Hasan Basri Tabiinin yani Hz. Peygamberin sahabelerini görenlerin en büyüklerindendir. Babası İslâm fütuhatı esnasında Irak’ın Basra civarındaki Meysan’dan Medîne’ye esir olarak getirilmiş ve Zeyd bin Sabit el-Ensârî’nin âzadlısı. Annesi, Peygamberimiz’in hanımlarından Ümmü Seleme’nin âzadlısı, Hayra Hâtûn. Hz. Ömer’in hilâfeti zamanında doğdu. Doğduğunda teberrüken ad koymak üzere Hz. Ömer’e götürüldü. Ömer onun güzel yüzünü görünce: “Adı, Hasan (güzel) olsun.” dedi.
Medine’de bulunduğu sırada ilimde önemli bir unsur olan Arapçayı iyice öğrendi. On iki-on üç yaşlarında iken Kur’ân-ı kerîmi ezberledi. Birçok önemli hâdiselere şâhid oldu. Eshâb-ı kiramın büyüklerinden, Hazreti Osman bin Affân, Hazreti Ali bin Ebî Tâlib, Hazreti Abdullah bin Abbâs ve daha birçok ashâb-ı kiram ile görüştü. Görüştüğü ashâbın sayısı 120 veya 130 kişi civarındadır. Medine mescidinde Hazreti Osman’ın hutbelerini dinlerdi.
HASAN BASRİ’NİN DUASI
Hamd, Allah’a özgüdür. Ey Rabbimiz, bizi yarattığın, bize rızk verdiğin, bize doğru yolu gösterdiğin, bize öğrettiğin, bizi sapkınlıktan kurtardığın, kederimizi giderdiğin için sana hamd ederiz. Bize, İslâm’ı ve Kur’ân’ı bağışladığın için sana hamd ederiz. Bize esenlik verdiğin, düşmanlarımızı bozguna uğrattığın, bize bol rızk verdiğin, bizi güvenlik içinde bir araya getirdiğin için sana binlerce hamd ve senalar olsun.
Ey Rabbimiz, bize eski, yeni, gizli, açık, özel ve genel olarak verdiğin nimetler için ve biz, diriyken, ölüyken, burada ve gayb âleminde iken verdiğin nimetlerin için sana hamd ederiz. Sen hoşnut oluncaya dek sana hamd ederiz. Sen hoşnut olduğunda da sana hamd ederiz.