamber’in (s.a.v.) bize Rabbi’nden getirdiklerini açıklayalım…”
Daha sonra onun yanına gittiler ve Amr b. el-As’la, Abdullah b. Ebî Rabîa’nın onun yanında,
Patriklerin dü Necaşî’nin sağında ve solunda oturmakta olduğunu gördüler.
Patrikler başlıklarını giymişler ve kitaplarını da önlerine açmışlardı…
Sahabîler Necaşfyi Islâmi usûlde selâmlayıp kendilerine ayrılan yerlere oturdular.
Amr b. el-As Sahabîlere dönüp:
“Niye hükümdara secde etmiyorsunuz?” dedi.
Onlar: “Biz Allah’tan başkasına secde etmeyiz” dediler.
Necaşî onların söylediklerini beğenerek başını salladı ve yumuşak bir şekilde onlara bakıp:
“Bu yeni ortaya çıkardığınız din nedir? Bu din yüzünden kavmi-nizin dinini terkettiniz ama benim dinime de girmediniz?” dedi. Cafer b. Ebî Talib izin isteyip şöyle dedi:
“Ey hükümdar! Biz kendiliğimizden yeni bir din uydurmadık. Ancak bize Muhammed b. Abdullah Rab’binin katından hidayet ve hak dinini getirdi. Bizi karanlıklardan çıkarıp aydınlığa kavuşturdu.
Biz cahiliyet içinde yaşayan bir millettik. Putlara tapar, akrabalardan ilgiyi keser, ölü eti yerdik. Kötülükleri yapar, komşuluğu kötü görürdük. Güçlü olanımız zayıf olanımızı ezerdi.
Allah bize içimizden; soyunu, doğruluğunu dürüstlüğünü ve namusluluğunu tanıdığımız bir peygamber gönderinceye kadar bu hal üzere kaldık.
O, bizi namaz kılmaya, zekât vermeye, Ramazan’da oruç tutmaya ve taptığımız taş ve putlardan vazgeçmeye davet etti.
Yine bize sözün doğrusunu söylemeyi, emaneti yerine getirmeyi, akrabalara ilgi göstermeyi, güzel komşuluğu, haram şeylerden uzak durmayı ve kan dökmekten sakınmayı emretti.
Bizi bütün kötülüklerden menetti, bize yalan söylemeyi ve yetim malı yemeyi yasakladı.
Biz bu peygamberi tasdik ettik ve onun peygamberliğine inandık. Onun getirdiklerine uyup gösterdiği yolda yürüdük.
Biz, tek ve ortağı olmayan Allah’a tapar hale geldik. Onun bize haram olarak bildirdiğini biz de haram bildik. Bize helâl olarak tanıttığını helâl tanıdık.
Ancak kavmimiz bize saldırıp, dinimizden döndürmek Tek ve Deyyan1 olana taptıktan sonra tekrar putlara taptırmak için bize en ağır işkence ve zulümleri yaptılar.
Onlar bize kahredip zulmedince, bizi dayanamaz hale getirince, bizimle dinimiz arasına girilince, senin himayene girmeyi ve senin yurdunda ikamet etmeyi istedik.
Seni başkalarına tercih ettik ve senin memleketinde zulme uğramamayı ümit ettik…”
Necaşî ona şöyle cevap verdi:
“Peygamberinizin aldığı vahiyden ezberinizde tuttuğunuz var mı?”
“Evet, var” diye cevap verdi.
“Öyleyse onu bana oku” dedi.
1 Deyyan: Allah’ın isimlerindendir. “Hesaba çeken” anlamına gelmektedir. Cafer Meryem Sûresinin baş tarafını ona okudu. Okuduklarının arasında şu ayetler vardı:
“Kitap’ta Meryem’i de an. O, ailesinden ayrılarak, doğu yönünde bir yere çekilmişti.
