Akıl ile ilgili deyimler ve anlamları. İçinde ve anlamında akıl kelimesi geçen deyimler hangileridir? Akıl deyimi ile ilgili sözler nelerdir?
Birçoğumuz deyimlerle ilgili bazı sözler veya cümleler bulmaya çalışmaktayız. Bugün’de yukarıdaki başlık altında sizler için deyimler derledik. Evvela Deyimin tanımını yapmakla başlamakta fayda vardır. Deyimler çok büyük bir oranda mecaz anlamda kullanılır ancak gerçek anlamda kullanılanlara da rastlanmaktadır. Bazı durumların ifade edilmesinde zorluk yaşandığında, anlamların yetersiz kaldığı anlarda etkili bir anlatım aracı olarak deyimleri kullanırız. Çoğunlukla gerçek anlamından ayrı bir anlam taşıyan, en az iki sözcükten oluşan kalıplaşmış söz ya da sözcük grupları.eş. Kimi deyimlerde, asıl anlamlarından tamamıyla sıyrılmazlar. Yerine göre asıl anlamından da alınabilir, daha başka bir anlama da gelebilir. Bunu cümle içindeki kullanılış şeklinden anlarız.
Deyim : Akla (akıllara) durgunluk vermek
Anlamı : hayranlık uyandırmak: ‘Fatih Sultan Mehmet Han hazretlerinin akıllara durgunluk veren bir fetihle Osmanlı mülkü hâline getirdiği İstanbul dünyanın en güzel, en harikulade şehridir.’ -B. Akyavaş.
Deyim : İnsanda akıl bırakmamak (koymamak)
Anlamı : Düşünceleri karmakarışık yapmak, kararsızlığa yol açmak.
Deyim : (Birinde) akıl terelelli (olmak)
Anlamı : Pek delişmen, kendisinden ciddi bir düşünce, davranış beklenmeyen kimseler için kullanılan bir söz.
Deyim : (Bir şeye) akıl sır ermemek
Anlamı : Bir işin niteliğini, gizli yönlerini anlayamamak.
Deyim : (Bir şey) akılda kalmak
Anlamı : Akılda yer etmek, unutulmamak.
Deyim : (Bir iş) akıl kârı olmamak
Anlamı : Akıllı bir kişinin yapacağı iş olmamak: ‘Bunu sormadım; akıl kârı olmadığından soramazdım, zaten.’ -R. H. Karay.
Deyim : Akılsızlık- akılsızlık etmek
Anlamı : Düşüncesiz ve yersiz davranmak.
Deyim : Akıllılık etmek
Anlamı : 1) yerinde ve uygun davranmak; 2) uyanık davranmak.
Deyim : Akıllı olmak
Anlamı : Gerçeklere uygun davranmak: ‘Mesut olmak için akıllı olmak kifayet eder, baht, talih bunlar boş şeydir!’ -M. Ş. Esendal.
Deyim : Akıllı geçinmek
Anlamı : Kendini çok akıllı sanmak: ‘Akıllı geçinen kadınlardan beklenebilecek tepkileri vermedi hiç.’ -R. Erduran.
Deyim : Akıldan çıkarmak
Anlamı : 1) düşünmemek; 2) unutmak.
Deyim : Akılda tutmak
Anlamı : Unutmamak.
Deyim : Akıl yürütmek
Anlamı : 1) herhangi bir konuda fikir vermek; 2) tahminde bulunmak.
Deyim : Akıl vermek
Anlamı : Akıl öğretmek.
Deyim : Akıl öğretmek
Anlamı : Birine nasıl davranacağını göstermek, yol göstermek, akıl vermek: ‘Sana ne oluyor? Akıl öğretecek sen mi kaldın?’ -N. Hikmet.
Deyim : Akıl işi değil
Anlamı : ‘Akla uygun değil, doğru değil’ anlamında kullanılan bir söz.
Deyim : Akıl hocalığı taslamak
Anlamı : Bir işte doğruyu, iyi olanı gösterdiğini sanmak: ‘Burada akıl hocalığı taslıyorum ama ben böyle akılsızlıkları çok yapıp birkaç kere sorunla karşılaştım.’ -R. Erduran.
Deyim : Akıl havsala almamak
Anlamı : Akla mantığa sığmamak: ‘Artık bu kadarını akıl havsala alamaz.’ -R. H. Karay.
