IZÂHI : Bu hadîs-i şerîf, asırlarca tevâtür derecesinde nakil ve rivâyet olunan mütevâtir hadislerden olup srhhatında şüphe yoktur. Çünkü, tevâttir dâima yakin ifâde eder. Muhaddislerin rivâyetlerine nazaran, bu hadîs Aşere-i Miıbeşşere de dâhil olmak üzere, en az altmış Ashâb tarafından rivâyet ve ihbar olunmuştur.
Hadis uydurma, küfür olmasa da günâh ı kebâirdendir. Hattâ bu gibilerin küfürlerine kail olan âlimler de vardır. Hadîsde, “Cehennemdeki dâimi yerine hazırlansın” denilmemiş olduğu cihetle bu ikinci re’y’de din sevgisi gâlip fakat isâbet yoktur.
Bir hadîsin uydurma olup olmadığını, Kur’ân ve hadîs ilminde meleke ve ihtisâsı olan âlimler tâyin edebilirler. Nitekim öyle olmuştur.
Hadîs uydurma, İslâm düşmanlığı, mezhep taassubu ve Kur’ân okumaya ve ibâdete teşvik gibi sebeblerle vâkı‘ olmuştur.
İslâm düşmanlarının maksadı, İslâm Dîni’ni gayr-i ma’kul göstererek zihinlerde şüphe uyandırmak sûretiyle halkı dalâlete düşürüp, İmânını zaifletmek veya yok etmektir. Bunların uydurdukları hadîslerin ondört bine bâliğ olduğu tesbit olunmuştur. Bâzan da hadîs uydurmaya dinsizlik değil, gayret-i câhiliyye sebep olmuştur.
İbâdet ve tâata ve Kur’ân okumaya teşvik maksadiyle uydurulan hadisler bu cümledendir. Halbuki, Kur’ân ve sûrelerin fazâili hakkında hadîs uydurmaya hâcet bırakmayacak kadar sahîh hadîsler vardır.
Bunlardan başka, hadîs uydurmaya mezhep ve meslek taassubu da bâis olmuştur. İmâm-ı Şafiî aleyhinde ve Ebû Hanîfe lehinde uydurulan hadîslerle, Emevîlerin Abbâsîler ve Abbâsîlerin Emevüer hakkında uydurdukları hadîsler bu kabildendir.
Bâzı cerrarların halkı merhamete getirerek para koparmak maksadiyle yaptıkları hezeyanlar nefretle karşılanacak rüsvaylıklar-dandır.
Uydurma hadîslere âit birçok eserler neşredümiştir. Memleketimizde en meşhuru Aliyyü’l-Karî’nin Mevzuât adlı eseridir. Bu eserlerde mevzu olarak kayıt olunan hadîslerin, mevzu olması sebebi ve bu hususdaki kıstaslar bütün tafsîlâtiyle beyan olunmuştur. Biz burada yalnız menşe’leri icmâl etmiş bulunuyoruz1.
1. Bu hususta daha fazla bilgi edinmek için: “Usûl-i Hadîs ve MEVZÜAT-Î AkLİYYÜ’Lf-KÂRİ TERCEMESΔ, Ahmet Serdarofclu, Ankara 1966.
