Müslüman olmayan memleketlerde gayr-i müslim bir devletin himayesi altında yaşamak caiz midir?
Müslüman olmayan memleketlerde gayr-ı müslim hakimin hükmü altıda yaşamakta beis yoktur. Ancak şe’âir-i İslâmiyeye ve ibadetlerimize engel olunduğu takdirde İslâm ülkesine göç etmek icabeder.
İmam Remlî’ye: “İspanya’nın Erğun ilinde hıristiyan hükümdanmn hakimiyeti altında yaşayıp müslüman olmayan hükümete vergi veren müslümanlann hicret etmeleri lazım gelir mi?” diye sorulduğunda şöyle cevap verdi: “İbadet ve tâatlerini serbestçe yapabildikleri takdirde hicret etmeleri caiz değildir. Çünkü orada kaldıkları takdirde başkasının İslâm dinine girmelerine vesile olabilirler” (37).
Bununla birlikte dünya hayatında inananlarla inanmayanların gerek ayrı toplumlar olarak gerekse aynı toplum içinde bir arada yaşamaları için gerekli düzenlemeler yapılmıştır. İslâmiyet kendini, Allah’ın insanlığa yol göstermek üzere muhtelif zamanlarda ve o zamanın şartlarına uygun bir çerçeve ve muhteva ile gönderdiği mesajın en son ve en mükemmel merhalesi kabul eder (el-Mâide 5/3; el-Ahzâb 33/40). Bu durum, İslâm’ın aynı zamanda hem zaman hem mekân bakımından evrensel bir din olduğunu da göstermektedir
