Evet yalnış duymadınız böcek sinek gibi etobur olarak yaşamını sürdüren bitkiler bulunmaktadır. Peki bu bitkiler hangileridir? İsim veya adları nedir. Bazı bitkiler et yer. Sinekkapan bitkisinin yapraklarına dokunulduğunda hızla kapanır ve bu bitki yaprağına konan böceklerle beslenir. Dünya üzerinde pek çok grup bitki kısmen ya da tamamen etobur özellik gösterebilmektedir. Etobur terimi daha çok hayvanlar için kullanılan bir terim olmasının yanında günümüzde etle beslenen etobur yapıda 600 kadar bitki çeşidi bulunmaktadır.
Halk arasında et yiyen bitki, böcek yiyen bitki, böcek kapan, etçil bitki gibi isimlerle bilinen etobur bitkiler Türkiye’de bazı firmalar bu bitkileri yetiştirmektedir. Böcek yiyen bitkiler olarak da adlandırılan bu bitkilerin yaprakları böceği yakalayıp sindirebilecek özellikte bir yapıya sahiptir.
Tüm etobur bitki çeşitlerini Sinek kapan (venus fly trap), Drosera (güneş gülü), Nepenthes (Su ibriği), Pinguicula, Sarracenia, Heliamphora, Cephalotus ve Cobra Lily (Darlingtonia californica) etobur bitki gibi isimleri bulunmaktadır. Yaşadıkları ortamda bulamadıkları azotu, yakaladıkları böceklerin proteinlerini sindirerek kullanırlar. Böcekle avlanmadıkları dönemlerde de gelişebilmektedirler. Diğer gereksinimlerini ise fotosentezle karşılar. Ayrıca et yiyen bitkilerin bu hareketleri kesinlikle bilinçli değildir. Tamamen yaşamlarını sürdürebilmek için hayat kaynağı olarak et ile beslenmektedirler.
Suibriğigiller : Nepenthes türü olarak bilinen bu bitkilerin yapraklarının dibinde su bulunan bir tüp şekline sahiptir. İçi sindirim sıvısı ile dolu bir sürahiye benzemektedir. Bu bitkiye yaklaşan canlılar bitkinin kaygan yapısından dolayı tutunamaz ve kayar, bu sıvı içerisinde boğulurlar. İçi sindirim sıvısı ile dolu olan bu tuzaklar kısa süre içinde sineklerin ve böceklerin hareketsiz kalmasına neden olur. Bu sıvının yapısı ağdamsı ve mumsudur. Ancak içerik olarak tam olarak bilinememektedir.
Drosera: Hem pasif hem de aktif özellikteki Drosera bitkisi, yapışkan yapraklarına konan böcekleri bu yapraklrla sarmalayarak, içerisine hapsetmektedir. Bunun yanı sıra yapışkan yapraklara sahip olan Drosera, uçları yapışkan ve kırmızı bir tür pigment içeren uzun ve kısa tüyleriyle aktif olarak avlanabilmektedir. Yaprağın ortasında bulunan kısa tüylere dokunan böcek, bu sinyalin uzun tüylere iletilmesiyle tuzağa düşmüş olur.
Güneş Gülü Bitkisi : Sinek Kapan bitkisine benzerlik gösteren Güneş Gülü bitkisinin de yapraklarının dış yüzeyinde tüycükler bulunmaktadır. Yuvarlak yapıya sahip yaprakları canlı yüzeye geldiği anda yapışkan bir sıvı salgılamaya başlar ve öncelikle kaçmasına engel olduktan sonra kısa süre sonra içeriye doğru kıvrılır. Yapraklarının dokunaçlarından nektar, yapışkan madde ve enzim salgılanır. Güneş Gülü bitkisinin yapraklarına sinekler ve böcekler hatta çoğu zaman kelebeklerin dahi kapıldığı görülmektedir. Dokunaçlarının her yöne kıvrılabilme özelliği bunu sağlayan etkenler arasında sayılabilir.
Baloncuk tipi: Bu tip, azotça fakir sularda yaşayan bitkilerde görülür. Bu bitkinin saplı yaprakları parçalıdır. Yaprak parçalarından bazıları, balon biçimindedir. Suda yaşayan bazı hayvanlar, suyun hareketi ile baloncuktan içeri girer.
Nepenthes tipi: Uzak doğuda özellikle Filipinlerde yayılmış tek cins ve 120 kadar tür ihtiva eder. Suibriği (Nepenthes), Türkiye’de seralarda yetiştirilmektedir. Yaprak ayası ibrik biçimini almıştır. İbriğin uç kısmında da kapak bulunur. Böcek, bir rastlantı sonucu ibriğe girerse ibriğin ucundaki kapak kapanır. İbriğin içindeki enzimler tarafından sindirilen böcekten azot sağlanmış olur.
