Peygamberimizin (s.a.v.) Temizlik ile ilgili hadis-i şerifleri…
-
Temizlik İmanın Yarısıdır
Ebû Mâlik Hâris İbni Âsım el-Eş’arî radıyallahu anh’den rivâyet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Temizlik imanın yarısıdır. Elhamdülillah duası mizânı, sübhânellah ve elhamdülillah sözleri ise yer ile gökler arasını sevap ile doldurur. Namaz nurdur; sadaka burhandır; sabır ziyâdır. Kur’an senin ya lehinde ya da aleyhinde delildir. Herkes sabahtan (pazara çıkar) nefsini satar; kimi onu âzâd kimi de helâk eder.” (Müslim,Tahâret 1)
-
Allah Teâlâ Temizdir
Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Allah Teâlâ temizdir; sadece temiz olanları kabul eder. Allah Teâlâ peygamberlerine neyi emrettiyse mü’minlere de onu emretmiştir. Cenâb-ı Hak Peygamberlere:
‘Ey peygamberler! Temiz ve helâl olan şeylerden yiyin, iyi ve faydalı işler yapın!’ buyurmuştur. Mü’minlere de:
‘Ey iman edenler! Size verdiğimiz rızıkların temiz olanlarından yiyin’ buyurmuştur.”
Resûl-i Ekrem daha sonra şunları söyledi:
“Bir kimse Allah yolunda uzun seferler yapar. Saçı başı dağınık, toza toprağa bulanmış vaziyette ellerini gökyüzüne açarak: Yâ Rabbi! Yâ Rabbi! diye dua eder. Halbuki onun yediği haram, içtiği haram, gıdası haramdır. Böyle birinin duası nasıl kabul edilir!” (Müslim, Zekât 65.)
-
Temizlenmemiş Mescid
Ebû Zer radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Nebî sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Ümmetimin iyi-kötü bütün amelleri bana gösterildi. İyi işlerinin içinde, gelip geçenlere eziyet veren şeylerin yollardan kaldırılmasını da buldum. Kötü amelleri arasında da mescidde temizlenmeden bırakılmış balgamı gördüm.” (Müslim, Mesâcid 57)
-
Abdest İnsanı Temziler
Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Bir müslüman (veya mü’min) abdest aldığı zaman, yüzünü yıkarken gözleriyle işlediği günahlar abdest suyu (veya suyun son damlası) ile dökülür gider. Ellerini yıkadığında elleri ile işlediği günahlar abdest suyu (veya suyun son damlası) ile dökülür (öyle ki kişi bütün günahlardan arınır ve tertemiz olur). Ayaklarını yıkadığında da, ayaklarıyla işlediği günahları abdest suyu (veya suyun son damlaları) ile akıp gider. Nihayet o müslüman günahlarından tamamıyla arınmış olur.” (Müslim, Tahâret 32)
-
Su Temizdir
Selmân İbni Âmir radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Peygamber aleyhisselâm şöyle buyurdu:
“Biriniz orucunu açacağı zaman hurma ile açsın; çünkü hurma bereketlidir. Eğer hurma bulamazsa orucunu su ile açsın; çünkü su temizdir.” (Tirmizî, Zekât 26)
-
Efendimiz Temizlenmeye Sağdan Başlardı
Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem temizlenmeye, taranmaya, ayakkabısını giymeye varıncaya kadar her işe sağdan başlamayı pek severdi. (Buhârî, Vudû’ 31, Salât 47, Et`ime 5, Libâs 38, 77)
Yine Âişe radıyallâhu anhâ şöyle dedi:
Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem sağ elini temizlik ve yemek için, sol elini de tuvalette temizlenmek ve benzeri işler için kullanırdı. (Ebû Dâvûd, Tahâret 18)
-
Düşen Lokmanın Temizlenmesi
Câbir İbni Abdullah radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Herhangi birinizin lokması yere düştüğü zaman, onu alıp bulaşan şeyi temizledikten sonra yesin. Lokmasını şeytana bırakmasın. Parmaklarını yalamadıkça da elini beze silmesin. Zira yemeğinin neresinde bereket bulunduğunu bilemez.” (Müslim, Eşribe 136)
-
Beyaz Temizdir
Semüre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Beyaz renk elbise giyiniz. Çünkü beyaz daha temiz ve daha hoş görünümlüdür. Ölülerinizi de beyaz kefene sarınız.” (Nesâî, Cenâiz 38, Zînet 97; Hâkim, Müstedrek IV,185.)
