Istakoz (Nephropidae), denizlerde yaşayan kabuklulardandır. Renkleri türlere göre değişiklik gösterse de mavinin tonlarından yeşil, kahverengiye kadar renklerde görülebilir. 30-35 cm boy 4-5 kiloya kadar büyüyebilirler.
En büyük doğal düşmanlarından birisi ahtapottur. Istakozların uzun gövdeleri, kaslı kuyrukları vardır ve deniz tabanındaki yarıklarda veya oyuklarda yaşarlar. Beş çift bacaktan üçünün, ilk çift de dahil olmak üzere, genellikle diğerlerinden çok daha büyük olan pençeleri vardır. Deniz ürünleri olarak son derece değerli olan ıstakozlar ekonomik açıdan önemlidir ve genellikle yaşadıkları kıyı bölgelerindeki en kârlı ürünlerden biridir.
İstakoz hayatı süresince yaklaşık 20 kez kuyruğunu kaybeder, fakat her seferinde yeni bir kuyruk oluşturur. Bunlar, su içinde bir yere sıkışma veya düşmanlarının kuyruktan yakalamaları sonucu kimi zaman da korkudan atılan kuyruklardır.