Deyim : Akıl etmek
Anlamı : Herhangi bir önlem veya çareyi zamanında düşünmek: ‘Duvar saatine bakmayı akıl ettiğinde ise zihni adamakıllı bulandı.’ -İ. O. Anar.
Deyim : Akıl ermek
Anlamı : Anlamak, çözmek.
Deyim : Akıl erdirmek
Anlamı : Ne olduğunu anlamak, sırrını çözmek: ‘Yaşadığımız müddetçe bu muammaya akıl erdirmek bizim için pek kabil değildi.’ -H. C. Yalçın.
Deyim : Akıl erdirememek (ermemek)
Anlamı : 1) ne olduğunu anlayamamak, sırrını çözememek: ‘Çalıştıkça da borcumuz azalacağına artıyor, işte buna bir türlü akıl erdiremiyorum.’ -Halikarnas Balıkçısı. 2) kabul edememek.
Deyim : Akıl durdurmak
Anlamı : Bir şey çok şaşırtıcı olmak, insanı şaşırtmak.
Deyim : Akıl danışmak
Anlamı : Bir konuda birinin görüşünü sormak: ‘O cinayeti işlemeden evvel gelip bize akıl mı danıştın?’ -P. Safa.
Deyim : Akıl bırakmamak
Anlamı : Kafa karıştırmak.
Deyim : Akıl almamak
Anlamı : İnanılacak gibi olmamak, akla uygun gelmemek.
Deyim : Akıl almak
Anlamı : danışmak, görüş almak.
Deyim : Sivri akıllı
Anlamı : Kimsenin aklını beğenmeyen, düşünceleri kimseninkine benzemeyen, acayip fikirleri olan.?Hangi Sivri akıllıya uydunuz da böyle yaptınız!?;
Deyim : Allah akıllar versin
Anlamı : Akılsızca bir iş yapanlar için, bunu dolaylıca anlatmada kullanılır.
Deyim : Allah akıl fikir versin
Anlamı : Akılsızca bir iş yapanlar için, bunu dolaylıca anlatmada kullanılır.
Deyim : Akılsızlık parayla mı
Anlamı : Önlemsiz, düşüncesizce davranıldığında söylenir. örnek: tutup bütün paramı bu işe yatırdım, akılsızlık parayla mı!
Deyim : Akılsızlık etmek
Anlamı : Akılsıza yakışır bir biçimde davranmak, akıllıca davranamamak. örnek: artık akılsızlık etmek istemiyorum.
Deyim : Akıllılık etmek
Anlamı : Yerinde ve uygun davranmak. örnek: akıllılık etti, bir ev aldı, şimdi alamazdı.
Deyim : Akıllı uslu
Anlamı : (1) yaramaz olmayan, yaramazlık etmeyen, ağırbaşlı, dengeli. örnek: çocuk akıllı uslu görünüyordu. (2) ağırbaşlı, uslu olarak, akıllıca. örnek: bunun akıllı uslu bir iş olmadığını sana söylemiştim.
Deyim : Akıllı geçinmek
Anlamı : Kendisini çok akıllı sanmak ve öyle göstermek. örnek: akıllı geçinenlerin çoğu, ters işler yapar.
Deyim : Akıllı davranmak
Anlamı : Bir işi, önlem alarak yapmak. örnek: bu konuda akıllı davranmak gerekir, yoksa iyi sonuç alınmaz.
Deyim : Akıllı bıdık
Anlamı : Çok küçük ve çok akıllı çocuklar için söylenir. örnek: bir oğlu var görme, akıllı bıdık.
Deyim : Akılları durdurmak
Anlamı : İnanılmayacak ölçüde şaşırtıcı olmak. örnek: onun yüzsüzlüğü akıllara durgunluk vermişti.
Deyim : Akıllara ziyan
Anlamı : Aklı işlemez duruma getiren, akıl durdurucu, çok şaşırtıcı, olağandışı. örnek: öyle bir adam ki akla ziyan, her işi yapabilir.
Deyim : Akıllara durgunluk vermek
Anlamı : İnanılmayacak ölçüde şaşırtıcı olmak. örnek: onun yüzsüzlüğü akıllara durgunluk vermişti.
Deyim : Akıldan çıkmak
Anlamı : (bir şey) unutulmak. örnek: kimi şeyler çabuk akıldan çıkar.
Deyim : Akılda tutmak
Anlamı : (bir şeyi) unutmamak. örnek: bunu akılda tutmalıyız.
