Hak kelimesi ile ilgili atasözleri hangileridir? veya hakkı cümlesi olan atasözleri nelerdir? Açıklaması ve anlamlarıyla beraber atasözünü derledik.
HAK İLE İLGİLİ ATASÖZLERİ VE ANLAMLAR
Çiftçiye yağmur, yolcuya kurak; cümlenin muradını verecek Hakk.
Her kul, Allah’tan kendine gerekli olan şeyleri ister. Kimi kulların istekleri, başka kulların zararına yol açacak nitelikte olabilir. Kullarının dileklerini kabul edecek olan Allah’tır. Bu dünyada kimi ağlarken kimide güler. Hangi kulun dileği yerine gelmişse Allah böyle uygun görmüş demektir.
Dinsizin hakkından imansız gelir.
Bir zalimi, ondan daha baskın bir zalim alt edebilir. Acıması olmayan kişiyi, kendisinden daha acımasız biri yola getirir.
Gören gözün hakkı vardır.
Çarşı ve pazardan birşey alınca bunları mümkün mertebe gizlemeliyiz. Çünkü alan vardır, alamayan vardır. Öte yandan yiyecek yada imrenilecek birşey görene o şeyden vermek gerekir.
Hak deyince akan sular durur.
Bir anlaşmazlıkta, adalet doğruluk, tarafsızlık yolu tutulursa, buna artık kimsenin söyleyecek sözü kalmaz. İnsanın itirazı daha ziyade haksızlığa ve adaletsizliğedir.
Hak gelince, batıl gider.
Bir topluma hak, hukuk ve adalet hakim olursa, orada batıl olan bütün değerlendirmeler geçerliliğini yitirir. Hak gerçekten varsa, onun zıddı olan batıl yok olur. Allah’ın yarattığı kainat boşluğu reddeder: Bir yerde hak, hukuk varsa her türlü olumsuzluk orada yaşayamaz. Bunun terside doğrudur. Batılın, adam kayırmacılığın egemen olduğu bir toplumdan tüm insanlık değeri çekilir, gider.
Hak yerde kalmaz.
Hak hor görülmez, çiğnenmez, inkar edilemez. Kimi insanlar kadir, kıymet bilmeseler bile, gün gelir insanın emeğini ve yeteneğini taktir edecek kimseler mutlaka karşısına çıkar. Bu olmasa bile, Allah kuluna sahip çıkar, onu umulmadık yerden rızıklandırır. Kısacası, emeğin, göz nurunun ve samimi gayretin karşılığı her halde ödenir.
Hak yerini bulur.
Bir anlaşmazlığı ortadan kaldıran yol, doğru yoldur. Hak, her zaman üstün gelir. Hakkıyla hakkının verilmesi, suçlunun cezalandırılması da bu demektir.
Kul azmayınca Hak yazmaz (kula bela gelmez Hak yazmadıkça, Hak bela yazmaz kul azmadıkça).
İnsanın başına gelen şeyler, kendi tercih ve yönelişinin sonucudur. İnsana durduk yerde musibet gelmez. Önce insan azar, haddi aşar, sonra Allah o yönde takdir eder. Kişi, kendi azgınlığı yüzünden kötü durumlara düşer.
Sev seni seveni hak ile yeksan ise, sevme seni sevmeyeni Mısır’a sultan ise.
İnsan, karşısındaki kişiye toplumdaki yerine göre sevgi beslemez. Kişinin toplumdaki yeri sevgi için ölçü olamaz. En yüksek makamlarda bile olsa, bizi sevmeyen kişiyi sevmemiz mümkün değildir.
Tuz, ekmek hakkını bilmeyen kör olur.
İyilik bilmez, nankör kimseyi ne Allah sever, nede insanlar. İyiliğini gördüğü, ekmeğini yediği kimseye karşı saygısızlık ve hainlik eden kimse bunun cezasını ilgisizlik ve sevgisizlik ile çeker. Toplumda yoksul ve kimsesizlere ekmek yedirip iyilik eden yardımsever insanlar vardır. Bazıları bu yardımın değerini anlayamazlar. İyilik gördüğü kimselere saygısızlık yaparlar. Böyle kişileri Allah’da sevmez.
Yiğidi öldür, hakkını yeme.
Kimi erdemli insanlar o kadar doğru şeyler yaparlar ki; yaptıkları kötü bir durumda veyahut yanlışta insanlar tarafından kendisine mal edilmez. Bu yanlış onun tüm bu iyiliklerini bir anda silip yok etmez. Kimse doğru bir insanın hakkını yemek istemez.
Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı (hakkı) vardır
iyilik küçük de olsa unutulmaz.
Yedi adım yolun, bir yudum suyun hakkı vardır
iki insanın tanışıp kaynaşması ve aralarında bir dostluk bağı oluşması için özel bir kurala, yola, yönteme gerek yoktur, kısa bir yolculuk, küçük bir ikram bile bu yakınlığı sağlayabilir.
Ekmekten kaşık olur ama her yoğurdun hakkına değil
iyi nitelikli işler kullanılan araç elverişsiz de olsa kolaylıkla yürütülebilir ama her iş elverişsiz araçla yürütülemez.
Tuz ekmek hakkını bilmeyen kör olur
iyiliğini gördüğü, ekmeğini yediği kimseye karşı saygısızlık ve hainlik eden kişinin sonu iyi olmaz.
Hak söz ağıdan acıdır
eksikleri, yanlışları, yolsuzlukları bütün çıplaklığıyla ortaya koyan ve eleştiren söz, bu işi yapanlara acı gelir.
Sev seni seveni, hâk ile yeksan ise; sevme seni sevmeyeni, Mısıra sultan ise
toplumdaki yeri ne düzeyde olursa olsun, sevgi gördüğün kişiye sen de sevgiyle karşılık ver; birisi sana içinde sevgi taşımıyorsa o kişi kim olursa olsun ondan uzak dur.
Haklı söz, haksızı Bağdattan çevirir
doğru söz, yanlış yolda çok ilerlemiş kişiyi bile yola getirir.
Ölüm hak miras helal
ölümün olağan olması gibi mirasın da paylaşılması olağandır.
