Tarım ile ilgili atasözleri ve anlamları. Tarım kelimesi geçen atasözleri hangileridir? Tarımla ilgili olan cümle atasözleri nelerdir?
Atasözlerinin kim tarafından ne zaman söylendiği bilinmez. Atalardan günümüze kadar ulaşan, belirli bir yargı içeren, söyleyeni belli olmayan (anonim) düz konuşma içinde kullanılan sözlerdir. Atasözleri, geçmiş kuşaklardan süzüle süzüle günümüze kadar gelmiş özellikleri sözün içerdiği anlama göre değişir. Atasözü pek çok dalda eğitici yol gösteren, öğüt veren kalıplaşmış sözlerdir.
TARIM İLE İLGİLİ ATASÖZLERİ VE ANLAMI
Acı patlıcanı kırağı çalmaz.
· Aç ayı oynamaz.
· Aç tavuk kendini buğday ambarında sanır.
· Açık yaraya tuz ekilmez.
· Açlık ne yedirtmez, tokluk ne dedirtmez. (Azeri Atasözü)
· Ağaca çıkan keçinin dala bakan oğlağı olur.
· Ağacı kurt insanı dert yer.
· Ağaç ve kitabın yaprağı ne kadar çoksa, meyvesi o kadar az olur. (Arap Atasözü)
· Ağaç ve yeşillik medeniyet demektir.
· Ağaç yaprağıyla gürler.
· Ağaç yaş iken eğilir.
· Ağaç, çiçek ve yeşillik medeniyet demektir.
· Ağaç, meyvesi olunca başını aşağı salar.
· Ağaçtan maşa olmaz.
· Ağustosta ekilen darıdan, kocasından sonra kalkan karıdan, oğul vermeyen arıdan ve haram kazanılan sarıdan (altından) hayır gelmez.
· Ağustosta gölge kovan zemheride karnın ovar.
· Ağzında bal olan arının kuyruğunda iğnesi vardır.
· Ak koyunun kara kuzusu da olur.
· Al elmaya taş atan çok olur.
· Alaca keçiyi gören içi dolu yağ sanır.
· Alet işler el övünür.
· Anızı yakan geleceğini yakar.
· Aptal ata binince bey; şalgam aşa girince yağ oldum sanır.
· Aptaldan paşa, tahtadan maşa olmaz.
· Arı bal alacak çiçeği bilir.
· Arının evini yıkan balının tadıdır.
· Arpa eken buğday biçmez.
· Asıl azmaz bal kokmaz, kokarsa yağ kokar onun da aslı ayran.
· Aslan açlığa katlanır da, köpeklerin etrafında dolaştığı leşe tenezzül etmez.
· Aslanlar kendi tarihlerini yazana kadar, palavralardan oluşan avcıların tarihi, geçerliliğini sürdürecektir.
· Aşını pişiren kadın, tarlasını süren çiftçi kötülük düşünmeye vakit bulamaz. (Mevlana)
· Aşını, eşini, işini bil.
· At at oluncaya kadar sahibi mat olur.
· At izi, it izine karışmış.
· At, avrat ve silah erkeğin namusudur.
· Ata da soy gerek ite de.
· Ata kibirli binen, eve yürüyerek döner.
· Avcı kardeş, uçanı kaçanı yok edersen, önde köpek elde tüfek, belde fişek çok beklersin.
· Aynı gökte uçarlar ama, karganın dünyası başka, şahinin dünyası başkadır.
· Ayran içtik, ayrı düştük.
· Azot dallandırır, fosfor döllendirir, potas ballandırır.
· Baba oğluna bağ bağışlamış da oğul babasına bir salkım üzüm vermemiş.
· Bakarsan bağ bakmazsan dağ olur.
· Bakmakla öğrenilseydi, köpekler kasap olurdu.
· Balık baştan kokar.
· Balık;.çok konuşurum ama, ağzım su dolu demiş.
· Başlıca güç kaynağımız ve dayanağımız topraktır. Onu sele, yele ve ele vermeyelim.
· Bayırda bağını, evinde sağımı, bahçende arını eksik etme.
· Binicisiz at her zaman attır, atsız binicide sadece insan.
. Bir adam yetiştirirsen bir kişiyi, bir kadın yetiştirirsen bir aileyi yetiştirmiş olursun.
· Bir ağaçta gül de biter diken de.
· Bir damla bal, bir varil ziftin çekemeyeceği kadar çok sinek toplar.
