“İnsanlar mâdenler gibidir. Bunlarda birtakım vasıf ve hasletler meknuzdur. Soy aldatıcıdır. Kötü edep, kötü ırk gibidir.”
İZAHI
Bilindiği üzere, mâdenler iyi, kötü, kıymetli ve kıymetsiz muhtelif cevher ve vasıflan ihtivâ eder. Bunların bâzılan çok kıymetli ve bâzılan az kıymetlidir, veya hiç kıymeti yoktur. Irk yâni soyun da yer altındaki mâdenler gibi muhtelif ve mütefâvit vasıflan vardır. Kötü terbiye, kötü ve kıymetsiz ırk gibidir.
Resûl-i Muhterem Efendimiz, insanlan muhtevâ bakımından mâdenlere teşbih buyurmuşlardır. İyi terbiye ve edep; iyi; ve kötü edep ve terbiye de kötü ırk gibidir.
Mazmun ve şümûl bakımından bu teşbihdeki incelik ve belâgat, îzâha muhtaç değüdir.