Niyet ile ilgili deyimler hangileridir? İçinde ve anlamında niyet kelimesi olan deyimler nelerdir? Açıklaması ve anlamlarıyla beraber deyimleri derledik. Secdem.net
Deyimler, bir dilin anlatım yollarını, o dili konuşan toplumun geçmişini, yaşam biçimini, geleneklerini ve çeşitli özelliklerini belirten önemli ipuçları sağlarlar. Ayrıca deyimler, hem yazılarımıza hem de konuşmalarımıza derinlik katar. Anlattıklarımızı ilgi çekici hâle getirir. Çoğunlukla gerçek anlamından ayrı bir anlam taşıyan, en az iki sözcükten oluşan kalıplaşmış söz ya da sözcük grupları.eş. Kimi deyimlerde, asıl anlamlarından tamamıyla sıyrılmazlar. Yerine göre asıl anlamından da alınabilir, daha başka bir anlama da gelebilir. Bunu cümle içindeki kullanılış şeklinden anlarız.
Deyim ve atasözlerini karıştırmayın ikiside farklıdır. Atasözleri, az sözcükle çok şey anlatan özlü sözlerdir. Anlattıkları denenmiş, doğruluğuna inanılmış düstur (genel kural, kaide) niteliğindedirler. Deyimler ise, kalıplaşmış anlatım araçlarıdır. Cümle şeklinde olanlar bile bir anlam bütünlüğü taşımaz. Asıl anlamlarını içinde bulundukları cümleden alırlar; aldıkları anlam da değişmez bir kural niteliğinde değildir.
Deyim : Şifa niyetine
Anlamı : Bir kimseye ilaç verilirken ‘iyi olması, fayda sağlaması dileğiyle’ anlamında kullanılan bir söz.
Deyim : Niyet etmek:
Bir şeyi yapmayı zihninde tasarlamak, düşünmek. “Ona hediye almaya niyet etmişti.”
Deyim : Niyeti bozuk:
Anlamı : Kötü bir davranışta bulunması beklenen, kötülük düşündüğü sezilen. “Niyeti bozuk bunların, sakın ilişmeyin.”
Deyim : Niyet tutmak
Anlamı : Fala bakılırken olması istenilen şeyi aklından geçirmek.
Deyim : Niyet çekmek
Anlamı : Niyetçiden niyet adı verilen fal kâğıdı almak: ‘Birisi niyet çeksin de biz de bir lokma bir şey yiyelim diye bekleşiyorlar.’ -S. F. Abasıyanık.
Deyim : Aklını çalmak (çelmek):
Anlamı : 1) Kararından, niyetinden vazgeçirip başka bir yola sokmak. 2) Baştan çıkarmak, ayartmak. “Aklını çelip onu evlenmeye razı et.”
Deyim : İçi çıfıt çarşısı:
Anlamı : 1. Başkaları için daima art niyet besleyen, içinden türlü kötülükler geçiren. 2. Çok karışık.
Deyim : İyi gözle bakmamak:
Anlamı : Birisi hakkında iyi düşünmemek, kötü niyet beslemek. “Komşuları ona hiçbir zaman iyi gözle bakmadılar.”
Deyim : Nabzını yoklamak:
Anlamı : Eğilimini, niyetini, düşüncelerini, arzularını anlamaya çalışmak. “İşçilerin nabzını yoklayın da zam konusunu öyle düşünelim.”
Deyim : Ne mal olduğunu anlamak:
Anlamı : Asıl niteliğini, işe yaramaz oluşunu, kötü niyet beslediğini anlamak. “Onun ne mal olduğunu şimdi anlarız.”
Deyim : Suyu bulandırmak:
Anlamı : İyi, olumlu, yolunda giden bir işi art niyetle karıştırmak. “Sen de suyu bulandırmasan olmaz değil mi?”
Deyim : Yan bakmak:
Anlamı : Beğenmeyerek, kötü niyetle, düşmanca bakmak. “Bu adamın her gün yan bakması artık canıma yetti!”
Deyim : Yan gözle bakmak:
Anlamı : 1. Kötü niyetle, düşmanca bakmak. 2. Göz ucuyla bakmak. “Tezgâhtaki mallara yan gözle bakıp geçti.”
Deyim : Yan yan bakmak:
Anlamı : Düşmanca, kötü niyetle bakmak.