Sonra, insanlardan gizlenmek için bir perde germişti. Cebrâil’i göndermiştik de ona tam bir insan olarak görünmüştü. Meryem: “Eğer Allah’tan sakınan bir kimse isen, senden Rahman’a sığınırım” dedi. Cebrâil: “Ben temiz bir oğlan bağışlamak için, Rabbinin sana gönderdiği elçiden başkası değilim” dedi. Meryem: “Bana bir insan temas etmemişken, ben kötü kadın da olmadığım halde, nasıl oğlum olabilir?” dedi. Cebrâil: Bu böyledir, çünkü Rab’bin, bu bana kolaydır, onu insanlar için bir mucize ve katımızdan da bir rahmet kılacağız; hem bu önceden kararlaştırılmış bir iştir, diyor” dedi. Meryem oğlana gebe kaldı; o haliyle uzak bir yere çekildi. Doğum sancısı onu bir hurma ağacının dibine gitmeye mecbur etti. Keşke ben bundan önce ölmüş olsaydım da unutulup gitseydim dedi. Onun altından bir ses kendisine şöyle seslendi: “Sakın üzülme, Rabbin, içinde bulunanı şerefli kılmış-tır…”1
Bu ayetleri dinledikten sonra Necaşî sakalı ıslanıncaya kadar ağladı.
Patrikleri de kendilerine okunanı dinleyince önlerindeki sayfalar ıslanıncaya kadar ağladılar…
Bu arada Necaşî Amr b. el-As’la arkadaşına dönüp:
“Bize şimdi okunan bu şeyle Isa’nın getirdiği aynı lâmbadan çıkıyor” dedi.
Arkasından onlara:
“Bunları size asla teslim etmem ve sağ olduğum sürece böyle bir şeye de teşvik edilmem…” dedi.
Daha sonra o ayağa kalktı. Yanında oturanlar da kalktılar ve meclis dağıldı.
Amr b. el-As öfkeden yerinde duramaz bir halde çıktı. Sonra arkadaşına şöyle dedi:
“Yarın mutlaka Necaşiye gelip ona, bunlar hakkında, köklerini kazıyıp yok edeceği bir söz söyleyeceğim. 1 Meryem sûresi, 16-24. Ona göre daha yumuşak kalpli olan arkadaşı Amr. Bunu yapma! Her ne kadar bunlar bize karşı gelmişlerse de, bizim akrabalarımızdır” dedi.
Amr şu cevabı verdi:
“Ona, bunların Meryem oğlu İsa hakkında bir şey dediklerini söyleyeceğim…
Onlar bir şeyi gizlediler… Onların İsa’yı kul olmakla itham ettiklerini söyleyeceğim.”
Ertesi gün olunca, Amr Necaşî’nin huzuruna girdi ve şöyle dedi:
“Ey hükümdar! Onlar dün sana birşeyler okudular ve bir şeyi senden gizlediler…
Onlar Meryem oğlu İsa’nın bir kul olduğunu söylüyorlar…”
Bunun üzerine Necaşî onları çağırdı ve: “Meryem oğlu İsa hakkında ne diyorsunuz?!” dedi.
Cafer b. Ebî Talib ona şöyle cevap verdi:
“Biz onun hakkında Peygamber’in (s.a.v.) bize getirdiğini söylüyoruz.”
“Peki onun size getirdiği şey nedir?” dedi.
Cafer: “O Allah’ın kulu ve elçisidir. Namuslu ve Azra (bekâr) Meryem’e attığı kelimesidir” dedi.
Necaşî: “Vallahi, İsa senin söylediğinden parmak ucu kadar farklı değildir” dedi.
Necaşî’nin etrafındaki patrikler duyduklarından memnun olmadıkları için homurdandılar.
Necaşî öfkeyle onlara bakıp: “Homurdansanız da…” dedi.
Daha sonra Cafer ve yanındakilere: “Gidin. Siz benim topraklarımda emniyettesiniz…
Kim size dil uzatırsa, zarardadır…
Kim size dil uzatırsa, zarardadır…
Sizden birinize kötülük etmem karşılığında bana altından bir dağ verilmesini istemem…” dedi.
Arkasından haciplerine; Amr’la arkadaşının hediyelerini geri verin. Bizim onlara ihtiyacımız yok. Şüphesiz Allah beni saltanatıma döndürdüğünde benden rüşvet almadı ki ben de o konuda rüşvet alayım… Benim işimde insanlara itaat etmedi ki onun işinde ben insanlara itaat edeyim…
Patrikler halk arasında Necaşî’nin dininden ayrıldığını ve başka bir dine girdiğini açıklamaya…
Halkı, Necaşî’yi hükümdarlıktan almaya davet etmeye başladılar…
Habeşistanlılar onun aleyhinde ittifak edip ona olan beyatlarını bozmaya karar verdiler.
