Avrupa ve Amerika’nın birçok sahada olduğu gibi tıp alanında da ilerlemiş olması insan vücudu üzerinde yaptıkları incelemelerle yakından ilgilidir. Dinen insan vücudu üzerinde inceleme yapmak caiz midir?
İnsan ve hayvan vücudunu konu edinip onu inceleyen bilim teşrih ve anatomi bilimidir. Bu bilim çok eski bir bilim olmasına rağmen müctehit ve fakihlerimiz ondan pek söz etmemişlerdir. Haram olduğu söylenmemekle beraber helâl olduğu da ifade edilmemiştir. Bu bilim çok eskidir dedik. Çünkü o, Milattan dört asır evvel okunmakta idi. O zamanlar Hiropils isminde bir alim bu sahada çok araştırma yaparak ün kazanmıştır. Aynı şekilde M.S. 2. asırda Carinos da bu sahada çok çalışmıştır (78).
Evet fakihlerimiz müsbet veya menfî dile getirmemişlerdir. Yalnız zamanın bazı alimleri bundan söz ederek katilin ortaya çıkarılması veya ölüm sebebini öğrenmek, yahut insan vücudu üzerine araştırma yapıp bilgi ede etmek için otopsi yapılmasında bir sakınca olmayacağım beyan ediyorlar. Vehbez-Zuhayli “Fıkhu’1-İslâmî ve Edilletuhu” isimli kitabında bu durumu açıklıyor. Yaimz ölünün sahipleri izin vermeden bu işi yapmak fitneye sebebiyet vereceğinden caiz değildir, izin verirlerse caizdir.
Farzı kifaye olan tıp ilmini daha iyi kavrayabilmek için hayvan üzerinde inceleme yapıp otopsi yapmakta bir beis yoktur (79).
Dipnot
(78) el-Mevsuat’ul Arabiyye, sh 520
(79) CÜt 3, s. 522
