Sumâniyyât : Kelime olarak “sekizli” manasına gelen sumânînin çoğuludur. En son ravisiyle Hz. Peygamber arasında sekiz ravi bulunan ve uluv özelliğine sahip isnadlarla ve böyle isnadlarla rivayet edilen hadislere denir.
Hicretin yedinci asnna gelinceye kadar yaşamış muhaddisler yaşadıkları devirlere göre sulâsiyyât’tan sumâniyyâta kadar, yani Hz. Peygamber (s.a.s) ile kendi aralarında üç raviden sekiz raviye kadar olan âlî isnadlar elde ederek bu isnadlarıyla rivayet ettikleri hadisleri ayrı cüzlerde toplamışlardır.
Yedi yüz yılından sonra yaşayanların en âlî isnadları tusâiyyât ile uşâriyyât’dır. Sumânî isnadla rivayet ettiği hadisleri müstakil cüzde toplayan alimler arasında Yahya b. Ali b. Abdillah el-Attâr zikredilebilir. Cüzünün ismi el-Mustefid fi’l-Ahâdîsi’l-Sumâniyyeti’l-Esânîd’dir.1082