Ceset Çiçeği: İsminden de anlayacağınız gibi dünyanın en kötü kokan bitkilerinden bir tanesi olan ceset çiçeği aynı zamanda dev yapısı ile görenleri hayrete düşürmektedir. Ceset çiçeğinin dayanılmaz kokusu insanları her ne kadar kendinden uzaklıştırsa da sinekler üzerinde tam tersi bir etki bırakır ve kanatlı canlıları kendisine çeker. Btikiden yayılan kokunun kaynağını aramak için çiçeğin içine giren sinekler tuzağa düşerler ve bir daha asla dışarıya çıkamazlar.
Sinek Kapan Bitkisi : Sinek Kapan bitkisi et yiyen bitkiler arasında en çok bilinen bitkidir. Yapraklarının en büyük özelliği saniyenin onda biri hızda açılıp kapanabilmesidir. Çanağa benzer yapraklara sahip olan Sinek Kapan’ın kokusu son derece cazibelidir. Yapraklarının yüzeyinde tüyler bulunmaktadır ve canlı yapraklarının üzerine konduğu anda hızla kapanarak içerisine hapseder. Bilim adamlarının dahi sırrını çözemedikleri bu bitkinin saniyede 200 defa kanat çırpabilen ve kaslı bir yapıya sahip olmamasına karşılık böcekleri içerisine nasıl hapsedebildiği çözülememiştir.
Dionea tipi: Sinekkapan bitkisi veya Venüs Sinek Kapanı veya Böcekkapan bitkisi (İngilizce: Venus flytrap), Dionaea muscipula familyasından, ABD’nin güneydoğusundaki sulak alanlarda yetişen, böcek ve örümcekgiller ile beslenen bir bitki. Çok yıllık bir bitki olan sinekkapan, etçil bir bitkidir. Dikenli yapraklarını kapatarak, yaprağın üzerinde bulunan avını sıkıştırır. Özel sindirici sıvı salgılayarak avını öldürür ve beş ila yirmi gün arasında sindirir. Araştırmalar sonucunda böcekkapan bitkisinde elektrik içeren bir mekanizmanın olduğu iddia edilmiştir. Bitki yapraklarının iki ucunda yer alan üçgen şeklindeki üçer tüyün, fiziksel uyarımları elektriksel uyarılara dönüştürebilme özelliği olduğu ve avın yaprak üzerindeki hareketi ile bitkinin elektrik mekanizmasını kullanarak avını yakalayabildigi saptanmıştır. Sinek Kapan bitkisi peat moss adı verilen baltık torfunda yaşar. Bu torf minerallerden arınmıştır. Bitki kökü ile alamadığı besini alabilmek için evrimleşmiş ve kapan ile avlarını yakalamaya adapte olmuştur. Bitki gereken tüm ihtiyaçlarını kapanları sayesinde almaktadır.
Keseotu: Suda yüzen bir tür olan keseotu minik su canlıları ile beslenmektedir. Sağlarında bulunan küçük keseciklere dokunan canlılar bu bitkiyi harekete geçirir ve büyük bir hızla bu kesecikler açılarak su ile beraber bu canlıları içine hapseder. Kesecikler kapandıktan sonra içeriye dolan su özel salgıbezleri ile dışarı tekrar pompalanır. Böylece bitkinin kesesi tekrar hazır hale gelir.
Roridula: Güney Afrika’ya özgü bir bitki olan Roridula, kıvrımlı etçil bir bitkidir. Yapışkan tüyleriyle yakaladığı böcekleri sindirmese de bu görevi simbiyotik bir ilişkiye sahip olduğu Pameridea roridulae adlı böcek türüne bırakır. Roridula bitkisi bu alışverişin karşılığında lezzetli ve zengin gübreler elde eder. 40 milyon yıllık olduğu tahmin edilen bu bitkiler ilk olarak baltık bölgesinde keşfedilmiştir.
Sarracenia: Amerika’da ve Kanada’da görülen bir bitki olan Sarraceina , böcekleri ve sinekleri yutması ile tanınmaktadır. Bu bitki hayvanları yakalamak içmn akılalmaz bir sisteme sahiptir. Sarraceina bitkisinin boru şeklinde olan çiçeklerinin uçları tatli bir madde ile kaplıdır. Böcekler ve sinekler bu tatlı maddeden yemek için çiçeğin üzerine konarlar, aynı zamanda oldukça yapışkan olan kimyasala yapışan sinekler ve böcekler bu bitki için ziyafet haline gelirler.
Kobra Zambağı: Kobra görünümüne sahip olduğu için bu ismi almış olan kobra zambağı, ABD’nin soğuk su bataklıklarında bulunan nadir bir bitkidir. En şeytani bitkilerden bir tanesi olarak bilinen Kobra Zambakları, sadece tatlı kokusuyla böcekleri ibriğine sokmakla kalmaz, bu bitki aynı zamanda kaçmaya çalışan çaresiz kurbanlarının enerjilerini tüketen görünmez sahte çıkışlar da yaratır. Bu çıkışlarda kaçmaya çalışan sinekler böcekler hiç bir zaman çıkış yolunu bulamazlar ve kısa süre içinde enerjisiz kalırlar.
