Atasözlerinin kim tarafından ne zaman söylendiği bilinmez. Atalardan günümüze kadar ulaşan, belirli bir yargı içeren, söyleyeni belli olmayan (anonim) düz konuşma içinde kullanılan sözlerdir. Atasözleri, geçmiş kuşaklardan süzüle süzüle günümüze kadar gelmiş özellikleri sözün içerdiği anlama göre değişir. Atasözü pek çok dalda eğitici yol gösteren, öğüt veren kalıplaşmış sözlerdir.
TOK İLE İLGİLİ ATASÖZLERİ VE ANLAMLAR
Tok, açın halinden bilmez (ne bilir, anlamaz) (Var ne bilsin yok halinden).
Varlığı yerinde ve refah içinde yaşayan kimseler, yoksulların ne büyük geçim sıkıntısı içinde bulunduklarını bilmezler. Kimi konulara ait bilgiler ancak tecrübe ile öğrenilir. Birşey bilmek için onu yaşamak gerekir.
Tok açın hâlinden bilmez
varlıklı olan, yoksulun ne denli sıkıntı içinde bulunduğunu bilmez.
Tok ağırlaması (ağırlamak) güçtür (güç olur)
karnı tok olanlara yemek beğendirmek kolay değildir.
Tok iken yemek yiyen, mezarını dişiyle kazar
tok karnına yemek yemek, sağlık için çok zararlıdır.
Aç doymam, tok acıkmam sanır.
Aç insan hiç doymayacağını düşündüğü için yeterli gıdayı bulunca hoşnut olmaz. Yoksul kimse bir hırsa kapılır, gözünü mal hırsı bürür, durmadan dünyalık biriktirir. Doymuş kimsede hiç acıkmayacağını, tokluk hissinin devamlı olduğunu sanır. Varlıklı kimse bir rehavete sürüklenir, elindekinin hiç bitmeyeceğini düşünür, çalışma ve üretme gereği duymaz; bundan dolayı aşırı harcamalar yaparak israfa sürüklenir.
Aç ne yemez, tok ne demez.
Yoksul kimse eline geçen şeyin iyisine kötüsüne bakmaz. Varlıklı kimsede olmadık şeylerde kusur arar, bulur. İhtiyaç içinde olan kimse seçme ve tercih etme iradesini gösteremez. Doymuş kimsede bir şeyi hemen beğenmez, kılı kırk yarar.
Aç tokun yüzüne bakmakla doymaz.
Kendisi yoksulluk çeken bir kimse zenginlerle düşüp kalkmakla zengin olmaz. Susuz kimsenin uzaktan ırmak seyretmesi susuzluğunu gidermez. İnsan gerçek doyuma ihtiyaç duyduğu şeyleri elde etmekle uğraşır.
Aç aslandan tok domuz yeğdir
soysuz olup para kazanan, soylu olup da para kazanmayandan üstündür.
Aç gezmektense tok ölmek yeğdir
Yoksulluk ölümden de beterdir.
Aç ne yemez, tok ne demez
yoksul kimse eline geçen şeyin iyisine kötüsüne bakmaz, varlıklı kişi ise en güzel şeylerde bile kusur bulur.
Açlık ile tokluğun arası yarım yufka
Yoksul olan buna üzülmemelidir, küçücük bir şey bile en büyük ihtiyacı gidermeye yeter.
Karnı tok it gölgede yatar
Akılsız kişi bugün karnını doyurunca yarını düşünmez, yan gelir yatar, keyfine bakar.
Öksüz kuzu toklu (öveç) olmaz
Kimsesiz, koruyucusuz kimse ilerleyemez.