Necaşî, durumu haber vermek üzere Cafer b. Ebî Talib’le arkadaşlarına birini gönderdi.
Onlar için gemiler hazırlattı.
Onlara: “Gemilere binin ve çıkacak hadiseler için hazır durumda
olun.
Eğer yenilirsem, dilediğiniz yere gidin.
Şayet kazanırsam olduğunuz gibi kalın” dedi.
Daha sonra bir ceylân derisi getirtip ona şunları yazdı:
“Allah’tan başka ilâh olmadığına, Muhammed’in onun kulu ve peygamberlerinin sonuncusu olduğuna şehadet ederim.
İsa’nın da Allah’ın kulu, elçisi, ruhu ve Meryem’e ilka ettiği (attığı) kelimesi olduğuna şehadet ederim.”
Daha sonra deriyi göğsüne bağladı. Üzerine de kaftanını giydi ve kendisine karşı ayaklananlarla görüşmeye gitti.
Onların karşılarına dikilip şöyle seslendi:
“Ey Habeşliler! Benim aranızdaki hal ve tavırlarımı nasıl buluyorsunuz?”
“Çok iyi buluyoruz” diye cevap verdiler.
“Peki, sizi bana karşı ayaklandıran sebep nedir?” diye sordu.
Şöyle cevap verdiler: “Sen bizim dinimizden ayrılıp İsa’nın bir kul olduğunu ileri sürdün.”
“İsa hakkında siz ne diyorsunuz ya?” dedi.
Onlar: “O, Allah’ın oğludur” diye cevap verdiler.
Elini kaftanının ceylan derisine rastlayan kısmına koyup:
“Ben İsa’nın bundan başka bir şey olmadığına şehadet ediyorum.” (yani ceylan derisine yazdığı şeyi kastediyordu.) Söylediği şeye memnun oldular. Memnun ve içleri rahat bir şekilde dağıldılar.
Resûlüllah (s.a.v.) Necaşî’yle halkı arasında geçenleri öğrendi.
Yurduna hicret eden ve onun himayesinde rahat eden müslümanları gözetmesini takdirle karşıladı.
İslâm’a girdiğine ve Kur’an’da gelenlerin doğruluğuna inanması hakkında nakledilenlere sevindi.
Daha sonra Peygamber’le (s.a.v.) onun arasındaki münasebetler ilerlemeye ve sağlamlaşmaya başladı.
Hicretin yedinci senesinin ilk ayında Resûlüllah (s.a.v.) büyük hükümdar ve amirlerden altısını Allah’ın dinine girmeye davete karar verdi.
Onlardan her birine, içinde; Islâm’a girmeyi teşvik eden, iman etmenin güzelliğini anlatan ve küfürle şirkten sakındıran birer mektup yazdı.
Bu iş için seçkin sahabîlerden altı kişiyi hazırlamıştı.
Bu sahabîlerin her biri gidecekleri milletin dilini öğrendi.
Daha sonra bu önemli görevi yerine getirmek için aynı günde yola çıktılar.
Amr b. Ümeyye ez-Zamrî Habeşistan Kralı’na gönderilen kişiydi.
Amr b. Ümeyye Necaşî’nin huzuruna girdi. Onu müslümanların selâmıyla selâmladı.
Necaşî onun selâmına daha güzel bir şekilde karşılık verdi ve onu en güzel şekilde karşıladı.
Toplantı başlayınca Amr, Peygamber’den (s.a.v.) getirdiği mektubu Necaşî’ye takdim etti.
Necaşî hemen mektubu açtı. Gördü ki Resûlüllah (s.a.v.) kendisini İslâm’a davet ediyor ve ona Kur’an’dan bazı ayetler naklediyordu.
Necaşî, hürmet için mektubu gözlerine sürdü.
Getirdiği şeye tevazu için tahtından indi…
Sonra da bütün oturanların ortasında müslümanlığını ilân etti.