-
Cuma Günü Temizlenin
Ebû Abdullah Selmân el-Fârisî radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Bir kimse cuma günü gusül abdesti alır, elinden geldiği kadar temizlenir, ya kendi özel kokusundan veya evinde bulunan güzel kokudan sürünür ve evinden çıkar, iki kişinin arasına girmez, sonra üzerine farz olan namazı kılar, imam hutbe okurken susup onu dinlerse, o cuma ile öteki cuma arasındaki günahları bağışlanır.” (Buhârî, Cum’a 6, 19)
-
Güzelce Temizlenip Evden Çıkan Kimse
Ebû Hüreyre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre, Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Bir kimse evinde güzelce temizlenir, sonra Allah’ın farzlarından bir farzı yerine getirmek için Allah’ın evlerinden birine giderse, attığı adımlardan her biri bir günahı silip yok eder; diğer adımı da onu bir derece yükseltir.” (Müslim, Mesâcid 282)
-
Cuma Temizliği
Semüre radıyallahu anh’den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Her kim cuma günü abdest alırsa ne iyi eder; hele boy abdesti alırsa, o daha iyidir.” (Ebû Dâvûd, Tahâret 128; Tirmizî, Cum`a 5)
-
Her Namaz Vaktinde Dişleri Temizlemek Gerekir
Ebû Hüreyre radıyallahu anh‘den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Ümmetimi (veya insanları) zora sokmaktan endişe etmeseydim, onlara her namaz vaktinde misvakla dişlerini temizlemelerini emrederdim.“ (Buhârî, Cum’a 8, Temennî 9, Savm 27; Müslim, Tahâret 42)
-
Efendimiz Uyanınca Dişlerini Temizlerdi
Âişe radıyallahu anhâ şöyle dedi:
Biz Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem‘in misvakını ve abdest suyunu akşamdan hazırlardık. Allah onu, gecenin dilediği saatinde uyandırırdı. Hz. Peygamber uyanınca hemen misvakla dişlerini temizler, abdest alır ve namaz kılardı. (Müslim, Müsâfirîn 139)
-
Efendimiz Eve Gelince İlk İşi Dişlerini Temizlerdi
Şüreyh İbni Hânî şöyle dedi: Hz. Âişe’ye;
– Peygamber sallallahu aleyhi ve sellem evine girdiği zaman ilk önce ne yapardı? diye sordum.
“Dişlerini misvaklardı” dedi. (Müslim, Tahâret 43, 44.)
-
Misvak Ağzı Temizler
Âişe radıyallahu anhâ‘dan rivayet edildiğine göre Resûl-i Ekrem sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Misvak kullanmak ağzın temiz kalmasına ve Rabbin razı olmasına sebeptir.” (Nesâî, Tahâret 4; İbn Huzeyme, Sahih, I, 70)
-
Efendimiz Misvak ile Dilinin Üstünü Temizlemiştir
Ebû Mûsâ el-Eş’arî (r.a) şöyle buyurur:
“Bir defasında Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz’in yanına vardım. Ellerindeki bir misvâk ile dişlerini temizlediklerini ve ağızlarında misvâk olduğu halde öğürür gibi «Ö’, ö’» dediklerini gördüm.” (Buhârî, Vudû’, 73)
-
Peygamberlerin Sünneti Temizlik
Ebû Hüreyre radıyallahu anh‘den rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“Peygamberlerin sünneti (fıtrat) beştir – yahut beş şey fıtrat gereğidir- :Sünnet olmak, kasıkları tıraş etmek, tırnakları kesmek, koltuk altını temizlemek, bıyıkları kırpmak.” (Buhârî, Libâs 51, 62, 64; Müslim, Tahâret 49, 50.)
-
Temizlik Fıtrattır
Âişe radıyallahu anhâ‘dan rivayet edildiğine göre Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem şöyle buyurdu:
“On şey fıtrat gereğidir: Bıyıkları kırpmak, sakal bırakmak, misvak kullanmak, burna su çekmek, tırnakları kesmek, parmak boğumlarını temizlemek, koltuk altı kıllarını gidermek, apış arasını temizlemek, istinca yapmak..“
Râvî “onuncuyu unuttum; ancak onun da mazmaza (ağıza su vermek) olması muhtemeldir” dedi. (Müslim, Tahâret 56)
-
Mü’min Bal Arısı Gibi Temizdir
Allah Rasûlü (s.a.v) bir defasında da mü’mini bal arısına benzetmişlerdir:
“Mü’min bal arısına benzer. Arı; daima temiz olan şeyleri yer, temiz olan şeyler ortaya koyar, temiz yerlere konar ve nâzik davrandığı için konduğu yere zarar vermez, orayı kırıp bozmaz. Düştüğünde ise kırılmaz, bozulmaz.” (Ahmed, II, 199; Hâkim, I, 147; Beyhakî, Şuab, V, 58; Süyûtî, el-Câmi, no: 8147.)
