Kan, kalp tarafından sürekli akacak şekilde pompalanır. Vücutta gerçekleşen en önemi işlem kan dolaşımıdır. Dolaşım sistemi, kandaki aminoasitleri, yağ asitleri, glukoz gibi besleyici maddeleri ve oksijeni vücut dokularına götürür. Kan akışı, kan damarı (atardamar, toplardamar ve kılcal damar) adlı borulardan oluşan bir ağ içinde gerçekleşir. Atardamarlardaki kan direkt kalpten gelir ve basınçla pompalanır, bu yüzden atardamar duvarları kalın ve kaslıdır.
Buradan da, temizlenmek üzere, akciğer atardamarıyla akciğere gider. Akciğere gelen kirli kan, incecik kılcal damarlarla yayılarak, ciğerde bol oksijenli temiz havayı alır. Kan atardamarlardan, toplardamarlara, bir saç telinin onda biri kalınlığındaki küçük kılcal damarlardan geçerek gider. Bunun sonucunda, kanın içindeki karbondiyoksit gibi zehirli maddeler dışarı atılır, solunum yoluyla vücuttan çıkarılır.
Kılcal damarlar o kadar dardır ki, kırmızı kan hücreleri buradan geçerlerken sıkışırlar. Toplardamarlar kanı kalbe geri döndürür ve basınç daha düşük olduğu için duvarları atardamarlarınkinden daha incedir.
Dolaşım sistemi kontrolünde gerçekleşen bu sürecin temel amacı vücuttaki hücrelere besin ve oksijen taşımaktır. İnsanda kan dolaşımı ikiye ayrılır.
1.Büyük Kan Dolaşımı: Sol karıncıktan başlar, sağ kulakçıkta sona erer. Karıncıkların kasılması ile sol karıncıktaki temiz kan (oksijence zengin, karbondioksitçe fakir) sol karıncıktan aorta pompalanır. Aort damarı, sola doğru bir yay çizerek ikiye ayrılır. Üste giden damar baş ve kollara, alta ayrılan damarda bir çok yan damarlarla mide, pankreas ve bağırsaklar gibi bütün iç organlara ve bacaklara yayılır. Doku ve organlara ulaşan bu damarlar, çok sayıda kılcal damarlara dallanır.
Bütün madde alış-verişi, bu kılcallarda akan kan ile doku hücreleri arasında olur. Özellikle temiz kandaki oksijen dokulara, karbondioksit ise dokulardan kana geçer. Kirlenen kan, kılcallardan toplardamarlara iletir. Vücudun alt bölgesinden toplanan kan damarları alt ana toplardamarda, üst bölgesinden toplananlar da üst ana toplardamarda birleşir. Kirli kan bu iki damarlarla kalbin sağ kulakçığına dökülür.
2.Küçük Kan Dolaşımı: Sağ karıncıktan başlar sol karıncıkta sona erer. Büyük kan dolaşımı ile sağ kulakçığa dolan kirli kan, buradan sağ karıncığa geçer ve karıncıkların kasılması ile kirli kan sağ karıncıktan akciğer atardamarına pompalanır. Akciğer atardamarı kalpten çıktıktan sonra ikiye ayrılarak sağ ve sol akciğerlere kollar gönderir. Akciğerlere giren bu damarlar alveollerin çeperinde kılcallara ayrılır. Burada kirli kandaki karbondioksit alveollere, alveollerdeki oksijen ise kana geçer. Temizlenen kan, her akciğerden ikişer tane olmak üzere dört akciğer toplardamarı ile kalbin sol kulakçığına döner.
