Eğri otur, doğru söyle (konuş); atasözünü anlamı ve cümle içinde kullanmak. Ayrıca Açıklama ve kompozisyon yazmak.
Eğri otur, doğru söyle (konuş).
Sadece bizi ilgilendiren konularda doğru yolda olmamak başkasını fazla ilgilendirmez. Böyle bir durumda – eğer gerekiyorsa – bize sadece çok yakın olduğumuz kimseler uyarabilir. Duruşun, oturuşun, giyinişin, özel işlerini yürütüşün beğenilmese bile bunlar senin bileceğin şeylerdir. Ama yalan söylememize göz yumulmaz. Çünkü bu sadece bizi ilgilendiren bir durum değildir. Yalanın bir ucu başkalarına uzanır. Her vakit doğruyu söylemeli, doğruluktan şaşmamalısın.
Kısaca anlamı : Yalnızca seni ilgilendiren konularda özgür sayılabilirsin, sana kimse karışamaz; istediğin gibi yer, içer, giyinir ve oturursun. Ancak toplumu ilgilendiren konularda doğru konuşmalı, yalandan kaçınmalısın; eğer çıkar kaygısı ile yalan söyler, doğruyu eğri diye gösterirsen toplumu ayakta tutan güven duygusunu sarsmış olursun.
Cümle İçinde Örnek Kullanımı : Okulda öğretmenimiz bize eğri otur, doğru söyle (konuş) sözünü öğretirken yalanın ne kadar kötü olduğunu anlamadım..
Açıklama ve kompozisyon : Yalancılık ne kadar kötüyse, doğruluk da o kadar iyi, güzel ve faziletlidir. Peygamber efendimize olgunluğun alameti sorulduğunda (Doğru konuşmak ve doğrulukla iş yapmaktır) buyurdu. (İmam-ı Gazali)
Bugünkü toplumların bir kısmının işleyişi gerek toplumsal düzeyde gerek fert olarak, yalancılık temeline dayalıdır. Çünkü insanlarda Allah korkusu kalmamışsa. İnsanlar arası ahlâkî ilişkiler de suni ve doğruluktan uzak olur. “Her durumda doğruluğa sarılmanın, her hükümde onu aramanın ve ona dönmenin temel kural olduğuna işaret eden Kur’an, bunun davranışlarda değişmez bir alışkanlık olmasını sağlamıştır.
Bu alışkanlığın sağlanması da yalandan öte, zan, şüphe ve dedikodularla mücadeleyi arttırmakla mümkündür” (Muhammed el-Gazzâlî, Hukuku’l-Müslîm, s. 32). O halde istikamette olmayan ve doğrulukla hüküm vermeyenler “Zanna tabi oluyorlar, zan ise gerçek bilginin yerini tutamıyor” (en-Necm, 53/28).
Her ne olursa olsun, haksız olsa da hakkı söylemek gerektiğini düşünerek eğri oturup doğru konuşalımalıdır.
Not: Bu atasözüyle ile ilgili bir cümle veya bir bilginiz varsa aşağıda yorum kısmına yazarak başkaların okumasına yardımcı olabilirsiniz. Secdem.net
