Çanakkale savaşı zaferi ve tarihi I. Dünya Savaşı sırasında 1915-1916 yılları arasında Gelibolu Yarımadası’nda Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında yapılan deniz ve kara savaşlarıdır. Dünya tarihinin en kanlı savaşlarının yapıldığı Çanakkale Cephesi’nde Türk ordusu olağanüstü bir başarı göstererek onbinlerce şehit vermesine karşın düşmana geçit vermemiştir. Birinci Dünya Savaşı’nda Almanya ve Avusturya; İngiltere, Fransa, İtalya ve Rusya’ya karşı savaştı. Osmanlı Devleti de Almanya ve Avusturya’nın yanında katıldı.
Çanakkale Savaşı Sebepleri
1 İtilaf Devletlerini Osmanlı İmparatorluğunun başkentini alarak boğazların hakimiyetini ele geçirmek.
2 Rusya Çarlığına yapılacak yardımlarda güvenli bir yol açmak.
3 Osmanlının payitahtını ele geçirerek Almanya’nın bir müttefikini savaş dışı bırakmak.
4 İngiltere’nin Hindistan’a uzanan sömürge yollarının güvenliğini sağlamak istemesi.
Çanakkale Savaşı ve Zaferi tarihe öyle not düşülmüştür ki “Çanakkale Geçilmez” ruhunu ve gerçeğini ortaya çıkarmıştır. Bu durum itilaf devletlerinin hoşuna gitmedi. İngiltere, Fransa, İtalya (itilaf devletleri) birlikte savaştıkları Rusya’ya yardım etmek istiyorlardı. Diğer bir amaçları da dünyanın en önemli suyolu olan Çanakkale ve İstanbul boğazlarını elde etmekti.
Çanakkale Deniz Muharebeleri – Savaşı
İngiliz Savaş Konseyi Winston Churchill’in planları Sackville Carden’ın desteğini de alarak Gelibolu Yarımadasını donanmayla geçerek Osmanlının başkentini ele geçirmeyi ön gören planı uygulamaya koydu. İtilaf Devletlerinin donanmaları 1915 yılının şubat ayında saldırılarına başladılar (19 Şubat 1915). Müstahkem Mevki Komutanı Cevat Paşa emrindeki Osmanlı tabyaları çok başarılı bir savunma yaptılar. İtilaf Devletleri donanmaları ara verdikleri saldırılarına 18 Martta tekrar başladılar. Ancak Nusret Mayın Gemisinin Çanakkale Boğazına yerleştirdiği mayınların İtilaf donanmasına ağır kayıplar vermesi, Osmanlı tabyalarının başarılı atışları ve özellikle Birleşik Krallığın en önemli zırhlılarından biri olan Ocean’ın Seyit Ali Onbaşı tarafından batırılması ile müttefik donanması ağır bir yenilgi alarak çekildi.
Çanakkale Kara Muharebeleri – Savaşı
Çanakkale Boğazını denizden geçemeyeceğini anlayan düşman kuvvetleri, çok kalabalık bir orduyla karaya çıkarma yaptı. Karadan Türk kuvvetlerine saldırdılar. Karada düşman kuvvetlerine karşı, komutasını Yarbay Mustafa Kemal’ in yönettiği birlikler savaşıyordu. Savaş çok kanlı geçiriyordu. Her iki taraftan on binlerce asker ölüyordu. Mustafa Kemal’in kumandasındaki bir avuç Mehmetçik, dünyada eşine rastlanmayacak büyük bir savunma ve kahramanlık örneği gösteriyordu. Düşman kuvvetleri bu gücün karşısında da durmayacaklarını anladılar. Yenilgiyi kabul edip 9 Ocak 1916 yılında yurdumuzu terk ettiler.
Çanakkale Savaşı’nın Sonucu
Birinci Dünya Savaşı içinde yer alan Çanakkale Savaşı, Türk ordusunun büyük zaferi ve galibiyetiyle noktalandı. Mustafa Kemal komutasındaki birlikler, dünyaya “Çanakkale geçilmez” gerçeğini kabul ettirdiler. Çok kanlı geçen bu savaşta 252 bin düşman askeri ölmüştür. Türk ordusu ise 253 bin asker şehit vererek vatanını korumuştur. Bu büyük zaferle tüm dünya, hem Türk ordusunun gücünü hem de Mustafa Kemal gibi büyük bir askeri dehayı tanıdı. Çanakkale Zaferi, her yıl 18 Mart gününde kutlanır. Zafer gününde, Çanakkale şehitleri sevgi, saygı ve minnetle anılır. Mustafa Kemal Atatürk’ün ise büyük bir asker ve devlet adamı olduğu vurgulanır.
Maddeler halinde Çanakkale Savaşı Sonuçları:
1- Dünya Savaşı uzamasına neden olmuştur. Yenilmez diye düşünülen İngilizler ve müttefikleri ağır bir yenilgi alarak dünyada İngiliz İmparatorluğuna duyulan güven sarsılmıştır.
2 – Rusya ortaya çıkan Bolşevik İhtilalinin başlamasında etkili olmuştur. Rusya yardım alamayınca Çarlık rejimi yıkılacaktır ve Brest Litowsk Antlaşmasıyla I. Dünya Savaşından çekilecektir.
3 – Osmanlı İmparatorluğunun I. Dünya Savaşında galip geldiği tek cephedir.
4 – Çanakkale Zaferinin kazanılması Türk halkına yeniden manevi bir ruh kazandıracaktır.
5 – Kazanılan zaferden sonra Bulgaristan İttifak Devletlerinin yanında savaşa dahil olacaktır.
6 – Böylece Osmanlı Devleti ile müttefiki Almanya arasında kara bağlantısı sağlanacaktır.
7 – Mustafa Kemal’in tanınmasını sağlayan Çanakkale Savaşı olmuştur.
İşte Mustafa Kemal’in ağzından unutulmaz zaferin kazanılmasını sağlayan ruh…
“Bomba Sırtı olayını anlatmadan geçemeyeceğim, karşılıklı siperler arasında mesafe sekiz metre, yani ölüm muhakkak…
Birinci siperdekiler, hiç birisi kurtulmamacasına kamilen şehit düşüyor.
İkinciler onların yerine geçiyor. Fakat ne gıptaya şayan bir soğukkanlılık ve güven anlayışı biliyor musunuz? Öleni görmüyorlar, üç dakikaya kadar öleceğini biliyor, hiç ufak bir korku ve endişe bile göstermiyor, sarsılmak yok.
Okumayı bilenler ellerinde Kuran-ı Kerim cennete girmeye hazırlanıyorlar. Bilmeyenler şahadet getirerek yürüyorlar.
Bu Türk askerindeki ruh kudretini gösteren hayrete değer ve tebrike şayan bir misaldir.
Emin olmalısınız ki, Çanakkale savaşlarını kazanan bu yüksek ruhtur…”