· Bir fincan kahvenin kırk yıl hatırı varmış.
· Bir insan kaplanı öldürürse spor, kaplan insanı öldürürse yırtıcılık olur.
· Bir insanı doyurmak istiyorsan ona her gün balık vermeyin, balık tutmayı öğretin. (Çin atasözü) · Bir koyundan iki post çıkmaz.
· Bir toprak vatan haline geldiği zaman orda insanlar konuşur, doğa düşünür.
· Bitli buğdayın kör alıcısı olur.
· Biz ormanlarımızı atalarımızdan miras değil, torunlarımızdan ödünç aldık.(Kızılderili Atasözü)
· Bizim eşek ahıra gelir ama, mahallenin piçi olmasa
· Boş başağın başı dik olur.
· Boş çuval ayakta (dik) durmaz.
· Boynuz kulaktan sonra çıkar ama kulağı geçer.
· Bu günkü tavuk, yarınki kazdan iyidir.
· Büyük ambar, küçük ölçekle dolmaz. (Arap Atasözü)
· Büyük öküz tarlayı eğri sürer. (Çek atasözü)
· Cevizin kabuğunu kırıp özüne inmeyen, hepsini kabuk sanır.
· Çalılar otlar çabuk gelişir, ama bir gül bir yılda yetişir. (Mevlana)
· Çiftçinin ambarı sabanının ucundadır.
· Çiftçinin karnını yarmışlar, kırk tane gelecek yıl çıkmış.
· Çoban armağanı çam sakızı.
· Çobanın gönlü olursa, tekeden süt çıkarır.
· Çobansız koyunu kurt kapar.
· Çok yaprak az meyve bu doğanın yasası, çok söz az iş, bu da insanın hatası.
· Çürük cevizi, hafifliği ele verir.
· Dal rüzgarı affetse de, bir kere kırılmıştır.
· Dam başında saksağan, vur beline kazmayı.
· Darı unundan baklava. İncir ağacından oklava olmaz.
· Değirmen iki taştan, muhabbet iki baştan.
· Deniz suyu gibi, ne içilir ne geçilir.
· Denizdeki bin balıktan tavadaki bir balık daha iyidir.
· Derdinde olmayan deveyi göremez.
· Deveci ile görüşen kapısını büyük açmalı.
· Deveyi yardan (hendekten) atlatan bir tutam ottur.
· Dikenden gül biter, gülden diken.
· Dostlar kavun gibidir, bir tanesini bulabilmek için yüzlercesini yoklarsınız da ondan.
· Dünyayı akciğerlerinden mahrum etmemek için ağaç dikin ve koruyun.
· Ek tohumun hasını, çekme yiyecek kaygısını.
· Ekini gök yiyen, harman vakti aç kalır.
· Ekini işleyen ekmeği dişler.
· Ekmeğini terine banıp yiyeceksin. (İncil)
· El el ile, değirmen yel ile.
· Eli toprak kokmayan ziraatçı ziraatçı değildir.
· Emek olmadan yemek olmaz.
· Enik it, ürümesini pek bilmez.
· Erkeğin aklı inek ile danada, kadının aklı sürme ile kınada.
· Eşeğe cilve yap demişler, çifte atmış.
· Eşeği düğüne çağırmışlar, ya su ya da odun lazım demiş.
· Eşeğin kuyruğunu kalabalıkta kesme, kimi uzun der kimi kısa.
· Eşeğin yükü sahibinin sırtına.
· Eşeğin büyüğünü ahırda unuttuk.
· Eşek ölür semeri kalır, insan ölür eseri kalır.
· Eti tadan çoban köpeğinden hayır gelmez. (Arap Atasözü)
· Etin pahalandığı yerde insanın değeri yükselmez.
· Geleceğin tüm çiçekleri,bugünün tohumları içindedir. (Çin Atasözü)
· Gelin ata binmiş, ya nasip demiş.
· Gök ağlamayınca yer gülmez.
· Göle su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlar.
· Gönülsüz köpek av avlamaz.
· Gözü danede olan kuşun, ayağı tuzaktan kurtulmaz.
· Gül verenin elinde gül kokusu kalır.
· Gün var yıl besler, yıl var günü besleyemez.
· Harmanı olmayanın dermanı olmaz.
· Hatalar saman çöpleri gibidir, suyun yüzünde giderler ve insanlar hemen görebilir.
· Havanın gözü yaşlıdır.
· Hepimizin bir anası vardır, toprak… !
