Kışın karlı ve buzlu günlerinde kapanan yolları açmak için belediye kamyonlarından yollara kürek kürek tuz atılır. Bunu da hemen hemen hepimiz mahallemizde yada caddelerde görmüşüzdür. Bu nedenleri ortadan kaldırmak için yapabileceklerimizden biri tuz dökmek olabilir. Kışın çok kar yağışı alan bir bölgede, karayolları görevlileri yollardaki buzlanmayı gidermek için tuz kullanırlar.
Bir saf maddenin donma sıcaklığı bellidir. Buzlu yollara atılan tuz, buzun erime noktasını düşürür. Böylece buz, normalde katı olması gereken sıcaklıkta erimeye başlar. Eğer donmamışsa da, normalde donması gereken sıcaklıkta donmaz. Örneğin su, 0°C’de donar. Bir sıvıya başka bir madde karıştırılıp içinde her yere eşit olarak dağılacak şekilde eritilirse çözelti oluşur. Tuzun buz ile etkileşimi, aslında çok basit kimyasal yasalara dayanmaktadır.
Örneğin çayımıza şeker eklediğimizde çözelti oluşur çünkü suyun tadı her yerinde aynı tatlılıktadır; şeker dibe çökmez. Tuz için de aynı şey geçerlidir. Yolların tuzlanmasının sebebi ise çözeltilerin, saf maddelerden daha düşük sıcaklıklarda donmasıdır. Şunu da not edelim ki erime sıcaklığını belirleyen bir diğer etken basınçtır. Bir katının üzerindeki basınç arttığı zaman erime sıcaklığı düşer. Bu yüzden soğuk kış günlerinde yollardaki buzların erimesinde, serpilen tuzlar kadar o buzların üzerinden geçen ağır araçların da payı vardır.
Yani 0°C’de donan saf su, tuzla çözelti haline getirilirse -1°C veya -2°C gibi sıcaklıklarda donacak hale gelir. Donmuş olan yolun tuzlanması da yoldaki karların eridikten sonra tekrar donmasını bir miktar engellemektedir. Sıcaklığa göre az ya da çok dökülen tuz, belli bir noktadan sonra etkili olmamaktadır. Çok sert geçen bir kışta, örneğin -10°C’de artık tuz kullanmak faydasızdır.
Yine benzer şekilde, %20’lik bir tuz ilavesi yapılan suyun -16 derecede donabileceği söylenebilmektedir. Fakat burada, tuz dökülen yolun yada buzun sıcaklığı, -16 dereceden de az durumda ise, tuzun erimeye ya da donma noktasına etkisi oldukça azalmış olur. Bu duruma bir başka örnek ise, buzulların olduğu denizlerde, deniz suyunun tuzluluk durumundan dolayı su yüzeyinin donmaya hemen başlamaması olarak verilebilmektedir.
