SİDRET-ÜL-MÜNTEHÂ: Yedinci kat semâda (gökte) Arş’ın sağında bulunan ağaç. Bu hususta değişik rivâyetler vardır.
Kur’ân-ı kerîmde meâlen buyruldu ki:
(Muhammed aleyhisselâm, Cebrâil aleyhisselâmı hakîkî sûreti ile) diğer bir inişinde Sidret-ül-müntehâ’nın yanında gördü. (Necm sûresi: 13,14)
İbn-i Mes’ûd radıyallahü anh anlatıyor: “Resûl-i ekremin ayrılığı yaklaştığı sırada vâlidemiz hazret-i Âişe’nin evinde ziyâretine gittik. Resûl-i ekrem bize bakarak gözleri yaşardıktan sonra şöyle buyurdu: “Hoş geldiniz. Allah sizi mübârek etsin, korusun ve size nusret (kurtuluş) versin. Takvâyı (Allah’tan korkmayı) size tavsiye ederim ve sizi Allah’a emânet ederim. Ben sizi O’ndan açıkça korkuturum. O’nun memleketinde ve kulları arasında O’na karşı gelmeyin. Ölüm yaklaştı. Cennet-i me’vâya, Sidre-i müntehâya ve cenâb-ı Allah’a yönelme vakti geldi. Size ve benden sonra dînimize girenlere Allah’ın selâm ve rahmetini benden okuyun!” (Hadîs-i şerîf-İhyâu Ulûmiddîn)
Sehâvet (cömertlik), Allah’ın cömerdliğinden gelir. Cömerd olun ki, Allahü teâlâ da size cömerdlik etsin. İyi biliniz ki, cenâb-ı Hak cömerdliği bir insan sûretinde yarattı. Başını, Tûbâ ağacının gövdesine yerleştirdi. Dallarını da, Sidret-ül-müntehânın dallarına bağladı. Sonra bir kısım dallarını da dünyâya sarkıttı. Bu dallardan birine yapışanı, o dal çeker Cennet’e götürür. Dikkat edin, cömerdlik îmândandır. Îmân ise Cennet’tedir… (Hadîs-i şerîf-İhyâu Ulûmiddîn)
Resûlullah efendimiz, mîrâc yâni göklere çıkarıldığı ve bilinmeyen âlemleri gezdiği ve gördüğü gece, Mekke-i mükerremeden Sidret-ül-müntehâya kadar, Cebrâil aleyhisselâm ile birlikte gitti. Sidrede, Cebrâil aleyhisselâmı altı yüz kanadı ile kendi şek linde gördü. Cebrâil aleyhisselâm Sidre’de kaldı. (Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî)
Resûlullah’ın sallallahü aleyhi ve sellem, Cennet’te bulunduğu makâmın ismi Vesîle’dir. Burası, Cennet’in en yüksek derecesidir. Cennet’teki herkese birer dalı yetişecek olan Sidret-ül-müntehâ ağacının kökü oradadır. Cennettekilere her nîmet, bu dall ardan gelecektir. (Nişâncızâde)
Saîd, Cennetlik kimsenin rûhu, bal arısı kadar insan şeklindedir. Melekler, bu rûhu Cennet ipeklerinden bir ipeğe sararlar. Birçok kat semâyı geçtikten sonra, Sidret-ül-müntehâya kadar giderler. Orada bu kimdir diye sorarlar, Cebrâil aleyhisselâm, ya nımdaki bu kimse filandır diyerek, o kimsenin güzel ve sevdiği isimleri ile haber verir. Burada bulunan melekler; “Hoş ve safâ geldi. Her iyiliğini Allahü teâlânın rızâsı için yapan zâta merhabâ” der. (İmâm-ı Gazâlî)
