Yaka ile ilgili atasözleri ve anlamları. İçinde ve anlamında yaka kelimesi geçen atasözleri hangileridir? Yaka hakkında atasözler nelerdir?
Atasözlerinin kim tarafından ne zaman söylendiği bilinmez. Atalardan günümüze kadar ulaşan, belirli bir yargı içeren, söyleyeni belli olmayan (anonim) düz konuşma içinde kullanılan sözlerdir. Atasözleri, geçmiş kuşaklardan süzüle süzüle günümüze kadar gelmiş özellikleri sözün içerdiği anlama göre değişir. Atasözü pek çok dalda eğitici yol gösteren, öğüt veren kalıplaşmış sözlerdir.
YAKA İLGİLİ ATASÖZLERİ VE ANLAMI
Bekârın parasını it yer, yakasını bit
Bekâr kimse parasını gereksiz harcar, yaşayışı ise düzensizdir.
YAKA İLGİLİ DEYİMLER VE ANLAMI
Yakayı (yakasını) kurtarmak (sıyırmak)
Bir işten kurtulmak: ‘pek sıkboğaz ederlerse bakalım bir sırasını düşürebilirsek yolunda bir yalanla yakamızı kurtarırız.’ -r. N. Güntekin.
Yakayı ele vermek
Kaçamayarak ele geçmek, yakalanmak: ‘bu konuda hiç kimsenin yakayı ele vermeyeceğine şimdiden kalıbımı basarım.’ -b. R. Eyuboğlu.
Yakasını kaptırmak
Bir şeyin, bir kimsenin etkisinden kendisini kurtaramamak: ‘ooo … dedi, konukların en yaşlısı, sen yakanı iyice kaptırmış gibisin.’ -n. Araz.
Yakasına çökmek
Zorlamak, baskı yapmak: ‘bereket versin hekimler sıkı bastılar, yengem de yakana çöktü de seni biraz hizaya getirdiler.’ -m. Ş. Esendal.
Yakası açılmadık
Söylenmesinden kaçınılan (söz, sövgü veya açık saçık nükte): ‘bir yandan yakası açılmadık küfürler, bir yandan dedikodu ve türküler.’ -b. R. Eyuboğlu.
Yakadan geçirmek
Esk. evlatlığa kabul etmek.
Yaka paça etmek (götürmek)
Hiçbir itiraz dinlemeden ve zorla, apar topar götürmek.
Yaka ısırmak
Şaşırarak ‘allah esirgesin’ demek.
Yaka bir tarafta, paça bir tarafta
Kılığı kıyafeti dağınık bir durumda.
İki yakasını bir araya getirememek
Maddi sıkıntıdan kurtulup rahata erememek: ‘burada kızlar çok pahalıdır. Evlenen adam kolay kolay iki yakasını bir araya getiremez. Kızın bütün sülalesine hatırı sayılır hediyeler sunmak şarttır.’ -b. R. Eyuboğlu.
İki yakası bir araya gelmemek
Geçim sıkıntısından bir türlü kurtulamamak, borçtan kurtulamamak.
(Birinin) yakasını bırakmamak
Bezdirecek kadar üstüne düşmek, rahat vermemek, ısrar etmek: ‘kendimi unutturup kaybettirmeye çalıştığım burada da başkan, yakamı bırakmadı.’ -r. N. Güntekin.
(Birinin) yakasına sarılmak
İstediği şeyi almak veya dövüşmek için birini bırakmamak, zorlamak.
(Birinin) yakasına asılmak (yapışmak)
Hesap sormak veya bir şey istemek için tutup bırakmamak: ‘sonra eşyaya bir zarar gelecek olursa gülsüm’ün yakasına yapışıyordu.’ -r. N. Güntekin.
(Birinden) yaka silkmek
Bıkmak, usanmak.
Ahirette on parmağı yakasında olmak
Kendisine karşı sorumlu olan kimseden ahirette hesap sormak: ‘artık sana dünyada rastlayamazsam yarın ahirette on parmağım yakanda olsun!’ -h. R. Gürpınar.
