Birçok ülke üzerinden çeşitli hava ve kasırga olayları bulunmaktadır. Hortumlar, değişik yerlere doğru ilerleyen büyük bulutlarla karşılaşınca ortaya çıkar. Hortum, kümülus bulutları ile bağlantılı olarak silindir şeklinde dönerek gezen bir rüzgâr türüdür. Hortumlar hem büyük zararlara yol açabilen aşırı hava koşullarının bir örneği, hem de tahmin edilemeyen doğasıyla meşhur.
Hortumlar ani sıcaklık ve basınç değişimlerine bağlı olarak oluşurlar. Yeryüzünden buharlaşma ile yükselen sıcak hava yukarıya çıktığında kümülüs sınırında soğur ve bulutları oluşturur. Hava spiral bir şekilde dönmeye başlar ve dönen hava hortumu yerden yukarıya doğru yönelir. Hortum; toprağı, tozu ve dokunduğu her şeyi emer. Öyle ki bu rüzgar türünün hızı birkaç yüz kilometreyi bulabilmektedir. Hortumlar önlerinde bulunan her şeyi devirir ve içine alarak gökyüzüne doğru çekmeye başlar.
Hortumlar, şiddetlerini kasırgalardan daha küçük bir bölgeye odaklayan sert ve yıkıcı rüzgârlardır. Toprakta çok hızlı şekilde yol alırlar ve çıkardıkları ses 40 km’den duyulur. Aynı zamanda hortumların şiddetleri hortumun meydana gelmesinde etkin bir payı bulunan kümülüs bulutlarına bağlıdır. Kümülüs bulutlarının yoğunluğu nedeniyle, yaklaşan hortum felaketleri tam olarak kestirilememektedir.
Hortumlar, şiddetlerinde ve büyüklüklerine göre derecelendirilir. Bu derecelendirmeler F1 ve F5 arasında yapılır. Şiddetli hortumlar çok kısa bir süre içerisinde büyük bir şehri yıkarak şehirden eser bırakmayabilir. En şiddetli hortumlar F5 ile derecelendirilirler ve bu derecedeki hortum tam bir doğal afet niteliği taşır. Amerika’nın Oklama Eyaletinde böyle bir hortum meydana gelmiştir. F5 derecesinde olan bu hortumun çapı bu eyalette tam tamına 1,5 kilometreyi bulmuştur. Bu rakam, bir hortum için devasa bir rakamdır.
Hortumdan nasıl korunmalı?
• Eğer ev, ofis gibi betondan yapılmış kapalı bir yerdeyseniz nispeten daha şanslısınızdır. Pencerelerden uzak durmanız en önemli ve birinci kuraldır.
• Kapalı bir yerde, daha iç bölgelere saklanmak gereklidir, banyo, merdiven boşlukları gibi pencerelerden ve etkilerden uzak yerler daha güvenlidir.
• Prefabrik gibi güçsüz bir yapıda bulunuyorsanız, en kısa sürede çevrenizdeki binalara girmeniz doğru olacaktır.
• Araba kullanıyorsanız, araçtan çıkmak ve en yakın binaya saklanmanız gereklidir. Araç içine hortumdan kaçılması mümkün değildir. Hortumun dönüş hızı 180 km’nin üzerine çıkabilir.
• Arazideyseniz ve etrafınızda kaçacak bir yer yoksa, en iyi yol bir çukura girmek ve yere çökerek, kollarınız ile başınızı korumanız gereklidir. Çukur yoksa kendinizi yere en yakın seviyede kalarak korumanız önemlidir.
• Okul, devlet dairesi gibi yerlerde belirlenmiş sığınaklara, en zemine yerlere inmek en doğru hareket olacaktır.
