Mutkin : Bir işi sağlam yapmak manasında itkandan ismi fa’ildir. Hadis Usulünde adalet ve zabt vasıflarını haiz olmakla beraber gerek hadîs tahammülünde gerekse rivayetinde az da olsa gafletten uzak, rivayet şartlarına büyük bir dikkat ve itina ile rivayet eden, işinin ehli, titiz ve böyle olduğu için itkan sahibi olduğunu belirtmekte kullanılan tabirlerdendir.
Mutkin vasfıyla nitelenen muhaddisler hadîs ilminin erbabı ve o ilimde belli bir yüksek mevkiye gelmiş kimselerdir. Mutkin tabiri bir de ta’dil lafzı olarak kullanılır.
İbn Ebî Hâtim’in tertibine göre tadilin birinci, Zehebî’nin tertibinde ikinci, İbn Haceri’l Askâlânî’nin tertibinde ise üçüncü derece ta’dile delalet eder.
Tadilin İbn Hacer’in tertibi esas olmak üzere en kuvvetlisinden itibaren ilk üç mertebesindeki lafızlarla adaletine hükmedilen ravilere pek ziyade güvenilir. Başka suretle hataları açığa çıkmadıkça – ki o da pek nadir vaki olur- rivayetleri dînî konularda gönül rahatlığı ile hüccet kabul edilir.
