Zaman ile ilgili deyimler hangileridir? İçinde ve anlamında Zaman kelimesi olan deyimler nelerdir? Açıklaması ve anlamlarıyla beraber deyimleri derledik. Secdem.net
Deyimler, bir dilin anlatım yollarını, o dili konuşan toplumun geçmişini, yaşam biçimini, geleneklerini ve çeşitli özelliklerini belirten önemli ipuçları sağlarlar. Ayrıca deyimler, hem yazılarımıza hem de konuşmalarımıza derinlik katar. Anlattıklarımızı ilgi çekici hâle getirir. Çoğunlukla gerçek anlamından ayrı bir anlam taşıyan, en az iki sözcükten oluşan kalıplaşmış söz ya da sözcük grupları.eş. Kimi deyimlerde, asıl anlamlarından tamamıyla sıyrılmazlar. Yerine göre asıl anlamından da alınabilir, daha başka bir anlama da gelebilir. Bunu cümle içindeki kullanılış şeklinden anlarız.
Deyim ve atasözlerini karıştırmayın ikiside farklıdır. Atasözleri, az sözcükle çok şey anlatan özlü sözlerdir. Anlattıkları denenmiş, doğruluğuna inanılmış düstur (genel kural, kaide) niteliğindedirler. Deyimler ise, kalıplaşmış anlatım araçlarıdır. Cümle şeklinde olanlar bile bir anlam bütünlüğü taşımaz. Asıl anlamlarını içinde bulundukları cümleden alırlar; aldıkları anlam da değişmez bir kural niteliğinde değildir.
Deyim : Zemin ve zamana uygun
Anlamı : Konuya, içinde bulunulan şartlara uygun.
Deyim : Zamanı geçirmek
Anlamı : Oyalanmak: ‘kaybolmuş şeyleri bulurum ama sen zamanı geçirmişsin, saatini bulamadım.’ -a. Ş. Hisar.
Deyim : Zamanı avlamak
Anlamı : Uygun zamanı bulmak: ‘nihayet yalnız kaldığım bir zamanı avlayarak yanıma yaklaşıyor.’ -r. N. Güntekin.
Deyim : Zamana uymak
Anlamı : Davranışlarını içinde bulunulan günün şartlarına uydurmak.
Deyim : Zaman vermek
Anlamı : Bir iş için belli bir süre ayırmak.
Deyim : Zaman tanımak
Anlamı : 1) bir iş için yeterli zaman vermek; 2) bitmeyen bir iş için süreyi uzatmak.
Deyim : Zaman öldürmek
Anlamı : Boş şeylerle vakit geçirmek.
Deyim : Zaman kollamak
Anlamı : 1) bir işin sırasını beklemek; 2) uygun bir fırsat beklemek.
Deyim : Zaman kazanmak
Anlamı : Vakit kazanmak.
Deyim : Zaman ile yarışmak
Anlamı : Hızlı hareket etmek.
Deyim : Zaman bırakmak
Anlamı : Bir iş için süre ayırmak.
Deyim : Zaman almak
Anlamı : Sürmek, devam edip zamanı geçirmek.
Deyim : Üstünden (şu kadar zaman) geçmek
Anlamı : Aradan herhangi bir zaman geçmek.
Deyim : Kaç zamandır
Anlamı : ‘Belirsiz fakat çok zamandan beri, çoktan beri’ anlamında kullanılan bir söz.
Deyim : Gel zaman git zaman
Anlamı : ‘Aradan oldukça uzun bir zaman geçtikten sonra’ anlamında kullanılan bir söz: ‘gel zaman git zaman bu kadının bir kızı olmuş.’ -e. Şafak.
Deyim : Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde
Anlamı : ‘çok zaman önce’ anlamında bir tekerleme.
Deyim : (bir şeyin) zamanı geçmek
Anlamı : 1) o şey artık gerekli ve yerinde olmaktan çıkmak; 2) mevsimi geçmek.
Deyim : Aman zaman dedirtmemek
Anlamı : Aman vermemek.
Deyim : Aman zaman bilmemek
Anlamı : Fırsat vermemek.
Deyim : Aceleye getirmek (dara getirmek):
Anlamı : 1) Bir işi gerektiği gibi yapmayıp, zaman darlığından yararlanarak birini aldatmak. “Tezgâhtar aceleye getirerek gömleğin defolusunu vermiş.” 2) Zaman darlığı sebebiyle gereken özeni göstermemek. “Yazın hiç de güzel değil, aceleye getirmişsin.”
Deyim : Akıl etmek:
Anlamı : Herhangi bir önlem ve çareyi zamanında düşünmek, vaktinde hatırlamak. “Sular kesilecekti ama kovaları doldurmayı akıl edemedim.”
Deyim : Bıçak sırtı: –
Anlamı : 1. Çok az (fark, zaman), -2. Çok yakın (aralık).
Deyim : Bir ara (aralık) :
Anlamı : 1. Bir süreç içindeki kısa bir süre; 2. Eskiden, eski bir zamanda.
Deyim : Bir günden bir güne :
Anlamı : Hiçbir zaman.
Deyim : Bir kofluğa iki karpuz sığdırmak :
Anlamı : Aynı zaman içinde iki işi birden yapar durumda olmak.
Deyim : Bir vakitler (bir vakit) :
Anlamı : Vaktiyle, eskiden, geçmiş zamanda; bir zamanlar.
Deyim : Bir zamanlar (zaman) :
Anlamı : Vaktiyle, eskiden, geçmiş zamanda.
Deyim : Bu yakınlarda :
Anlamı : Oldukça yakın bir zamanda, bir yerde.
Deyim : Canına yandığım (yandığımın):
Anlamı : Kimi zaman sevgi ve hayranlık, kimi zaman da kızgınlık ve öfke gibi duyguları anlatmak için kullanılır. “Canına yandığımın adamı, bizi saatlerce bekletti bu soğukta.”
Deyim : Dara getirmek:
Anlamı : Aceleye getirmek, gerektiği gibi zaman ayıramamak.“Biraz erken kalkalım da dara getirmeden yapalım işi, güzel olsun.”