-
Pislik Abdesti Bozar
Ebû Hüreyre (r.a), Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’in:
“Kendisinde hades vâkî olan kimsenin namazı, (o kimse yeniden) abdest almadıkça kabûl olunmaz!” buyurduklarını nakletmişti.
Hadramevt ahâlîsinden biri:
“‒Ey Ebû Hüreyre, hades nedir?” diye sordu. Ebû Hüreyre (r.a):
“‒Sessiz veya sesli yel.” cevabını verdi. (Buhârî, Vudû’, 2)
-
Abdest Nurlandırır
Ebû Hüreyre (r.a) der ki:
“Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’in şöyle buyurduklarını işittim:
«Benim ümmetim Kıyamet gününde abdest izlerinden dolayı “Yüzleri nurlu, elleri ve ayakları bembeyaz olanlar” diye (hesâp mahalline veya mîzan başına) çağrılacaklardır.»
Ebû Hüreyre (r.a) sözüne şöyle devam eder:
“Artık kim, bu parlaklığını daha ziyâde artırıp uzatmaya güç yetirebilirse bunu yapsın!” (Buhârî, Vudû’, 3)
-
Efendimiz’in Tuvalet Temizliği
İbn-i Abbas (r.a) şöyle buyurmuştur:
“Rasûlullah (s.a.v) helâya girmişlerdi. Ben de hemen temizlik ve abdestte kullanacakları suyu koydum. Çıkınca:
«‒Bunu kim koydu?» diye sordular. Kendilerine benim koyduğum haber verildi. Bunun üzerine:
«Allah’ım! Onu dînde fakîh kıl, ince anlayış sahibi kıl, dindeki anlayışını artır!» diye dua ettiler. (Buhârî, Vudû, 10)
Enes ibn-i Mâik (r.a) şöyle buyurur:
“Rasûlullah (s.a.v) tuvalete çıktıkları zaman bir çocukla beraber yanımızda bir su matarası olduğu halde (hizmet için) gelirdik.”
Enes (r.a)’in: “…yanımızda bir su matarası ile bir harbe olduğu halde…” dediği de rivayet olunuyor ki, su ile istincâ edildiğini anlatmak istiyor. (Buhârî, Vudû, 15-17)
Ebû Hüreyre (r.a) şöyle buyurur:
“Bir defasında Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz’in peşinden gidiyordum. Kazâ-yı hâcet (tuvalet) için münasip bir yere doğru gitmeye başladılar. Yürürken arkaya dönüp bakmak âdetleri değildi. Kendilerine yaklaştım. Bana:
«‒Temizlenmem için bana taş bulabilir misin!» buyurdular veya buna benzer bir söz söylediler ve:
«‒Ancak kemik ve tezek (kuru hayvan pisliği) getirme!» diye ilave ettiler.
Elbisemin ucunda bir kaç taş getirip yanlarına koydum ve oradan uzaklaştım. İhtiyaç giderdikten sonra onları kullandılar.” (Buhârî, Vudû, 20)
Enes ibn-i Mâlik (r.a) şöyle buyurmuştur:
“Rasûlallah Efendimiz (s.a.v) kazâ-yı hâcet için dışarıya çıktıklarında kendilerine su götürürdüm, onunla yıkanırlardı.” (Buhârî, Vudû’, 56)
-
Bebeklerin İdrarı
Ümmü Kays bint-i Mıhsân (r.a), Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’e henüz yemek yemeyen (yani süt emen) küçük bir oğlunu getirmişti. Allah Rasûlü (s.a.v) çocuğu kucaklarına oturttular. Çocuk Efendimiz (s.a.v)’in elbisesine bevletti. Allah Rasûlü (s.a.v) su isteyip elbisenin üstüne azar azar döktüler, onu yıkamadılar. (Buhârî, Vudû’, 59)
-
Efendimiz Şu Şekilde Abdest Almıştır
