1. Dünya Savaşı birçok ülkede kadın hakları hareketi için bir dönüm noktası oldu. Savaş sırasında kadınlar savaşa giden erkelerden boşalan, cephane fabrikaları, tarım işçiliği ve madencilik gibi birçok sanayi kolunda çalıştılar.
Savaşın sona ermesiyle, 1918’de Kanada’da, 1919’da Avusturya, Çekoslovakya, Almanya ve Polonya’da ve 1920’de Macaristan ve ABD’de eşit oy kullanma haklarını elde ettiler.
Oy kullanma hakkı 1928 yılında kadınlarda 21 yaşının üzerindekiler olmak üzere genişletildi. WSPU’nun kurucusu Emmeline Pankhurst, İngiliz kadınların oy kullanma hakkına kavuşmasından bir ay sonra hayata gözlerini yumdu.
Savaşın kadınlar üzerindeki etkisi
İster kırsal kesimde ister şehirde yaşasınlar kadınlar I. Dünya Savaşı’nın getirdiği ölüm, yıkım, salgın hastalık, açlık ve fakirlikten fazlasıyla nasibini aldı. Sağlıklı ve yetişkin erkekler cephede olduğundan; çocukları, hasta ve yaşlı akrabalarıyla geride kalan kadınlar kolay hedef haline geldiğinden tecavüze ve pek çok saldırıya maruz kaldı. Bunun dışında kocaları, babaları, kardeşleri cepheye giden, yaralanan veya ölen yüz binlerce kadın tek veya temel gelir kaynaklarını kaybettiklerinden yeni bir geçim yolu aramaya başladı. Sadece kendilerinin değil, çoğu zaman çocuklarının ve akrabalarının da geçimini sağlamak durumunda kalan bazı kadınlar babalarının veya kocalarının işini devralıp esnaf ve zanaatkarlık yapmaya başlarken bazıları da fabrikalara işçi olarak girdi. Bu tür imkanlara sahip olamayan, devletten maaş ve akrabalarından nafaka alamayan veya aldığı aylık geçinmesine yetmeyen pek çok kadınsa para kazanmak için çarşıda, pazarda bir şeyler satmak, erkekleri eğlendirmek, hatta fuhuş yapmak zorunda kaldı.
Kadınların içinde bulunduğu sefaletin boyutu o kadar büyüktü ki hükümet 1916 yılında İslam Kadınlarını Çalıştırma Cemiyeti adında bir kurum açarak iş bulmalarında onlara yardımcı olmaya başladı. Kuruluşunun daha ilk birkaç ayında merkez şubesine 14 binden fazla kişinin başvurduğu cemiyet, ihtiyacı olanlara barınacak yer, yiyecek ve kıyafet temininde bulunmanın yanı sıra gazetelere ilan vererek bekar ve dul kadınlara eş bulmaya da çalıştı. Savaşın sebep olduğu enflasyon ve temel ihtiyaç maddelerinin temininde yaşanan sıkıntı sabit gelirli memur ailelerini de etkilediğinden orta sınıfa mensup pek çok kadın aile bütçesine katkıda bulunmak ve erkeklerden boşalan pozisyonları doldurmak için ilk defa çalışma hayatına girdi. Genellikle eğitim, sağlık, ticaret, devlet, hizmet ve üretim sektöründe yer alan bu kadınlar okul müdürü, öğretmen, müfettiş, sekreter, katibe, memur, tezgahtar, muhasebeci vb. mesleklerde çalışmaya başladı.
