Ağız kelimesi ile ilgili atasözleri hangileridir? veya ağız cümlesi olan atasözleri nelerdir? Açıklaması ve anlamlarıyla beraber atasözlerini derledik.
Atasözleri Türkçe’de “sav” ve “irsal-i mesel” olarak da adlanılır. Türk Dil Kurumu’nun Tanımı: Uzun deneme ve gözlemlere dayanılarak söylenmiş ve halka mal olmuş, öğüt verici nitelikte söz, darbımesel. İslamiyet öncesinde sav, divan edebiyatında irsal-i mesel ya da darb-ı mesel denirdi. Atalardan günümüze kadar ulaşan, belirli bir yargı içeren, söyleyeni belli olmayan (anonim) düz konuşma içinde kullanılan sözlerdir. Atasözleri, halkın yalnızca ortak duygu ve düşüncelerini değil ortak dil zevkini de yansıtır. Öykü, roman, şiir, deneme gibi yazı türleri pek çok cümlenin bir araya gelmesi ve anlam yönünden bütünleşmesiyle oluşur. Buna karşın atasözleri genellikle bir, en fazla iki cümleden oluşur. Bütün duygu ve düşünceler bu tek cümleye sığdırılır. Bu cümleler kişiden kişiye değişmez. Halkın ortak malıdır ve halk tarafından aynı biçimde söylenir.
AĞIZ İLE İLGİLİ ATASÖZLERİ VE ANLAMLARI
Ağız yer, yüz utanır.
Birinden hediye alan insan, hediye veren kişiye karşı kendini borçlu sanır. Armağan veren kimsenin dileğini yerine getirmezlik etmez, onun işini görmeyi kendine görev bilir.
Açık ağız aç kalmaz.
Ne aradığını, ne istediğini bilen ve bunu sürekli dile getiren kimse amacına ulaşır. Yaşamak sorunda olduğunu bilen kimse geçim yolunu arar, bulur.
Bal bal demekle ağız tatlanmaz.
Sevgi bölüşmek, katlanmak ister. Saygıda haddini bilmekle olur. Bölüşmesini ve katlanmasını bilmeyen, özveride bulunmayan kimsenin sadece “seviyorum” demesi nasıl sevgi olmuyorsa, haddini bilmeden, nasıl davranacağını öğrenmeden, “saygılıyım” demekle saygı olmaz. Sadece tatlı söz söylemekle güzel birşey gerçekleşmiş olmaz.
Bir ağızdan çıkar bin ağıza yayılır.
Sır, insanın içinde kaldığı sürece onun esiridir, hiçbir yere gidemez. Gizli kalması istenen birşey birkez söylendimi, artık söylenen söz sahibini tutsak eder. Bir kişi, yayılmasını istemediği bir sözü kimseye söylememelidir. Söylerse, gizli kalmasını istediği şey, dilden dile dolaşarak toplum içine yayılır.
Söz ağızdan çıkar.
Mert ve dürüst olan kişi sözünde durur; verdiği sözü yerine getirir. “Çalı sapından insan sözünden yedilir” denilmesi sebepsiz değildir. İnsan olan sözünde durur.
