Ayran kelimesi ile ilgili atasözleri hangileridir? veya ayran cümlesi olan atasözleri nelerdir? Açıklaması ve anlamlarıyla beraber atasözünü derledik.
Atasözleri Türkçe’de “sav” ve “irsal-i mesel” olarak da adlanılır. Türk Dil Kurumu’nun Tanımı: Uzun deneme ve gözlemlere dayanılarak söylenmiş ve halka mal olmuş, öğüt verici nitelikte söz, darbımesel. İslamiyet öncesinde sav, divan edebiyatında irsal-i mesel ya da darb-ı mesel denirdi. Atalardan günümüze kadar ulaşan, belirli bir yargı içeren, söyleyeni belli olmayan (anonim) düz konuşma içinde kullanılan sözlerdir. Atasözleri, halkın yalnızca ortak duygu ve düşüncelerini değil ortak dil zevkini de yansıtır. Öykü, roman, şiir, deneme gibi yazı türleri pek çok cümlenin bir araya gelmesi ve anlam yönünden bütünleşmesiyle oluşur. Buna karşın atasözleri genellikle bir, en fazla iki cümleden oluşur. Bütün duygu ve düşünceler bu tek cümleye sığdırılır. Bu cümleler kişiden kişiye değişmez. Halkın ortak malıdır ve halk tarafından aynı biçimde söylenir.
AYRAN İLE İLGİLİ ATASÖZLERİ VE ANLAMLAR
Ayranım (yoğurdum) ekşidir diyen olmaz.
Kişiliği tam oturmamış ve ahlaken olgunlaşmamış bireyler malını kötülemeye, kendini eleştirmeye izin vermez. Başkaları onu ve eylemlerini eleştirirse ederse buna da tahammül edemez. Bu durum aslında, yetişmemişliğin tamda kendisidir.
Asil azmaz, bal kokmaz; kokarsa yağ kokar, onunda aslı ayrandır.
Yapısı ve kişiliği erdemli insanlar, yiğittirler. Asılları gibi hürmetli, heybetli ve vicdanlıdırlar. Geçmişi, ailesi, soyu zayıf ve acımasız olan kötü insanlar ise bu kişiliği taşırlar.
Ay bozmaz, süt kokmaz. Kokarsa ayran kokar, çünkü aslı süttür.
Ayın şekli aslında hiç değişmez, sadece dünya araya girerek ayı gölgelendirir ve ona hilal veya yarım ay görüntüsünü kazandırır. Sütte tıpkı bunun gibi kokmaz, sütten türeyen ürünler bozulur, kokarlar. Asıl olan her zaman sağlam olarak kalır. Hayatta yaşanan olaylarda bu şekildedir, sorun yaşanan problem eğer büyüyorsa ve tehlike arz ediyorsa, bunun kaynağına inmek gerekir, sorunsuz olan en başına dönmek sorunu çözmeye yeterli olacaktır.
Kimse ayranım (yoğurdum) ekşi demez.
Birçok insan satacağı malı över. Kendi tutumunu ve tuttuğu kimseleri savunur. Başkaları eleştirseler de bunlara toz kondurmaz. Dürüst satıcı ise böyle davranmaz, malın bir kusuru varsa bunu müşteriye söyler. Müşteri de bu malı ya alır yada almaktan vazgeçer. Akıllı kimse bir insanın peşinden körü körüne gitmez. Gönlünü yada oyunu verdiği kimseyi hemen her konuda onaylamaz, yanlışları varsa bunları görür ve gerektiği yerde bunları söylemekten çekinmez.
Sütten ağzı yanan, ayranı üfleyerek içer (yoğurdu üfleyerek yer).
Bir iş yada durumdaki tedbirsizlikten canı yanan insan, bundan sonra kılı kırk yarmaya, aşırı önlemler almaya koyulur. Bir davranışı kendisine pahalıya mal olan kimse, benzeri durumlar karşısında çok ihtiyatlı davranır.
Yoğurdum (ayranım) ekşidir diyen olmaz.
Kişiliği tam oturmamış ve ahlaken olgunlaşmamış kimse malını kötülemeye, kendini tenkit etmeye yanaşmaz. Başkaları onu ve eylemlerini tenkit ederse buna da tahammül göstermez. Bu hal, hamlığın ta kendisidir.
