Gök taşı ya da meteorit, uzaydan Dünya yüzeyine düşen maddelerin genel adıdır. Kısacası Uzaydan, dünya atmosferine giren maddelere gök taşı denir. Halk arasında gök taşı olarakta bilinen meteor, yeryüzüne çok seyrek düşmektedir. Dünya atmosferine, yanıyor gibi görünmelerine sebep olacak şekilde saniyede 11 km hızla girerler. Yere düşene kadar çoğu toz hâline gelir. Binlerce göktaşından sadece 500 kadar yere düşer ve gerçek boyutundan oldukça küçük bir hâlde olur.
Dünya’nın atmosferine her yıl binlerce gök taşı girer ama çok azı yere kadar ulaşır. Biz insanların hevesle dilek tuttuğu o kayan yıldızlar aslında yıldız değil meteor düşmesi ve gök taşı parçacıklarıdır. Bilinen en büyük gök taşı demirdir ve 66 ton ağırlığındadır.
Muhtemelen Dünya’ya ilkel zamanlarda düşerek Güney Afrika’daki Nambiya’yı meydana getirdi. Gök taşlarını bulmak kolay değildir. Bazen meteorlar tamamen sönmez ve artıkları göktaşları olarak yeryüzüne düşer. Son zamanlarda, bilim adamları Kutup Bölgeleri ve Antarktika’nın kar örtüsünün altında gök taşlan bulmaya başladılar çünkü gök taşlarının tespit edilmesi orada daha kolaydır. Ortalama olarak tahminlere ve bilimsel verilere göre Dünya’nın yüzeyine bir yılda birkaç bin meteor düşmektedir fakat bu gök taşlarının sadece 500 tane civarında buharlaşmaya uğramadan yeryüzüne kadar ulaşabilmektedir.
Atmosferi olmayan gezegen ve uydularda çok sayıda şiddetli gök taşı düşmeleri yaşanır. Ay’ın yüzeyinde her birinin çapı 1 m ya da daha fazla olan gök taşı kraterleri olduğu tahmin edilmektedir. Ancak gök taşı kraterleri Dünya yüzeyinde yaygın değildir çünkü atmosfer gök taşını yavaşlatır ve yakar. Birçok tarihî gök taşı krateri binlerce yıl sonunda su ve hava koşulları sebebiyle aşınmıştır.
Gök taşları geleneksel olarak 3 geniş kategoride incelenir: taşlı göktaşları kayalardan oluşur. Bunlar genelde silikattan meydana gelir; demir göktaşları daha çok metalik demir-nikel karışımından meydana gelir; ve taşlı-demir göktaşları hem metal hem de kaya materyali içerir. Modern sınıflandırmalar, göktaşlarını yapılarına, kimyasal ve izotopik bileşenlerine ve içerdiği minerale göre çeşitli gruplara ayırmaktadır: 2 mm’den küçük olan göktaşları mikrometeor olarak adlandırılır. Dünya dışı göktaşları atmosfer ile bağlı kalmadan diğer gök cisimlerine etki yapan nesnelerdir. Ay’da veya Mars’ta bulunurlar.
Göktaşlarının Özellikleri Nedir?
Göktaşları, kimyasal ve petrografif özelliklerine göre sınıflandırılırlar. Kimyasal bileşimlerine göre taşsı (Aerolit), demirli (Siderit) ve taşsı – demirli (Siderolit) olmak üzere üç gruba ayrılırlar.
Taşsı göktaşları demir, silisyum, karbon,magnezyum, alüminyum ve oksijenden meydana gelir. Demirli göktaşlarının içinde nikel, galyum, germanyum ve iridyum bulunur. Taşsı demirli, göktaşları ise olivin ile çeşitli metaller içerir. Büyük göktaşları yeryüzüne düştüğü zaman, krater meydana getirebilir. Ancak krater oluşumu göktaşının yoğunluğuna, hızına ve çarptığı malzemenin özelliklerine bağlı olduğundan her zaman bir krater yapısı oluşmaz.
