Çoğumuzun hemen hemen karşılaştığı ve gördüğü kanalizasyon kapağı olan rogarı görmüşüzdür. Peki hiç merak ettiniz mi? Rögar kapakları neden yuvarlaktır? diye..
Sokaklarda gördüğünüz rögar kapakları, yani yer altındaki kanalizasyon tesisatına açılan kapaklar her zaman daire şeklindedir. Öncelikle şunu bilmek gerekir ki, Yani kanalizasyon kapaklarının yuvarlak olmasının nedeni rastgele değildir. Kanalizasyon kapağı ve rögar kapağının yuvarlak olmasının sebebi, kapağın etrafındaki toprak basıncına dayanıklılığı artırmaktır.
Yuvarlak şekil, basınca karşı en uygun şekildir. Rögar kapakları, altında merdiven ile inilebilecek birer kuyu bulundurur ve oradan da kanalizasyon şebekesine açılır. Şebekede bir sorun olduğu zaman, uzmanlar rögar kapağını kaldırır ve kuyuya girerek sorunlu noktayı tespit ederek tamir çalışmalarına başlarlar. En iyi neden yuvarlak kapaklar yuvarlak bir delikten içeri düşemezler. Herhangi bir sebeple kapakları açtığınızda logarın içine düşürme imkanınız yoktur. ancak dikdörtgen veya kare kapaklarda köşegen ekseninde kapağı logarın içine düşürmek mümkündür.
İşte böyle durumlarda içeri giren görevlinin güvenliğini sağlamak üzere rögar kapakları yuvarlak yapılır. Çünkü yuvarlak bir kapak hiçbir koşulda delikten içeri düşemez. Rögar kapağının kare şeklinde olduğunu hayal edin. Kare kapak, kare deliğin köşegeninden rahatlıkla geçerek düşebilir. Bu esnada aşağıda olan bir görevlinin ağır yaralanmasına, hatta ölmesine sebep olabilir.
Kenarlarından büyük olan kapağı çıkardığımızda, elimizden kayması veya yanlış bir kapatma işlemi ile kanalizasyonun içine kaçırmamız çok kolay. Çünkü köşegeni büyük olduğu için köşeleme bir şekilde kapağı kapattığımızda içeriye düşecektir. Halbuki yuvarlak yani daire şeklinde olduğunda bütün yönlerden uzunluk eşit olduğu için -ki zaten dairenin mantığı budur- o zaman kanalizasyonun içine düşme gibi bir risk ortadan kalkmış olacaktır.
