ZEYNULLAH KAZANÎ
Son devir Anadolu velîlerinden. Zamânının meşhûr velîsi ve büyük âlimi Ahmed Ziyâeddîn Gümüşhânevî hazretlerinin, Kazan ve Kafkasya’da insanları irşâd için vazîfelendirdiği halîfelerindendir. Doğum ve vefât târihi bilinmemektedir.
Zamânının âlimlerinden zâhirî ilimleri tamamlayıp kemâle erdikten sonra Çardaklı Şeyh Abdülkerîm Nakşibendî’nin senelerce sohbetlerinde bulundu. Sonra hac için Hicaz’a gittiğinde Medîne-i münevverede Ahmed Ziyâeddîn Gümüşhânevî hazretleri ile tanıştı. Bir müddet sohbetinde bulundu. Ondan icâzet ve hilâfet aldı. Memleketine dönünce, insanlar arasında çok sevilip sayıldı.
Sohbetleri çok tesirli oldu. Kısa zamanda şöhreti yayıldı. Ancak hasedciler tarafından iftirâ edilerek hiç tanınmadığı bir bölgeye sürgün edildi. Orada senelerce sıkıntı çekti. Sonra memleketine dönmesine müsâade edildi. Fitneden kurtulmasına şükrâne olarak ikinci defâ hacca gitti. Tarvısky denilen bölgede insanlara Allahü teâlânın emir ve yasaklarını, Peygamber efendimizin güzel ahlâkını anlattı. Onların Hak yolda yürümeleri için gece gündüz çalıştı.
Son derece cömert ve üstün ahlâk sâhibiydi. Menâkİb-İ Ziyâeddîn GümüŞhânevî adİyla bir kitap yazdİ?İ kaydedilmiŞtir.
KAYNAKLAR
1) Ahmed Ziyâeddîn Gümüşhânevî Hayâtı, Eserleri, Tarîkati; s.158