Herkesin vücudunda gaz vardır. Gaz varlığı rahatsız edici ve utanç verici olabilir, ancak gaz sancısı yaşamı tehdit edici bir problem değildir. Vücuttaki gaz, ağız aracılığıyla geğirme yoluyla veya rektumdan geçirilerek dışarı atılır. Çoğu insan günde yaklaşık 1 ila 4 litre gaz üretir ve günde yaklaşık 14 kez gaz çıkarır.
Gaz karbondioksit, oksijen, nitrojen, hidrojen ve metan gibi çoğu kokusuz buharlardan oluşur. Kalın bağırsaktaki bakteriler ise kükürt içeren gazları salgılayarak hoş olmayan bir gaz kokusu üretir.
Beslenme alışkanlıklarının yanı sıra günlük rutinler bile gaz sancısına yol açabilir. Gaz sancısı şişkinlik, ishal veya kabızlık ile daha da şiddetlenme eğilimi gösterir. Bebeklerde gaz sancısı daha sık görülür ve bu durum bebekler için oldukça huzur bozucudur. Bebekler 2-3 haftalık olduktan sonra daha fazla süt tüketmeye başladığından bağırsaklarında oluşan gaz miktarı da artar. Henüz gelişmemiş olan sindirim sistemleri bebeklerin gaz çıkarmasını güçleştirir ve bu da gaz sancısına sebep olur. Bebekler gaz sancısı çektiklerinde ayaklarını karınlarına doğru çekerler, kızarırlar, yumruklarını sıkarlar ve sanki canları çok fazla yanıyormuş gibi ağlarlar.
Aşırı Gaz Oluşumu Nedeni Olan Yiyecekler
Ulusal Diyabet ve Sindirim ve Böbrek Hastalıkları Enstitüsü’ne göre, karbonhidrat içeren gıdaların çoğu gaz çıkarma nedeni olabilirken, yağ ve protein içeren besinler daha az gaz çıkarmaya neden olur. Gaza neden olan yiyeceklerden bazıları şunlardır:
- Rafinoz. Fasulye, lahana, Brüksel lahanası, brokoli, kuşkonmaz, diğer sebzeler ve tam tahıllarda bulunan karmaşık bir şeker.
- Laktoz. Peynir, dondurma gibi süt ve süt ürünlerinde, ekmek, tahıl gevreği ve salata sosu gibi işlenmiş gıdalarda bulunan doğal bir şekerdir. Bu yiyecekleri yedikten sonra gaz sancısı oluşumu, laktoz intoleransınız olduğu anlamına gelebilir.
- Fruktoz. Soğan, enginar, armut ve buğdayda bulunan bir şekerdir. Fruktoz ayrıca bazı alkolsüz içeceklerde ve meyveli içeceklerde tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.
- Sorbitol. Elma, armut, şeftali ve kuru erik gibi meyvelerde doğal olarak bulunan bir şekerdir. Sorbitol ayrıca birçok diyet gıdasında, şekersiz sakızlarda yapay tatlandırıcı olarak kullanılmaktadır.
- Nişastalar. Patates, mısır, erişte ve buğday gibi çoğu nişasta kalın bağırsakta parçalandıkça gaz üretir. (Pirinç, gaza neden olmayan tek nişastadır.)
- Çözünür lif. Suda kolaylıkla çözünen ve bağırsaklarda yumuşak, jel benzeri bir doku alan lif; yulaf kepeği, fasulye, bezelye ve çoğu meyvede bulunur.
- Çözünmez lif. Buğday kepeğinde ve bazı sebzelerde bulunan, esasen değişmeden bağırsaklardan geçen ve çok az gaz üreten bir lif türü.