· Her ağacın meyvesi olmaz.
· Her horoz kendi çöplüğünde öter.
· Her koyun kendi bacağından asılır.
· Her kuşun eti yenmez.
· Hiç çoban koyunu güder miydi dağda, olmasaydı gözü süt, yoğurt ve yağda.
· Hiçbir hayvan kendi türüne işkence etmez.
· Horozu çok olan köyün sabahı geç olur.
· Irgat gibi çalış, bey gibi yaşa.
· İftira eşek arısına benzer, onu ilk vuruşta öldüremeyeceksen hiç dokunma daha iyi.
· İki karpuz bir koltuğa sığmaz.
· İlkbaharda usul usul yürü, toprak ana hamiledir. (Kızılderi atasözü)
· İneğin önündeki ot, çocuğun önünde süttür.
· İnek çiftçinin kumbarasıdır, anında süt, yoğurt ve peynir alabilirsin.
· İnsanın alacası içine, hayvanın alacası dışına.
· İşçiye alnının teri kurumadan ücretini veriniz. (Hadis-i Şerif)
· İşi olmayanın aşı da olmaz.
· İti an çomağı hazırla.
· İyi bir ağaç kolay yetişmez; rüzgar ne kadar kuvvetli eserse, ağaçlar da o kadar sağlam olur.
· İyi cins ata hafif bir darbe, akıllı insana da ufak bir söz yada işmar yeterlidir. (Çin Atasözü)
· İyi oğlum var diye sevinme, el koynuna girinceye; iyi ekinim var diye sevinme, ambara girinceye kadar.
· İyi şarap, kendini satar. (Avusturya Atasözü)
· Kabukta dolaşan böcekler meyvenin tadını alamazlar.
· Kaçan balık büyük olur.
· Kadın, kokusunu yalnız tenhada veren bir çiçektir. (Arap Atasözü)
· Kağıda dokunan kalem, kibritten daha çok yangın çıkarır
· Kar yılı var yılıdır.
· Kara bakanın gözü kamaşır.
· Karamanın koyunu sonra çıkar oyunu
· Karga kekliği taklit edeyim derken yürüyüşünü şaşırmış.
· Kargalarla yarenlik eden güvercinin tüyleri beyaz kalır, ama kalbi kararır. (Alman atasözü)
· Karıncadan ibret al, yazdan kışı hazırla.
· Kart kuşu yolmak zordur. (Alman atasözü)
· Katrandan olmaz şeker, olsa da cinsine çeker.
· Kavak gibi ağaçlar döndü iğdeye, geçti Bor’un pazarı sür eşeğini Niğde’ye.
· Keçi gibi inatçı.
· Kedi ulaşamadığı ciğere murdar dermiş.
· Keklik nohuttan hoşlanır, ama birlikte tencereye atıldığı nohuttan değil.
· Keser döner sap döner, gün gelir hesap döner.
· Kesimi bekleyen tosun gibi….
· Keskin kılıç yumuşak ipliği kesmez.
· Kimse ayranım ekşi demez.
· Komşunu sev,ama bahçe duvarını yıkma. (Amerikan atasözü)
· Komşunun sıpası tay gibi, anası kızına ay gibi.
· Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür.
· Kork aprilin beşinden öküzü ayırır eşinden. (April=Nisan)
· Koyun kurt ile gezerdi, fikir başka başka olmasa (A. Veysel)
· Koyunu kurttan kurtaran çoban; koyuna göre kurtarıcı, kurda göre ise özgürlüğüne engel olan insandır.
· Kökünü beğenmeyen dal, dalını beğenmeyen meyve, daha olgunlaşmadan çürür.
· Köpek ile yatan pire ile kalkar.
· Kötü köpek sürüye kurt getirir.
· Kuru söğütten düdük çıkmaz.
· Kuşu kuşla avlarlar.
· Mart ayların çingenesidir.
· Mart nadası para babası.
· Mart yağmuru gümüş, nisan yağmuru altındır.
· Menfaat bal çanağı insan da sinek gibidir, kenarlarından yetinmez ortasına dalarsa çırpına çırpına ölür.
· Meyve veren ağaca balta vurmazlar. (Ş.Sadi. Şirazi)
· Meyvelerle yüklü dal, başını yere kor.
· Meyveli ağacı taşlarlar.
· Mıh ol nal kurtar, nal ol at kurtar, at ol yiğit kurtar ve yiğit ol vatan kurtar. (Cengiz han)
· Mide derdi olmasaydı, hiçbir kuş tuzağa düşmezdi ve belki de avcı da tuzak kurmazdı.
