Doğru söyleyeni (konuşanı) dokuz köyden kovarlar; atasözünü anlamı ve cümle içinde kullanmak. Ayrıca Açıklama ve kompozisyon yazmak.
Doğru söyleyeni (konuşanı) dokuz köyden kovarlar.
Şu zamanda ahlak öyle bozuldu ki herkes çıakr peşinde, herkes iki yüzlü. Deyim yerindeyse, herkes yağcı, herkes yağdanlık. Onun için kimin çıkarına dokunursa dokunsun sözünü esirgemeyen, hatır gönül demeyerek doğruyu söyleyen kişiyi kimse sevmez. Herkes onu yanından uzaklaştırır. / Herkesin kusurunu yüzüne karşı söyleyen ve çıkarcılardan sözünü esirgemeyen kimse, kırdığı, üzdüğü kişilerce sevilmez. Nereye gitse, bu gibi kimseler kendisine yüz vermezler.
Kısaca anlamı : Zamanımızda ahlak öyle bozuldu ki herkes çıkar peşinde, herkes iki yüzlü. Onun için kimin çıkarına dokunursa dokunsun sözünü esirgemeyen hatır gönül demeyerek doğruyu söyleyen kişiyi kimse sevmez. Herkes onu yanından uzaklaştırır.
Cümle İçinde Örnek Kullanımı : Şu dünya ne gariptir ki, Doğru söyleyeni dokuz köyden kovuyorlar.
Açıklama ve kompozisyon : Bugünkü toplumların bir kısmının işleyişi gerek toplumsal düzeyde gerek fert olarak, yalancılık temeline dayalıdır. Çünkü insanlarda Allah korkusu kalmamışsa. İnsanlar arası ahlâkî ilişkiler de suni ve doğruluktan uzak olur. Bu nedenle atalarımız geçmişte doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar sözünün doğru olduğu halde başkalarının işine gelmeyecek söz söyleyenlerin sevilmediğini anlatsa da, biz doğru bildiklerimizi söylemeliyiz. Doğru söylediğimiz için ilk anda sevimsiz görünsek de, gerçekler ortaya çıkınca değerimiz anlaşılacaktır.
Rasûlullah şöyle buyurur: “Doğruluk insanı iyiliğe yönelir, hayırlı işlerde cennet’e kılavuzluk eder. Bir kimse, doğruluğu prensip edinirse sıddîk olur. Yalancılık da insanı kötülüğe ve fücura sürükler. Kötülük de çehennem’e götürür. Bir kimse yalancılığı prensip edinirse Allah’ın divanında kezzab (yalancı) defterine yazılır.”
Her durumda doğruluğa sarılmanın, her hükümde onu aramanın ve ona dönmenin temel kural olduğuna işaret eden Kur’an, bunun davranışlarda değişmez bir alışkanlık olmasını sağlamıştır.
Dolayısıyla çıkarları yüzünden kusurları yüzüne söylenen, ikiyüzlülükleri yüzlerine çarpılan insanlar tarafından hor görülüp kovulurlar. Peygamber efendimiz nasıl ki yoğun bir çaba sonucunda tüm Mekke ve Medine halkını Müslüman yapıp doğru yola sevk edebildiyse; doğru söyleyeni ağırlayacak, ona hak verecek bir onuncu köy de bulunur. Zira insanlık kötüye gitse de, tamamen bitmiş değildir.
Not: Bu atasözüyle ile ilgili bir cümle veya bir bilginiz varsa aşağıda yorum kısmına yazarak başkaların okumasına yardımcı olabilirsiniz. Secdem.net
