Yalan ile ilgili deyimler hangileridir? İçinde ve anlamında yalan ve yalancılık kelimesi olan deyimler nelerdir? Açıklaması ve anlamlarıyla beraber deyimleri derledik. Secdem.net
Deyimler, bir dilin anlatım yollarını, o dili konuşan toplumun geçmişini, yaşam biçimini, geleneklerini ve çeşitli özelliklerini belirten önemli ipuçları sağlarlar. Ayrıca deyimler, hem yazılarımıza hem de konuşmalarımıza derinlik katar. Anlattıklarımızı ilgi çekici hâle getirir. Çoğunlukla gerçek anlamından ayrı bir anlam taşıyan, en az iki sözcükten oluşan kalıplaşmış söz ya da sözcük grupları.eş. Kimi deyimlerde, asıl anlamlarından tamamıyla sıyrılmazlar. Yerine göre asıl anlamından da alınabilir, daha başka bir anlama da gelebilir. Bunu cümle içindeki kullanılış şeklinden anlarız.
Deyim ve atasözlerini karıştırmayın ikiside farklıdır. Atasözleri, az sözcükle çok şey anlatan özlü sözlerdir. Anlattıkları denenmiş, doğruluğuna inanılmış düstur (genel kural, kaide) niteliğindedirler. Deyimler ise, kalıplaşmış anlatım araçlarıdır. Cümle şeklinde olanlar bile bir anlam bütünlüğü taşımaz. Asıl anlamlarını içinde bulundukları cümleden alırlar; aldıkları anlam da değişmez bir kural niteliğinde değildir.
Deyim : Yalanını yakalamak (tutmak)
Anlamı : Bir kimsenin yalan söylediğini anlamak: ‘yalanını yakalamış gibi başını salladı. -ya o mukaddes sular? Onlara ne diyeceksiniz azizim?’ -ö. Seyfettin.
Deyim : Yalanı çıkmak
Anlamı : Bir kimsenin yalan söylediği anlaşılmak.
Deyim : Yalancı çıkmak
Anlamı : 1) bilmeyerek yalan söylemiş bulunmak; 2) sözünü yerine getirememek; 3) yalan söylediği anlaşılmak.
Deyim : Yalana şerbetli olmak
Anlamı : Çekinmeden yalan söyleyebilmek.
Deyim : Yalan yere yemin etmek
Anlamı : Gerçeğe uygun olmayarak, doğru olmadığını bile bile yemin etmek.
Deyim : Yalan yere
Anlamı : Gerçeğe uygun olmayarak, doğru olmadığını bile bile.
Deyim : Yalan çıkmak
Anlamı : Bir haberin yalan olduğu anlaşılmak.
Deyim : Yalan atmak (kıvırmak)
Anlamı : Yalan söylemek.
Deyim : Sana yalan, bana gerçek
Anlamı : ‘söylediğim şeyi sen bilmiyorsun ancak doğrudur, ben biliyorum’ anlamında kullanılan bir söz.
Deyim : (birinin) yalancısı olmak
Anlamı : Doğruluğu bilinmeyen bir bilgiyi başkasından duyup iletmek.
Deyim : (birini) yalancı çıkarmak
Anlamı : Birinin yalan söylediğini ortaya koymak veya yalan söylememesini sağlamak.
Deyim : Bir ayak üstünde kırk yalanın belini bükmek
Anlamı : Çok kısa sürede pek çok yalan söylemek.
Deyim : Bir ayak üstünde bin yalan söylemek
Anlamı : Çok kısa sürede pek çok yalan söylemek: ‘bir ayak üstünde kırk yalanın belini büktüğü hâlde para hesabına bir türlü akıl erdiremez, bakkala bozdurulan paranın gerisini daima eksik getirirdi.’ -r. N. Güntekin.
Deyim : Aslı faslı / astarı olmamak:
Anlamı : Yalan, asılsız olmak, gerçek payı bulunmamak. “aslı astarı olmayan işlerin içine sürükleme bizi.”
Deyim : Dalavere çevirmek:
Anlamı : Yalan, dolan ve hile ile kötü bir iş yapmak; düzen kurarak gizlice başkasını aldatmak.”Yine Bir dalavere çevirmesin bu adam!”
Deyim : Foyası meydana çıkmak:
Anlamı : Yalanı, dolanı, hilesi, kötü niteliği, kusuru ortaya çıkmak.“Yakında Onun da diğerleri gibi foyası meydana çıkacak.”
Deyim : Kuyruklu yalan:
Anlamı : İnsanın kanması için süslenmiş büyük yalan. “inanmayın ona, söyledikleri kuyruklu yalandan başka bir şey değil!”
Deyim : Maval okumak:
Anlamı : Tutarlı, inandırıcı olmayan, yalan sözler söylemek. “kes sesini, maval okumandan bıktım artık!”
Deyim : Numara yapmak:
Anlamı : Bir hareketi yalandan yapmak, bir şeyi gerçekmiş gibi söyleyerek karşısındakini aldatmak. “ona öyle bir numara yapacağım ki şaşkına dönecek.”
Deyim : Palavra atmak:
Anlamı : Abartarak söylemek, yalan söylemek, olmayacak şeylerden söz etmek.
Deyim : Yalancı pehlivan:
Anlamı : Yapamayacağı bir işi yapabilecekmiş gibi görünen kimse, palavracı. “yalancı pehlivanın biridir o, ona güvenmeyin.”
Deyim : Yalancısı olmak:
Anlamı : Doğruluğu bilinmeyen, inanılmayacak sözleri bir başkasından işiterek söylemiş olmak. “ben şefin yalancısıyım, müdür ihalelerde insiyatifini kullanıyor ve rüşvet yiyormuş.”
Deyim : Yalan dolan:
Anlamı : Hile, düzen, dalavere, yolsuz davranış. “yalan dolanla iş görmeye kalkanların başına işte bunlar gelir.”
Deyim : Yalan yere:
Anlamı : Gerçeğe uygun olmayarak. “yalan yere adamı şikâyet ettiler.”
