Göçmen kuşlar hakkında birçok bilgi ve yazı yazılmıştır. Göçmen kuşlar farklı mevsimleri farklı coğrafyalarda geçiren kuş türlerinden oluşan bir gruptur. Bu nedenle Doğa incelemesinde karşılaşılan en ilgi çekici olayların başında kuşların göçü gelir. Dünyada yaklaşık 10.000 kuş türü vardır ve bunların yaklaşık %20’si uzun mesafeli göçmen kuşlardır. Göçmen kuşların özellikleri aşağı yukarı birbirine benzer.
Kuşlar göçmeye başlamadan önce bir araya gelirler, sonra toplu olarak göç uçuşuna başlarlar. Kuşlardan bazıları gece, bazıları da gündüz göçer. Yurdumuzda yaşayan göçücü kuşların en yaygını leylektir. Her sene dünyaca 50 milyar kuşun göç ettiği tahmin edilir. Bunlardan yaklaşık 5 milyarı Avrupa ile Afrika arasında göç eder. Kuşların çoğu gündüz güneşe göre hareket ederler. Ancak birçok kuş da gece göç eder. Yapılan araştırmalar kuşların gündüz güneşe, geceleyin ise ay ve yıldızlara göre uçuş istikametlerini bulabildiklerini ispat etti. Öte yandan, bazı kuşlar da, ana-babalarından öğrenmeden, göç yollarını bulabilirler. Bunların kışlama yerlerini nasıl buldukları anlaşılamamıştır.
H harfi ile başlayan göçmen kuşlar
• Halkalı sinekkapan : Halkalı sinekkapan (Ficedula albicollis), sinekkapangiller (Muscicapidae) familyasından bir sinekkapan türü. 12-13.5 cm büyüklüğündedirler. Üreme dönemindeki erkeğin çoğunlukla yukarısı siyah ve aşağısı beyazdır. Beyaz bir yaka, büyük beyaz kanat yaması, siyah kuyruk ve büyük beyaz bir alın yaması vardır. Kıç soluk renklidir. Gaga siyah ve geniştir. Şekli ise havayla ilgili böcekçil hayvanlardaki gibi sivri uçludur. Uçarken yakaladıkları böceklere ek olarak, meşe yapraklarının arasındaki tırtılları avlarlar ve küçük yumuşak meyveleri de yerler.
• Hazar sumrusu : Hazar sumrusu (Sterna caspia, önceden Hydroprogne caspia dır; syn. Hydroprogne tschegrava), sumrugiller (Sternidae) familyasından bir sumru türü. Geniş bir sahası olmasına rağmen monotipiktir, alt türü yoktur[2]. Yeni Zelanda’da ismi ile Taranui olarak bilinir. Dünya’daki en büyük sumru olup büyüklüğü 48–56 cm, kanat açıklığı 127–140 cm ve ağırlığı 574–782gr’dır. Erişkin kuşların, siyah bacaklar ve küçük siyah bir uçla uzun kalın bir kırmızı-portakal rengi gagası vardır. Siyah başlıkla beyaz bir başı ve beyaz bir boynu, karnı ve kuyruğu vardır. Üst kanatlar ve arka soluk gridir; alt kanatlar koyu ilk tüylerle soluktur. Uçuşta, kuyruk diğer sumrulardan daha az çatallıdır ve alt tarafta kanat uç siyahı daha azdır.
Üreme bahar ve yazda olur, bir-üç soluk mavi yeşil ağırca lekeli kahverengi yumurta koyarlar. Yuva, çakıl ve kumun arasında yerdedir veya bazen bitkilerde; kuluçka dönemi, 26-28 gün devam eder.