Osman bin Affân (r.a) bir gün bir kap su isteyip abdest aldı. Önce ellerinin üzerine üç kere su döküp yıkadı. Sonra avucuyla kaptan su alıp (üç defa) ağzını çalkaladı, (üç defa) burnuna su verip güzelce temizledi. Sonra yüzünü üç kere yıkadı, kollarını dirseklerine kadar üç kere yıkadı. Sonra başını meshetti. Sonra iki ayağını üç kere aşık kemiklerine (bileklerine) kadar yıkadı. Sonunda şöyle buyurdu:
“Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’i aynen benim şu abdestim gibi abdest alırlarken gördüm. Abdestlerini bitirdikten sonra da şöyle buyurdular:
«Her kim şu abdestim gibi abdest alıp iki rekât namaz kılar ve bu iki rekât içinde hatırına (namaz ile münâsebeti olmayan) bir şeyi getirmezse, ne kadar geçmiş günahı varsa mağfiret edilir».” (Buhârî, Vudû, 24, 28; Müslim, Tahâret, 3-4)
-
Abdest Alırken Burnu İyice Temizleyin
Ebû Hüreyre (r.a)’den nakledildiğine göre Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurmuşlardır:
“İçinizden biri abdest alacağı zaman burnuna su alsın, sonra o suyu nefesiyle kuvvetlice geri çıkararak burnunu güzelce temizlesin! Her kim (istincâ için) taş kullanırsa adedini tek yapsın! (Duruma göre üç, beş, yedi taş kullansın!) İçinizden biri uykudan uyandığında, elini abdest suyunun içine sokmadan evvel iyice yıkasın! Zira hiç biriniz (uyku esnasında) eli vücûdunun neresine değmiştir bilemez.” (Buhârî, Vudû, 26)
-
Köpeğin Yediği Kap Yedi Defa Yıkanarak Temizlenir
Ebû Hüreyre (r.a) şöyle buyurmuştur: Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurdular:
“İçinizden birinin kabından köpek (ağzını sokup bir şey) içerse o kabı yedi kere yıkasın!” (Buhârî, Vudû’, 33)
-
Yemekten Önce Elleri Yıkamak
Rasûlullah (s.a.v) şöyle buyurmuşlardır:
“Yemeğin bereketi, hem yemekten önce hem de yemekten sonra elleri yıkamaktadır.”(Tirmizi, Şemail, 79)
-
Yemekten Sonra Ağzı Temizlemek
Süveyd bin Nûman (r.a) şöyle anlatır:
“Hayber senesinde Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’le birlikte (sefere) çıkmıştık. Sahbâ’ya varınca (ki burası Hayber’in alt başlarında, Medine tarafındadır) Rasûlullah (s.a.v) inip İkindi’yi kıldırdılar. Sonra mevcut azıkları istediler. Kavuttan başka bir şey getirilmedi. Efendimiz (s.a.v) emrettiler ve hemen kavut ıslatıldı. Rasûlullah (s.a.v) ondan yediler, ardından biz de yedik. Bundan sonra Allah Rasûlü (s.a.v) Akşam Namazı için kalkıp ağzını çalkaladı. Biz de ağzımızı çalkaladık. Sonra Efendimiz (s.a.v) namaza durdular, yeniden abdest almadılar.” (Buhârî, Vudû’, 51)
-
Elbisedeki Kan Nasıl Temizlenir
Esmâ bint-i Ebî Bekir (r.a) şöyle buyurur:
“Bir kadın Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz’e gelip:
«‒(Yâ Rasûlallah!) Birimizin hayız kanı elbisesine bulaşırsa ne yapsın, ne buyurursunuz?» diye sordu.
Rasûlullah (s.a.v):
«‒Elbisesini eliyle ovaladıktan sonra üzerine su döküp sıkar. Sonra üzerine azar azar su döker. Ondan sonra onunla namazını kılar.» buyurdular.” (Buhârî, Vudû’, 63)
-
Eti Yenen Hayvanların Bevli Temiz Midir?
