Bakteriler en basit canlı organizmalardır. Bakteriler, çoğu zaman bağımsız olarak veya canlıların vücudunu konak olarak kullanarak yaşayabilen tek hücreli canlılardır. Diğer canlı hücrelerden farklı olarak bakterilerin hücre çekirdeği yoktur, genleri kendi içlerinden yayılır. Bakteri ve virüslerin her ikisi de mikroskobik varlıklardır.
Bakteri ve virüslerin birçok ortak noktası olduğu düşünülse de bunlar ciddi manada farklı varlıklardır. Bakterilerin kalın, koruyucu bir hücre duvarları vardır. Soluduğunuz havanın her bir kübik metresinde binlerce bakteri bulunur. Dokunduğunuz her şey bakterilerle sarmalanmıştır. Bakteriler bütün hayatsal olayların gerçekleştiği en basit canlılardır. Hepsi mikroskobik ve tek hücrelidirler.
Büyüklükleri normal ökaryotik hücrelerin mitokondrileri kadardır. Hatta vücudumuzun içinde bile yaşarlar. Hastalığa sebep olabilmelerine rağmen birçoğu tamamen zararsızdır. Ölü ve artık maddeleri parçalama gibi önemli bir görevi üstlenirler. Meselâ, gırtlağımızdaki bakteriler vücudumuzun yiyeceği öğütmesine yardımcı olur.
Virüsler, bakterilerden daha küçüktür ancak ondan farklı olarak “canlı” değildirler. Bakteri ve virüsler arasındaki farklar bunları varlık diye adlandırmamızda yatıyor. Çünkü virüslerin canlı olup olmadığı tartışmalı bir konudur. Virüsler bakterilere oranla 1000 kat daha küçüktürler. Bu nedenle sadece elektron mikroskobunda görülebilirler. Bakteriler tek başlarına üreyebilen tek hücreli canlılardır.
Virüsler ise çoğalmak için canlı bir hücreye ihtiyaç duyarlar. Bir organizmanın canlı olabilmesi için büyüyüp üremesi gerekmektedir. Virüslerin hücre zarları bulunmaz. Ayrıca enerji üretmeye yarayan yapıları da yoktur. Başka canlıların enerjisini kullanırlar. Virüsler bunu tek başlarına yapamazlar ancak canlı bir hücreye girip onu kontrolü altına alarak üreyebilirler. Bu hücre daha sonra daha fazla virüs üreten bir üretim yeri hâline gelir.
Bakteri ve Virüs Arasındaki Fark
Kıyaslama |
Bakteri |
Virüs |
Ribozom |
Var |
Yok |
Hücre Duvarı |
Peptidoglikan/Lipopolisakkarit |
Hücre duvarı yoktur. Protein kılıfı vardır. |
Yaşam Durumu |
Canlı organizma. |
Virüslerin canlı organizma mı yoksa başka hücrelere tutunup yaşayan organik yapılar mı olduğu konusunda farklı görüşler vardır. |
Hücre Sayısı |
Tek hücre. |
Hücresiz. |
Yapısı |
Sitoplazmasında DNA ya da RNA bulunabilir. Hücre duvarı vardır. |
DNA veya RNA protein kılıfı içerisindedir. |
Tedavisi |
Antibiyotikler |
Aşılar. |