Deyim : Akılda kalmak
Anlamı : (bir şey) akılda yer etmek, kimi özellikleri nedeniyle unutulmamak. örnek: ilgi çeken bilgi akılda kalır.
Deyim : Akıl yürütmek
Anlamı : Bir konuda, çok yönlü olarak düşünmek. örnek: bu iş insanı akıl yürütmekten alıkoyuyor.
Deyim : Akıl vermek
Anlamı : Birine danıştığı konuda yol göstermek, akıl öğretmek. örnek: ona akıl vermek gerekiyor.
Deyim : Akıl var, yakın var
Anlamı : Akla uygun iş böyle olur, ‘işin doğrusunun ne olduğu açık’, ‘doğrusu budur’, ‘aklı olan kişiler böyle yapar’ anlamında kullanılan bir söz.
Deyim : Akıl terelelli
Anlamı : (bir kişide) (o kişi) delice davranışlı, dengesiz, delişmen, hoppa.
Deyim : Akıl sır ermemek
Anlamı : (bir şeye) (o şey) aklın anlayabileceği, çözebileceği bir iş olmamak. örnek: öyle bir iş ki akıl sır ermez.
Deyim : Akıl satmak
Anlamı : Karşısındaki bir şey düşünemezmiş, bir şeyi beceremezmiş gibi, ona yol göstermeye kalkışmak, örnek: bize akıl satmaya çalışma boşuna.
Deyim : Akıl öğretmek
Anlamı : Danışılan konuda yol göstermek. örnek: sana akıl öğretmek bize düşmez.
Deyim : Akıl kutusu
Anlamı : (şaka) öyle görünmediği halde çok akıllı (kimse). örnek: bir oğlu var, akıl kutusu, bilmediği yok.
Deyim : Akıl kumkuması
Anlamı : (şaka) öyle görünmediği halde çok akıllı (kimse). örnek: bir oğlu var, akıl kumkuması, bilmediği yok.
Deyim : Akıl kârı değil
Anlamı : Aklı olan kimsenin yapacağı şey değil. örnek: bu iş hiç akıl karı değil.
Deyim : Akıl işi değil
Anlamı : Aklı olan kimsenin yapacağı şey değil. örnek: bu hiç de akıl işi değil bence.
Deyim : Akıl hocası
Anlamı : (1) birine yol gösteren, akıl veren kimse. (2) al. pek bir şey bilmediği halde başkalarına yol göstermeye, akıl vermeye düşkün kimse. örnek: başıma akıl hocası kesildin.
Deyim : Akıl fikir
Anlamı : Düşünce, anlayış, kavrayış. örnek: adamda akü fikir diye bir şey yok.
Deyim : Akıl etmek
Anlamı : Düşünerek işe yarar bir önlem almak, düşünmek ve uygulamak. örnek: bunu önceden akıl etmek gerekirdi.
Deyim : Akıl ermemek
Anlamı : (bir şeye) (o şeyin) ne olduğunu, nasıl olduğunu anlayamamak, gizini akıl yardımıyla bile çözememek. örnek: buna akıl ermiyor.
Deyim : Akıl erdirememek
Anlamı : (bir şeye) (o şeyin) ne olduğunu, nasıl olduğunu anlayamamak, gizini akıl yardımıyla bile çözememek. örnek: bu yaptığına akıl erdiremiyoruz.
Deyim : Akıl durdurmak
Anlamı : (bir şey) insanın aklını durduracak denli şaşkınlık verici olmak. örnek: yaptığı akıl durduruyor.
Deyim : Akıl kethüdası
Anlamı : Herkese akıl öğretmek meraklısı kimse, akıl hocası.
Deyim : Akıl bu ya
Anlamı : Olmaması gereken ama yapılmış bir davranış, iş için ‘akıldır, ne denir?’ Anlamında kullanılır. örnek: böyle diyecektim, akıl bu ya, tam tersini söyledim.
Deyim : Akıl almamak
Anlamı : İnanılacak gibi olmamak, akla sığmayacak denli şaşırtıcı olmak, akla aykırı olmak. örnek: bu türlü işleri akıl almıyor.
Deyim : Akıl almak
Anlamı : Birinden yol göstermesini istemek. örnek: ondan akıl almak sana yakışmaz..
Deyim : Akıl akıl, gel çengele takıl
Anlamı : Akılsızca yapılan bir iş karşısında ya da bir işte çözüm bulamamaktan bunalınca söylenir.