Enes (r.a) şöyle buyurur:
“Ukl veya Ureyne kabîlelerinden bazı kimseler (Medine’ye) geldiler. Yakalandıkları mîde ağrısından (veya istiskâ hastalığından) dolayı Medine’de ikâmet etmek istemediler. Rasûlullah (s.a.v) (Beytü’l-mâle âid) sütlü develerin bulunduğu yere gidip develerin bevillerinden ve sütlerinden içmelerini söylediler. Onlar da oraya gittiler. Bir müddet sonra sıhhat bulunca Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz’in çobanını öldürdüler ve develerini önlerine katıp götürdüler. Bu haber sabah vakti geldi. Rasûlullah (s.a.v) arkalarından adamlar gönderdiler. Bunlar, gün yükselince hâinleri getirdiler. (Efendimiz (s.a.v) kısâs olarak) ellerinin, ayaklarının kesilmesini emrettiler. (Bu cânîlerin) gözleri de oyulup Harre denilen yere atıldılar. Su istediler, kendilerine su verilmedi.” (Buhârî, Vudû’, 66; Tıb, 5, 6)
-
Su Pislenirse
Ebû Hüreyre (r.a), Rasûlullah (s.a.v) Efendimiz’in şöyle buyurduklarını işitmiştir:
“Hiç biriniz, akmayan durgun suya bevl ettikten sonra ondan (su alıp) yıkanmasın!” (Buhârî, Vudû’, 68)
-
Gusülden Önce Abdest Almak
Nebiyy-i Ekrem (s.a.v) Efendimiz’in zevce-i tâhiresi Hz. Âişe (r.a)’dan şöyle rivayet edilmiştir:
“Nebiyy-i Ekrem Efendimiz (s.a.v) cünüplükten kurtulmak için yıkandıkları zaman önce ellerini yıkamakla başlarlardı. Sonra namaz için abdest alır gibi abdest alırlardı. Sonra parmaklarını saçlarının arasına sokup diplerini hilallardı. Sonra başlarının üzerine elleriyle üç avuç su dökerler, ondan sonra da bedenlerine su dökerek suyu vücutlarının her tarafına ulaştırırlardı.” (Buhârî, Gusül, 1)
-
Kabir Azabı Pislikten Kaynaklanır
Allah Rasûlü (s.a.v):
“Kabir azabının çoğu, necâsetten gereği gibi sakınmamaktan kaynaklanır” buyurmustur. (İbn-i Mâce, Tahâret, 26)
-
Namazın Anahtarı Temizliktir
Rasûlullah sallallahu aleyhi ve sellem Efendimiz:
“Cennetin anahtarı namaz, namazın anahtarı da temizliktir” buyurmustur. (Ahmed, III, 340)
-
Efendimiz Temiz Görünmeyi İsterdi
Bir seferinde Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- mescitteyken, saçı-sakalı karışmış bir adam çıkagelmişti.
Hazret-i Peygamber -sallâlllâhualeyhi ve sellem-, eliyle ona saç ve sakalını düzeltmesini işâret etti. (Muvatta, Şaar, 7; Beyhakî, Şuab, V, 225)
Yine Hazret-i Peygamber -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, birgün saçı-başı darmadağınık bir adam görmüşlerdi. Hayretle:
“–Bu adam niçin saçlarını yıkayıp taramıyor?” buyurdular.
Üzerinde kirli elbiseler bulunan bir kimseyi gördüklerinde de:
“–Bu zât, elbiselerini yıkayacak su bulamıyor mu?” buyurarak müslümanların temiz ve tertipli olmaları gerektiğini ifâde ettiler. (Ebû Dâvûd, Libâs, 14/4062; Nesâî, Zînet, 60)
Atâ bin Yesâr şunları anlatır:
Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- mescitte idi. İçeriye saçısakalı dağınık bir adam girdi. Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellemeliyle ona çıkmasını işaret etti. Sanki saçını ve sakalını düzeltmesini kastediyordu. Adam saçını-sakalını düzelttikten sonra gelince Rasûlulllah -sallâllâhu aleyhi ve sellem-:
“–Herhangi birinizin şeytan gibi saçı-başı dağınık bir hâlde gelmmesinden böyle (derli toplu) gelmesi daha iyi değil mi?” buyurdu. (Muvatta, Şaar, 7)
-
Tırnak Pislik Tutar
“–Rasûlullah -sallâllâhu aleyhi ve sellem- şöyle buyurmuştur:
«–Sizden öyleleri var ki semâ haberleriyle ilgilenir. Hâlbuki tırnaklarını (yırtıcı) kuş tırnağı gibi uzatmıştır da diplerinde cünnüplük, kir-pas ve pislik yuva tutmuştur.»” (Ahmed, V, 427)
-
Efendimiz Pislik Görmekten Hoşlanmazdı
Ebû Hüreyre’den rivâyet edildi¤ine göre, Rasûlullâh -sallâllâhu aleyhi ve sellem-, mescidin k›ble tarafında bir balgam görmüfltü. İnsanlara dönerek:
“–Bâzılarına ne oluyor ki Rabbine yöneliyor ve önüne tükürüyor. Biriniz kendisine dönülüp yüzüne tükürülmesini ister mi?..” îkâzında bulundu. (Müslim, Mesâcid, 53)
-
Mescid Temizlemek İyiliktir
Rasûlullah diğer bir hadis-i serifinde söyle buyurmustur:
“Bana, iyisiyle kötüsüyle ümmetimin amelleri gösterildi. İyiliklerinin arasında, eziyet veren seyin yoldan kaldırılmasını da gördüm. Kötü amelleri arasında, mescidin içerisine tükürüp onu temizlememeyi de gördüm.” (Müslim, Mesâcid, 58)
