Tavâf-ı Nâfile: Mekke-i mükerremede bulunanların fırsat buldukça yaptıkları tavâf.
Önce farz, vâcib, nafile tavaflardan hangisi yapılacaksa ona niyet edilir. Her tavafın yapılışı aynıdır. Fark, sadece farz, vâcib ve sünnet oluşundadır. Bu bakımdan niyette, yapılacak tavafın nevî belirtilir. Tavafa niyetten sonra, doğruca Hacer-i Esved`in bulunduğu yere gidilir. Mümkün olduğu takdirde başkasına eziyet vermeksizin eller Hacer-i Esved üzerine konur ve taş öpülür.
Yaklaşıp öpmek mümkün olmadığı takdirde, yalnız el sürülür, bu da mümkün olmazsa Hacer-i Esved`e karşı durulup ellerin içi taşa doğru gelmek üzere eller kaldırılır ve tekbir, tahmid ve salâvat getirilir. Daha sonra el içleri öpülerek yüzlere sürülür. Bu fiile istilâm denir. Sevab bakımından istilâm ile Hacer-i Esved`i öpmek arasında bir fark yoktur. İstilâmda şu duâ okunur: بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَكْبَرُ اَللّهُمَّ ايمَانًا بِكَ وَتَصْديقًا بِكِتَابِكَ وَوَفَاءً بِعَهْدِكَ وَاتِّبَاعًا لِسُنَّةِ نَبِيِّكَ صَلَّى اللّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ
Bismillâhi vallâhü ekber, Allahümme îmanen bike ve tasdîkan bi-kitâbike ve vefâen bi-ahdike ve`t-tibâan li-sünneti nebiyyike sallâllahü aleyhi ve sellem. “Allah`ın adıyla… Allah en büyüktür. Allahım! Sana iman ederek kitâbını tasdîk, ahdine vefâ ve Peygamberinin sünnetine uyarak…” Bundan sonra Kâbe sol tarafa alınarak etrafında dönülmeye başlanır. Hacer-i Esved`den başlanıp yine Hacer-i Esved`e gelinen her dönüşe bir şavt denir.
