Evlenme çağında bekâr çocuğu bulunan kişi hacca gitmeyi erteleyebilir mi?
Sağlık ve servet yönünden haccetme imkânına sahip, hür, akıl sağlığı yerinde ve büluğ çağına erişmiş müslümanların, ömürlerinde bir defa haccetmeleri farzdır (Mevsılî, el-İhtiyâr, I, 434).
Bu şartları taşıyan kişinin, imkân elde edince, geciktirmeden bu farzı yerine getirmesi gerekir. Bu itibarla, kişinin evlenme çağında bekâr çocuğu da bulunsa, bu şartları taşıması hâlinde hac etmesi farzdır.
Hacca gitmeyip de, hac parasını çocuğunu evlendirmek için kullanırsa, hac yükümlülüğü üzerinden kalkmaz.
İmam Şâfiî ile Hanefî mezhebinden İmam Muhammed’e göre ise, kendisine hac farz olan kimse, bu ibadeti farz olduğu sene değil de, daha sonraki senelerde ömrünün sonuna kadar yapabilir. Bu zatlara göre hac ibadeti ömrîdir; hayatın içinde herhangi bir senede gidilebilir.
Bu hususta Şâfiî mezhebinin açık görüşü şöyledir:
Kendisine hac farz olan bir Müslüman, bu ibadeti aynı sene içinde değil de, daha sonraki bir seneye bırakırsa günahkâr olmaz. Ancak geciktirmenin meşru olabilmesi için şu iki şartın bulunması gerekir:
Birincisi: Daha sonraki seneye bırakmak sûretiyle yaşlılık, hacca gitmekten âciz düşme veya maddî imkânını kaybmetme gibi sebeplerle haccı kaçırmaktan korkmamalıdır. Bu sebeplerden birisi ile hacca gidememe endişesi varsa, o sene içinde hacca gitmesi gerekir, geciktirirse günahkâr olur.
İkincisi: Hacca farz olduğu sene gidilememişse, daha sonraki sene gitmek için azmetmeli, gayret göstermelidir. Fakat daha sonraki senelerde de gitme kiçin bir gayrette bulunmazsa yine günahkâr olur. 1. el-Mezâhibü’l-Erbaa, I/631-632.