· Mümkün olsaydı, her karış toprağa buğday eker gibi kitap ekerdim.
· Odununu kendi kesen, iki kere ısınır. (Amerikan atasözü)
· Oğlaklar, koyuna alışır ama keçi kuzuyu kabul etmez.
· Orman altında mera yeşildir kolay solmaz, yüzde on beş meyilli meradan tarla olmaz.
· Öğrenmeden yaşlanan insan öküz gibidir, yalnızca gövdesi büyür.
· Öküz öldü ortaklık bitti.
· Öküzün dünyası gözünün görebildiği yerdir (Fr. Atasözü)
· Öldürürsen yılanı sen öldür, elin öldürdüğü yılan tez canlanır.
· Ölme eşeğim ölme, yaz gelince sana arpa vereyim.
· Ölmüş eşek kurttan korkmaz.
· Önce farenin şerrini defet, sonra buğday yetiştirmeye devam et. (Mevlana)
· Öyle horozlar vardır ki, öttükleri için güneşin doğduğunu sanırlar.
· Rüzgar eken fırtına biçer.
· Sabır acıdır, meyvesi tatlıdır.
· Sabırla; koruk helva, dut yaprağı atlas olur.
· Sacın düzeni geldi hamur bitti, geçimin düzeni geldi ömür bitti.
· Sağanak altında ağlayanla gülen fark edilmez.
· Sağlık, mutluluk ve başarı; bir yudum süttür anahtarı.
· Sakla samanı, gelir zamanı.
· Sakla sarı samanı gelir onun zamanı
· Seyrekçe soğanın büyükçe başı olur.
· Sizden birinizin elinde bir fidan olsa kıyamet kopsa bile onu diksin. (Hadis-i Şerif)
· Sopa yiyen sıpa gelir mi sapa.
· Sular yükselince balıklar karıncaları, çekilince de karıncalar balıkları yer.
· Suyu hayal etmek susuzluğu gidermez.
· Süneyi öldür, yüzünü güldür.
· Süt bebeğin maması, gencin enerjisi ve yaşlının sağlığıdır.
· Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek içer.
· Şahin sinek avlamaz.
· Tanrı karıncayı yok etmek isteyince, ona kanat takar. (Alman atasözü)
· Tarla bozuk tohum çürük, ekin mi olur.
· Tarlada izi olmayanın harmanda yüzü olmaz.
· Tavşanı tazı tutar, çalımı avcı atar.
· Tek arı ne petek ne bal yapar.
· Tilki, kümesi iyi biliyor diye bekçi yapılmaz ki.
· Tilkinin kurnazı kendi kuyruğunu yermiş
· Tilkinin üç şarkısı varmış, üçü de üzüm üstüne.
· Tohum ek vermezse toprak utansın
· Tomurcuk derdinde olmayan ağaç odundur.
· Toprağı işleyen ekmeği dişler.
· Toprak ne kadar zengin olursa olsun, ekilmeden ürün vermez.
· Toprakta değil marifet, taştan kayadan su çıkarmak, ağaç bitirmektir; Düz yolda yürümek kolay, hüner uçurumları aşıp maksuda ermektir.
· Torbada ne varsa, çorbada da o vardır. (Arap Atasözü)
· Tuttuğu balık ürküttüğü kurbağaya değmez.
· Ufak at civcivler de yesin.
· Ulu çamlar fırtınalı diyarlarda yetişir.
· Üzüm üzüme baka baka kararır.
· Ya bal ye, ya tatlı söyle.
· Ya uçan kuşun ya döner taşın olsun,
· Yabandan alma düveyi, götürür gider boğayı.
· Yarasanın gözü kamaşacak diye, güneş kendisini gizlemez.
· Yaş ağaca balta vuran el onmaz.
· Yaş kesen baş keser.
· Yılan bile toprağı iktisatla yalar.
· Yumuşak atın tekmesi pektir.
· Yüksek tepelerde hem yılana hem de kuşa rastlayabilirsiniz, bunlardan biri sürünerek, biri uçarak yükselmiştir.
· Yürük at yemini kendi arttırır.
· Zararlı dediğimiz otlar, yararı henüz bilinmeyen otlardır.
· Zavallı koyun sürüsü, çobanı da besler, köpeği de kurdu da.
· Zemheride yoğurt isteyen cebinde inek taşır.