Kelime-i şehadeti getirdikten sonra: “Muhammed’e (s.a.v.) gi-debilseydim, ona mutlaka gider, huzurunda oturur ve başımı ayaklarının üzerine koyardım” dedi. Daha sonra, Resûlüllah’a (s.a.v.) onun davetine icabet eden, peygamberliğine daha önce iman ettiğini açıklayan nazik bir mektup yazdı…
Bu sırada Amr b. Ümeyye Resûlüllah’ın; Necaşî’yi, Ramle Bint Ebî Süfyan b. Harb’le nikâhlarını kıymaya davet eden başka bir mektubunu çıkardı.
Bu Ümmü Habîbe künyeli müminlerin annesi Ramle’nin; başlangıcı hazîn, sonu sevinçli ve müjdeli bir hikâyesi vardır.
Gelin, hemen onu öğrenelim.1
Ramle Bint Ebî Süfyan, Kureyş’in efendisi olan babasının ilâhlarını inkâr etmiş…
Kocası Ubeydullah b. Cahş’la birlikte tek ve ortağı olmayan Allah’a iman etmiş…
Onun peygamberi Muhammed’in (s.a.v.) peygamberliğini tasdik etmişti…
Kureyş bu yaptıklarından dolayı onlara dayanılmaz güçlükler çıkarmış, en ağır işkenceleri yapmışlardı. Bu yüzden o ikisi Mekke’de kalmaya dayanamaz oldular.
Onlar dinleriyle Allah’a hicret edenlerin ve îmanlarıyla Necâşî’ye sığınanların arasındaydılar.
Onlar da NecaşFnin yanında kardeşleri muhacirlerin karşılaştıkları, iyi ağırlanma ve güzel himayeyle karşılaştılar.
Hatta Ümmü Habibe, sıkıntı ve huzursuzluktan sonra günlerin ona huzur ve saadet getirdiğini zannetmişti.
Çünkü kaderin onun için neler sakladığını bilmiyordu.
Hikmeti mübarek olan Allah, Ümmü Habibe’yi akılları gideren sert bir imtihandan geçirdi.
Bu da şöyle olmuştu: “Kocası Abdullah b. Cahş dininden dönmüş, hıristiyan olmuş, İslâm ve müslümanlarla alay etmeye başlamıştı.
Sonra kötülüklerin anası olan içkiye alışarak meyhanelerden çıkmaz olmuştu. Artık içkiye ne kanıyor ne de doyuyordu. 1 Ramle ve kocası hakkında geniş bilgi için “Sahabe Hayatından Tablolar” ın I. kitabını okuyunuz.
O, karısına en tatlısı da acı olan iki şey arasında seçim yaptırdı…
Ya ondan boşanmak…
Ya da hıristiyan olmaktı…
Ümmü Habibe kendini üç şey arasında buldu.
Ya kocasına icabet edip hıristiyan olacaktı. Bu yüzden, dünyada rezilliğe, ahirette azaba uğrayacaktı.
Ya Mekke’de daima şirkin kalesi olan babasının evine dönecekti…
Ya da, yanındaki küçük kızı Habibe’yle birlikte, tek başına Habeşistan’da kalacaktı…
O ise, Azîz ve Celîl olan Allah’ın rızasını her şeye tercih etti…
Allah kendi katından bir ferahlık verinceye kadar Habeşistan’da kalmaya karar verdi.
Ümmü Habibe’nin trajedisi çok sürmedi.
Kocası sarhoşluktan sızmış bir haldeyken öldü.
İddetini tamamlar tamamlamaz ona ferahlık geldi.
Berrak, gümüş renkli bir kuşluk vakti kapısı çalındı. Kapıyı açınca Habeşistan kralı Necaşî’nin nedimesi Ebrehe’yle karşılaştı.
Ebrehe onu selâmlayıp şöyle dedi:
“Kral sana selâm edip şöyle diyor. “Allah’ın Resûlü Muhammed (s.a.v.) seni kendisine istemiş ve nikâh akdi için onu vekil tayin etmiş. Sen de dilediğin zaman, istediğin kimseyi kendi adına vekil tayin et.”
Ümmü Habibe sevinçten uçuyordu ve şöyle diyordu: “Allah sana da hayırlı olanı müjdelesin… Allah sana da hayırlı olanı müjdelesin…”
Daha sonra: “Vekilim olarak Halid b. Said’i tayin ettim. Çünkü bu diyarda bana en yakın kimse odur” dedi.
