Yer ile ilgili atasözleri ve anlamları. İçinde yer kelimesi geçen atasözleri hangileridir? Yerle ilgili olan cümle atasözleri nelerdir?
Atasözlerinin kim tarafından ne zaman söylendiği bilinmez. Atalardan günümüze kadar ulaşan, belirli bir yargı içeren, söyleyeni belli olmayan (anonim) düz konuşma içinde kullanılan sözlerdir. Atasözleri, geçmiş kuşaklardan süzüle süzüle günümüze kadar gelmiş özellikleri sözün içerdiği anlama göre değişir. Atasözü pek çok dalda eğitici yol gösteren, öğüt veren kalıplaşmış sözlerdir.
YER İLE İLGİLİ ATASÖZLERİ VE ANLAMI
Yiğidim yiğit olsun da yerim çalı dibi olsun
Kadının kocasının fakir olması önemli değildir, yeter ki aile sorumluluklarını yerine getirsin.
Yerini bilmeyen, yılda bir kat urba eskitir
Hangi alanda çalışabileceğini önceden iyi kestirememiş olan kişi sık sık yer ve iş değiştirme yüzünden hayli zarar görür.
Yerine düşmeyen gelin yerine yerine, boyuna düşmeyen esvap sürüne sürüne eskir
Kendine uygun bir evlilik yapamayan kız yerine yerine helak olur, boya göre dikilmemiş elbise de yerde sürünerek yıpranır gider.
Yerdeki yüze basılmaz (kimse basmaz)
Alçak gönüllü olanları kimse hor görmez, herkes onları korur.
Yeğniyi yel alır, ağır yerinde kalır
Hoppa züppe kimseler, hiçbir yerde barınamazlar; ağırbaşlı olanları kimse tedirgin edemez.
Yapı taşı yerde kalmaz
Değerli kimse boşta kalmaz, kendisine bir iş verilir.
Yanık yerin otu tez biter
Kişinin yüreğini yakan acı, az zaman sonra küllenir, yerini yeni ve neşeli duygulara bırakır.
Vardığın yer körse, sen de bir gözünü kapa
Girdiğin çevrede rahat etmek istiyorsan sana ters gelse bile çevrene uyum sağlamalısın.
Üç göç, bir yangın yerini tutar
Bir yerden başka bir yere taşınırken bazı eşya kırılır, dökülür, kaybolur, birçok kez taşınma sonunda bu eşya yangın artığına döner.
Tilkinin dönüp dolaşıp geleceği yer kürkçü dükkânıdır
Bir kişi ne kadar farklı yerlerde yaşarsa yaşasın, ne kadar farklı işlerle uğraşırsa uğraşsın, bağlı bulunduğu çevreye veya işe dönmek zorunda kalır.
Tencere tencereye yüzün kara demiş, çömlek utancından yere geçmiş
Kötülük, kusur yönünden sen, benden daha betersin
Taş düştüğü yerde ağırdır (kalır)
Kişinin değerini en iyi bilenler, kendi çevresinde bulunanlardır.
Tarlayı taşlı, kızı kardeşli yerden almalı
Tarlanın taşlı olanı, evlenilecek kızın kardeşli olanı halk arasında daha yeğ tutulur.
Tan yeri ağarınca hırsızın gözü kararır
Kirli işler yaparak çıkar sağlayan kişi, buna elverişli olan durum sona erince sersemleşir, hiçbir iş yapamaz.
Suyun duru akanından, insanın yere bakanından korkmalı
Duygu ve düşüncelerini açığa vurmayan sessiz insan yavaş akan derin su gibi tehlikelidir.
Su aktığı yere (yine) akar
Daha önce bize yararı dokunmuş olan güzel bir durum, bugün bulunmasa bile yarın yine ortaya çıkar.
Ölürse yer beğensin, ölmezse el beğensin
Çocuğun öldüğünde iyi anılması, yaşarken de beğenilir bir kişi olması için anne baba çocuklarının eğitimine çok önem vermelidir.
