Kutup bölgelerinde devasa buz küdeleri vardır ve bunlar çok uzun yıllardır erimeden orada durmaktadırlar. Buzul, dağ zirvelerinde yaz kış erimeyen ve yer çekiminin etkisiyle yer değiştiren büyük kar ve buz kütlesidir. Belki çoğumuzun kafasında buzul dediğimiz zaman doğru bir resim canlanmayabilir. Bu nedenle resmi biraz daha açıklamakta fayda var. Hepsine kısaca buzul desek de aslında buzulların değişik türleri var.
Burada bilmemiz gereken en önemli şey, suyun sıcaklığının sınırda olmasıdır. 0°C’deki bir bardak suya, bir kalıp buz attığımızı farz edelim. Hemen hemen her kıtada buzullara rastlanır. Dünya’nın belirli bölgeleri, bütün yıl erimeyen ve “buzul” adını alan buzlarla kaplıdır. Bunlar kutup bölgeleriyle yüksek dağların tepeleridir.
Bu bardağı da yine 0°C’lik bir ortamda tutalım. Bu durumda ne su donar ne de buz erir çünkü su ve ortam sınır sıcaklıktadır. Bildiğiniz gibi su, 0°C’de donarak katı hale geçmektedir fakat öncelikle suyun kendi sıcaklığı 0°C’ye düşmelidir. Buz da enerji alıp eridiği zaman önce 0°C’lik su haline dönüşür, ondan sonra sıcaklığı artar.
Suyun sıcaklığı 0°C ise buzu eritmek için enerjisi yoktur. Kutuplardaki buzlar da bu yüzden erimez.
1. Buzullar birçok akarsuyun kaynağıdır. Akarsu tatlı su kaynağıdır ve insanların su ihtiyacı için önemlidir. Ayrıca tarımda kullanılır.
2. Sayıları az bulunan ve soyu tükenme tehlikesi altındaki hayvanlar için yaşam alanıdır.
3. Yıllık sıcaklık bilançosunun dengelenmesinde önemli role sahiptir. Güneş radyasyonunu fazla miktarda yansıtır (albedo yüksek).
4. Buzulların erimesi deniz seviyesinde yükselmeye yol açabilir. Bu durum kıyı çizgilerinin değişmesine, kıyıların ve buradaki yerleşmelerin sular altında kalmasına yol açabilir. Örneğin Bangladeş bu tehlikeyi yaşamaktadır.
5. Buzullar okyanus akıntıları için de kaynaktır. Buzulların erimesi okyanus akıntılarının etkilerinin azalmasına yol açacaktır. Bu durumda bu okyanus akıntılarının ılımanlaştırdığı bölgeler de olumsuz etkilenecektir.
6. Buzullar büyük bir ağırlık demek. Bu da Dünya’nın izostatik dengesinde önemli rol oynadığını gösterir. Buzulların erimesi tektonik açıdan hareketliliğe, dolayısıyla doğal afetlere sebebiyet verir. Ayrıca epirojenez (kıta oluşumu) hareketlerini hızlandırır.
7. Buzullar büyük miktarda sera gazlarını depolar, erimesi durumunda barındırdığı metan gazı atmosfere karışır. Bu da küresel ısınmayı şiddetlendirir.