Habeşistan’da ikamet eden sahabîler, Ümmü Habibe’nin nikâh akdinde bulunmak için, Necaşî’nin sarayında toplandılar.
Herkes toplanınca Necaşî Allah’a hamdetti ve ona övgüde bulunduktan sonra şöyle konuştu:
“Resûlüllah (s.a.v.) benden Ramle Bint Ebî Süfyan’ı kendisiyle evlendirmemi istedi. Ben de onun isteğini kabul ettim. Ben onun tarafından Allah’ın emri ve elçisinin sünnetine göre Ramle’ye dörtyüz dinar altını mehir olarak verdim.”
Arkasından Halid b. Said kalkıp Allah’a hamdetti, ondan yardım istedi. Peygamberine salât ve selâm getirdi ve şöyle konuştu:
“Resûlüllah’ın (s.a.v.) isteğini kabul ettim.
Vekili olduğum Ramle Bint Ebî Süfyan’ı onunla evlendirdim.
Allah, Resûlüne zevcesini mübarek kılsın.
Allah’ın Ramle’ye takdir ettiği şey hayırlı olsun.”
Necaşî gemilerinden ikisini hazırlattı.
Müminlerin annesi Ramle Bint Ebî Süfyan’ı, kızı Habîbe’yi ve orada kalan Resûlüllah’ın (s.a.v.) sahabîlerini o gemilerle gönderdi.
Yine Allah’a ve Resülü’ne inanan ve peygamberle (s.a.v.) görüşmek, uzun süre onu dinlemek ve arkasında namaz kılmak için özlem duyan bazı Habeşistanlılar’ı da onlarla birlikte gönderdi.
Onların hepsine Cafer b. Ebî Talib’i1 başkan yaptı.
Müminlerin annesi Ramle’ye, hanımlarındaki vers, öd ve anber gibi güzel kokulardan hediye etti.
Yine onlara Resûlüllah’a (s.a.v.) verilmek üzere bazı hediyeler
verdi.
Hediye ettiklerinin arasında üç tane değerli Habeşistan asası (bastonu) vardı.
Onlardan birisini Resûlüllah (s.a.v.) kendisi kullanmış,
Öbürlerini de Ömer b. el-Hattab’la Ali b. Ebî Talib’e hediye etmişti.
Bilâl, Resûlüllah’ın (s.a.v.) kendisine ayırdığı bastonla onun ö-nünde yürürdü.
Bu, mescid ve kıbleyi sınırlayan bir binanın bulunmadığı yerlerde ve Resûlüllah’ın (s.a.v.) yolculuklarında, bayramlarda ve yağmur dualarında oluyordu.
Bilâl o bastonla Ebu Bekir es-Sıddik’in önünde de yürüdü.
Halifelik Ömer b. el-Hattab’la ondan sonra Osman b. Affan’a geçince, o bastonla onların önünde Sad el-karazi yürümüştür.
Halifeler uzun bir süre bu adeti devam ettirmişlerdir.1 Cafer b. Ebî Talib’in hikâyesini “Sahabe Hayatından Tablolar” ın I. kitabından okuyunuz. Yine Necaşî Peygamber’e (s.a.v.) içinde altın bir yüzük bulunan bir süs eşyası da hediye etmiştir.
Resûlüllah (s.a.v.) karşı olduğu halde bu hediyeyi kabul etmiş, daha sonra onu, kızı Zeyneb’in kızı Ümame’ye gönderip: “Yavrum! Bununla süslen” demiştir.
Mekke fethinden az önce Necaşî Rabbine kavuştu.
Resûlüllah (s.a.v.) sahabeyi onun için namaz kılmaya davet etti ve şöyle dedi.
“Kardeşiniz Necaşî Ashama vefat etti, onun için namaz kılın.”
Daha sonra onlara imam oldu ve ne Necaşfden önce, ne de sonra hiçbir kimsenin gıyabında namaz kılmamasına rağmen, onun için gıyabında namaz kıldı…
Allah Necaşî Ashama’dan razı olsun ve onu razı kılsın. Mekanını Huld cennetlerinde kılsın.
O, zayıf olan ilk müslümanları desteklemiş ve onların korkularını giderip güven vermişti…
O bu konuda Allah ve Resûlü’nün rızasını gözetmişti.1