Oynamasını bilmeyen kız yerim dar demiş; yerini genişletmişler (bollatmışlar), gerim (yenim) dar demiş
Kendisinden beklenen işi beceremeyen kişi, çeşitli engellerin işi güçleştirdiğini söyleyerek yeteneksizliğini belli etmemeye çalışır.
Misk yerini belli eder
Değerli kişi nerede olsa varlığını gösterir.
Minareyi yaptırmayan yerden bitmiş sanır (bitti beller)
Önemli iş yapmamış olanlar, yapılmış önemli işleri kendiliğinden oluvermiş sanırlar..
Koyunun bulunmadığı yerde keçiye abdurrahman çelebi derler
İstenilen nitelikteki şey bulunamadığında onun daha düşük nitelikte olanına da razı olunur.
Kesilen baş yerine konmaz
Kesin olarak yapılıp sonuçlandırılan iş, eski durumuna getirilemez.
Kazan kaynamayan yerde maymun oynamaz
Hiçbir iş karşılıksız yapılmaz.
Kaz gelen yerden tavuk esirgenmez
Büyük çıkarlar beklenen durumlarda küçük fedakârlıklar yapılmalıdır.
İp kırıldığı (koptuğu) yerden ulanır (bağlanır)
1) iki kişi arasındaki kırgınlığın giderilmesi için kırgınlık sebebinin giderilmesi gerekir; 2) bozulan bir iş nerede kalmışsa düzeltilmesine oradan başlanır.
İp inceldiği yerden kopar
Bir durum, en çürük yerinden patlak verir.
İnsan doğduğu yerde değil, doyduğu yerde
İnsan doğduğu yeri değil geçimini sağladığı yeri yurt edinir.
İnsan çeşit çeşit, yer damar damar
Toprağın her kesimi ayrı ayrı nitelikler taşıdığı gibi insanlar da birbirlerinden farklı özelliklere sahiptirler.
Irak yerin haberini kervan getirir
Erişemediğimiz şeyle aramızdaki ilişkiyi bir aracı sağlar..
İki tımar bir yem yerine geçer
Atı sık sık tımar etmek, onu yemle beslemek kadar önemlidir.
Herkesin yorulduğu yere han yapılmaz
Genel kurallar herkesin istek ve gereksinimine göre bozulamaz.
Her yerde okka dört yüz dirhem
Konuşulan bir gerçeğin açıklığını ve tartışma götürmezliğini anlatmak için söylenen bir söz.
Hak yerde kalmaz
Emeğin karşılığı daima ödenir.
Gön yufka yerinden delinir
Her iş en çürük yerinden patlak verir.
Gökten ne yağdı da yer kabul etmedi
Büyüklerden gelen şeyleri küçükler geri çeviremezler.
Gidilmeyen yer senin değildir
Gidemediğiniz yerinizin, kullanamadığınız malınızın size bir yararı olmaz.
Gailesiz baş, yerin altında
Herkesin bir sıkıntısı vardır, bu sıkıntılar ancak ölümle biter.
Eşek bile bir düştüğü yere bir daha düşmez
Aptal kişi bile başına gelen felaketten ders alır, o felakete yol açan şeylerden kendisini korur.
Eşeğin sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin
Kötü bir sonuç meydana geldiğinde sorumlu olmamak için işi, sahibinin isteğine uygun olarak yap.
Erim er olsun da yerim çalı dibi olsun
Kadının kocasının fakir olması önemli değildir, yeter ki aile sorumluluklarını yerine getirsin.
El beğenmezse yer beğensin
Çocuğun öldüğünde iyi anılması, yaşarken de beğenilir bir kişi olması için anne baba çocuklarının eğitimine çok önem vermelidir.
Ekmediği yerden biter
Umulmayan ve istenilmeyen yerde karşılaşılan kimseler için kullanılan bir söz.
Diken battığı yerden çıkar
Zarar hangi yönden geldiyse ancak o yönden giderilir.
Deve deve yerine çöker
Yitirilen değerli kimsenin, elden çıkan değerli şeyin yeri boş kalmaz.
Dert gider amma yeri boş kalmaz
İnsan bir dertten kurtulduğunda onun yerine başka bir dert geleceğini iyi bilmelidir.
