Ey bedeni kirli olan kişi! Sen havuz kenarında dönüp dolaşıyorsun, ama insan havuzun dışındayken nasıl temizlenebilir? Maddeten temiz olan kişi, mânâ havuzundan uzak düşerse kendini manen temizleyemez. Dışyüzü temiz olmakla birlikte, bâtını, özü kirli kalır. Bu mânâ havuzunun temizliğinin haddi, sınırı yoktur. Bedenlerin temizliği ise az bir şeydir, insan bedenini kolayca temizleyebilir; ama gönül temizliği o kadar kolay bir şey değildir. Aslında gönül, gizli bir havuzdur. Bu mânâ havuzundan, vahdet denize gizli bir yolu vardır. Senin gönlün, temizlenmek için yardım ister. Yoksa sayılı şeyin harcandıkça azalması gibi, senin mahdut temizliğin de kirlenir.
Günaha batmış, kirlenmiş, pislenmiş adama, su (mürşit), hâl diliyle “Bana koş!” der. Günahkâr ise “Ben sudan utanırım (o benim kirliliğimi keşfeder)” der. Su der ki, “Seni utandıran o kirlilik, o günah bensiz nasıl gider? Ben olmadan o pislik nasıl temizlenir?” Kirlenmiş, pislenmiş adam, sudan utanır, gizlenirse, bu utanma, “Utanma, imana engel olur” sözünün gerçekleşmesine sebep olur. Gönül, ten havuzunda dibinde biriken günah çamurlanna bulandı, kirlendi. Ama ten, gönül havuzunun suyuy-la (mürşidin feyziyle) temizlendi, arındı.
Ey oğul! Gönül havuzunun çevresinde dolaş. Fakat sen sen olda, ten havuzunun dibinde çamura saplanıp kalma.
Hz. Mevlana
Evimi temizleyin”133 âyeti, vücud ve ruh temizliğini emreder. Gerçi vücud topraktan yaratılmıştır. Fakat hakikatte vücud bir nur hâzinesidir.
Hz. Mevlana
Kan pistir, ama bir parçacık su ile temizlenir. Fakat insanın içinde öyle manevî pislikler vardır ki, Allah’ın lütuf ve merhamet suyundan başka bir şeyle temizlenmez, arınmaz. Bu manevî kirler, ibadet eden kişinin bile gönlünden eksilmez.
Hz. Mevlana
Ruh arınmadıkça nasıl temiz olabilirsiniz?
Hz. Mevlana
Suyun susuzu kandırması gibi, doğru söz de kalbe temizlik getirir.
Hz. Mevlana
Misafir gelecekmiş gibi evini, ölüm gelecekmiş gibi kalbini temiz tut.
Hz. Mevlana
Pisler pisliklerini yaparlar ama sular da temizlemeye çalışır.
Hz. Mevlana
”Bir aşkın tesiriyle esvabı yırtılan kişi, hırstan da her ayıptan da temizlenmiştir.”