Fakiri dövme üstünü başını yırt; atasözünü anlamı ve cümle içinde kullanmak. Ayrıca Açıklama ve kompozisyon yazmak.
Fakiri dövme, üstünü yırt.
Fakir ve yoksun insanlar dünya mallarından yoksun oldukları için bu durum ile anılır. Fakir olmaları gurursuz yada kişiliksiz oldukları anlamına gelmez. Bu atasözünün iki anlamı mevcuttur. Bunlardan birincisi fakir insan eğer farkında olmadan ve sahibi olmadan dünya malına kıymet veriyorsa, ona konuşmak fayda etmez. Üstündekine zarar vermek, ona zarar vermek; konuşmaktan daha büyük bir ders verir. İkinci anlamı ise; fakir ve fukara insan eğer gururlu ise, onun gururunu kırmak yerine eğer ders vermek gerekiyorsa, dünya malına zarar vermek onu daha az incitir. Bu daha çabuk kapanacak bir yara olur. İnsanlar karşılarındakini fakirde olsa, iyi tanımalı, durumuna göre davranmalıdır.
Kısaca anlamı : İnsanlar karşılarındakini fakirde olsa, iyi tanımalı, durumuna göre davranmalıdır.
Cümle İçinde Örnek Kullanımı : Fakiri azaryalan kişiye fakiri dövme, üstünü yırt diye sözünden ikaz ettim.
Açıklama ve kompozisyon : İslâm dininde fakirlerin durumunu iyileştirmeye yönelik olarak çeşitli önlemler alınmış olmakla birlikte hiçbir zaman fakirlik bir horlama ve aşağılama sebebi görülmemiş, mülkün gerçek sahibinin Allah olduğu (Âl-i İmrân, 3/26), dünyada insanların ekonomik yönden farklı seviyelerde olup bazılarının fakirlik ve maddî sıkıntı içinde bulunmasının birtakım amaç ve hikmetlere dayalı olduğu (Bakara, 2/155; Nahl, 16/71; Zuhruf, 43/32), insanların Allah katındaki değerini belirlemede takvanın ölçü alınacağı (Hucurât, 49/13) gibi hususlar dikkate alınarak her toplumda var olan bu sosyal gerçek tabii karşılanmış, böylece konuya başka bir dinî ve ahlâkî boyut kazandırılmıştır.
Her insan kendi konumunda en doğru olan davranışları sergilediği ve ihlasa muvaffak olduğu ölçüde Allah katındaki mevkii belli olur.
Zenginlik ve fakirlikle ilgili hadis-i şerifler:
“Cibril (a.s.) Bana geldi ve buyurdu ki: “Ya Muhammed (s.a.s.) Rabbin sana selam ediyor ve şöyle buyuruyor: “Kullarımdan öyle kimse vardır ki, onun imanı ancak zenginlikle salah bulur. Eğer onu fakir kılsa idim o küfranı nimet ederdi. Ve yine kullarımdan öyle kimse vardır ki, onun imanı ancak fakirlikle salah bulur. Eğer onu zengin kılsa idim o küfrederdi. Kullarımdan öylesi de vardır ki onun imanı ancak sıhhatta olması ile tamam olur. Eğer ona hastalık versem, o küfrederdi. (Diğer bir nüshada şu ilave vardır) Kullarımdan öyle kimse de vardır ki, onun imanı ancak kendisinin hastalık içinde bulunması ile tamam olur. Eğer onu sıhhatte kılsam, o küfranı nimet ederdi.”
Bu bakımdan İslâm’ın fakirlikle mücadele ve fakirlerin korunup gözetilmesi konusunda gösterdiği gayretle yoksulluk karşısında sabır ve metanet gösterilmesini öğütlemesi arasında açık bir uyum görülür.
Not: Bu atasözüyle ile ilgili bir cümle veya bir bilginiz varsa aşağıda yorum kısmına yazarak başkaların okumasına yardımcı olabilirsiniz. Secdem.ne