Delikli boncuk (taş) yerde kalmaz
Az çok işe yarayan her şeyin isteklisi bulunur.
Davetsiz yere kedilerle köpekler gider
Bir yere çağrılmadan gitmek, kişiyi aşağılatan bir davranıştır.
Dağ ardında olsun da, yer altında olmasın
Yaşasın da uzakta olsun.
Çocuğun bulunduğu yerde dedikodu olmaz
Küçük çocuğun bulunduğu yerde herkes çocukla uğraşmaktan dedikodu yapmaya fırsat bulamaz.
Ayağının bastığı yerde ot bitmez
Uğradığı yere bereketsizlik, uğursuzluk getirir
Çuvaldız yurdusu (gözü) kadar yerden deve denli soğuk girer
1) soğuk küçücük bir delikten bile girebilir ve rahatsızlık verebilir; 2) bazı küçük olaylar büyük olaylara yol açabilir.
Çivi çıkar ama yeri kalır
Gönül yarası kapansa da unutulmaz.
Çatal kazık yere batmaz
Birden çok kimsenin söz sahibi olduğu iş yürümez.
Çağrılan yere erinme, çağrılmayan yere görünme
Kişi, çağrıldığı yere gitmeli, çağrılmadığı yere gitmemelidir.
Bal olan yerde sinek de olur
Güzel şeylerin çevresinde, ondan yararlanmak isteyen asalaklar dolaşır..
Ayağının bastığı yerde ot bitmez
Uğradığı yere bereketsizlik, uğursuzluk getirir
Ateşle barut bir yerde durmaz
Kızla erkeğin baş başa yalnız kalmaları kötü sonuçlar doğurabilir..
Ateş olsa cirmi kadar yer yakar
Hasmın pek önemsenmediğini anlatan bir söz.
Ateş olmayan yerden duman çıkmaz
Küçük de olsa birtakım belirtilerin önemli olaylara işaret olduğunu anlatan bir söz.
Ateş düştüğü yeri yakar
Bir acıyı onu çekenden başkası tam anlayamaz veya aynı ölçüde üzülemez.
Ar kadar eri olanın, dağ kadar yeri olur
Çalışkan kişileri olan aile ve toplumlar her yerde bol kazanç elde ederler.
Anan güzel idi hani yeri, baban güzel idi hani evi
Hiçbir duruma güvenilmez, bizim olan şeyler elimizde sürekli olarak kalmazlar.
ALtın yere düşmekle pul olmaz
Üstün nitelikli kişinin değeri, bulunduğu yerden uzaklaştırılmasıyla azalmaz
Altın yerde paslanmaz, taş yağmurdan ıslanmaz
Değerli kişi veya nesneler, ne türlü uygunsuz koşullar içinde bulunurlarsa bulunsunlar değerlerini ve niteliklerini yitirmezler.
Alçak yerde yatma sel alır, yüksek yerde yatma yel alır
İnsan kendi durumuna göre bir yaşam tarzı benimsemeli, arkadaşlarını da ona göre seçmelidir.
Alçak yerde tepecik kendisini dağ sanır
Bilgili kimselerin bulunmadığı yerde cahil kişi bilgiçlik taslar.
Alçak yer yiğidi hor gösterir
Basit bir çevrede yaşayan, önemsiz bir görevde çalışan her yönden değerli olan kişi önemsiz bir görevde çalışıyorsa yeteneklerini tam olarak gösteremez, bundan dolayı değeri anlaşılmaz.
Ah yerde kalmaz
Kötülük cezasız kalmaz.
Ağır taş yerinden oynamaz
Ağırbaşlı insan kimsenin oyuncağı olmaz, onu yıpratmaya kimsenin gücü yetmez.
Ağaca çıksa pabucu yerde kalmaz
Davranışlarına engel olacak hiçbir takıntısı yok.
Adamın yere bakanından, suyun yavaş akanından kork
Duygu ve düşüncelerini açığa vurmayan sessiz insan yavaş akan derin su gibi tehlikelidir.
Aç yeri başka, acı yeri başka
İnsanın yüreği ne denli acıyla dolu olsa da yemek yemeyi ister.
