Erkekler için farz namazları için ezan okumaları ve kâmet getirmeleri lâzımdır.
Ancak kadınlar için ne ezan ve ne de kâmet yoktur. Çünkü onların sesi İslâm nazarında erkekler tarafından duyulması mahzurlu kabul edilmiştir.
Ezanla, Müslümanlara namazların kılınacağı vakitler bildirilmekle beraber; namazın kurtuluş ve felâha sebeb olacağı da devamlı hatırlatılmakta, böylece mü`minler namaz kılmaya teşvik edilmektedir.
Ezan
Belirli bir zikirle namaz vaktinin girmesini ilan etmektir.
Kamet
Belirli bir zikirle namaza durulduğunu ilan etmektir.
Sevgili Peygamberimiz Hz. Muhammed Mustafa sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur:
“Bir kimse boş bir yerde bulunup da namaz vakti girse, abdest alsın. Eğer yalnız ikamet alırsa (kamet getirirse), kendisiyle birlikte iki melek namaz kılar. Eğer hem ezan okur, hem ikamet alırsa, kendisiyle beraber cünud-u ilahiyeden iki ucu görünmez bir cemaat namaz kılar.”
(Sünen-i Ebu Davud Terceme ve Şerhi, IV/381-382)
Ezanın Fazileti
1. Kıyamet gününde Müezzin’e sesi işiten herkes şahitlik eder.
Nitekim peygamber (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurmaktadır: “Müezzinin sesinin ulaştığı son hudud içerisinde, onun sesini duyan hiç bir cin, hiç bir insane ve hiçbir şey yoktur ki, kıyamet gününde o muezzin şahitlik etmesin.” [Buhari rivayet etti]
2. İnsanlar müezzinlikte fazileti ve üstünlüğü bilselerdi onu okumak için yarışırlardı.
Nitekim Peygamber Efendimiz (sallallahu aleyhi ve sellem) şöyle buyurdu: “İnsanlar ezan okumanın ve ilk safta durmanın sevabını bilselerdi, ön safta durabilmek için kura çekmekten başka yol bulamazlardı.” [Buhari rivayet etti]
Ezanın sözleri ve bu sözlerin kısaca mânaları şöyledir:
اللّهُ اَكْبَرُ اللّهُ اَكْبَرُ
Allâhu Ekber Allâhu Ekber.
اللّهُ اَكْبَرُ اللّهُ اَكْبَرُ
Allâhu Ekber Allâhu Ekber.
اَشْهَدُ اَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ
Eşhedü en lâ ilâhe illâllah
اَشْهَدُ اَنْ لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ
Eşhedü en lâ ilâhe illâllah
اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّه
Eşhedü enne Muhammeder-Resûlüllah
اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدَاً رَسُولُ اللّه
Eşhedü enne Muhammeder-Resûlüllah
حَىَّ عَلَى الصَّلاةِ
Hayye ale’s-Salâh
حَىَّ عَلَى الصَّلاةِ
Hayye ale’s-Salâh
حَىَّ عَلَى الْفَلاحِ
Hayye ale’l-Felâh
حَىَّ عَلَى الْفَلاحِ
Hayye ale’l-Felah
اَللّهُ اَكْبَرُ اللّهُ اَكْبَرُ
Allâhu Ekber Allâhu Ekber
لا اِلَهَ اِلاَّ اللّهُ
Lâ ilâhe illâllah
Anlamı:
Allah en büyük ve en yücedir.
Allah’tan başka hiçbir ilâh olmadığına şehâdet ederim. Muhammed’in (asm) O’nun Resûlü olduğuna da şehâdet ederim.
Haydin namaza! Haydin kurtuluş ve felâha!
Allâh en büyük ve en yücedir. Allah’tan başka hiçbir ilâh yoktur.
Öğle, ikindi, akşam ve yatsı vakitlerinde ezan bu şekilde okunur. Sadece sabah namazında Hayye ale’l-Felâh dendikten sonra iki kere de: “Es-Salâtü hayrün mine’n-nevm: Namaz uykudan hayırlıdır.” denilir.
Bu ilâveyi Peygamberimiz Hz. Bilâl’e emretmiştir. Uyku dünya rahatını, namaz ukbâ saâdetini te’min ettiğinden ve ukba rahatı, dünya rahatından efdal olduğundan böyle denmiştir. Sabah namazının kazası için okunan ezanda bu ilâvenin söylenmesinde ihtilâf vardır.
KAMET SÖZLERİ
“Allâh-ü Ekber” (Allah en büyüktür) (4 kere),
“Eşhedü en lâ ilâhe İllallah” (Şahitlik ederim ki Allah’tan başka ilah yoktur) (2 kere),
“Eşhedü enne Muhammeden Rasûlullah” (Şahitlik ederim ki Muhammed Allah’ın elçisidir) (2 kere),
“Hayye ale’s-salâh” (Haydi namaza) (2 kere),
“Hayye ale’l-felâh” (Haydi kurtuluşa) (2 kere),
“Kad Kâmeti’s Salâh” (Namaz başladı) (2 kere),
“Allâh-ü Ekber” (Allah en büyüktür) (2 kere),
“Lâ ilâhe İllallah” (Allah’tan başka ilâh yoktur) (1 kere).