Nice padişahlar vardır ki kuvvet vc azametleri helaklerine sebep olmuştur. Hz Mevlana
Padişahların huyu halka da tesir eder. Hz Mevlana
Hatırlarsan duymuşsundur; padişahların böyle bir âdeti vardı: Sol taraflarında yiğitler, bahadırlar dururdu, çünkü kalb vücudun sol tarafındadır. Defterdarlarla hesap memurlarının ve kalem ehli olanların makamı sağ taraflarındaydı. Çünkü yazı yazmak ve bir şeyi tespit etmek sağ elin işidir. Sofilere karşılarında yer verirlerdi. Zira onlar, can aynasıdırlar, hatta aynadan da iyidirler. Hz Mevlana
Padişahın da, Hakk’m huyuyla huylanması gerekir. (Çünkü) Allah’ın rahmeti, gazabından daha fazladır. Şeytan gibi onun da gazabının üstün olması gerekmez; öyle olursa hilesi yüzünden, gereği yokken kan döker. Hz Mevlana
Halkın başına geçmek, başkanlık etmek, ezelde yokluk panzehiri içen asil ruhlardan başkasına zehirdir. Dağ yılanlarla dolu olsa bile, korkma; içerisinde zehirleri etkisiz bırakacak panzehir de vardır. Başkanlık hevesi kafana yerleşince, kim seni kırarsa, seni o başkanlıktan vazgeçirmek isterse, o kişi sana ezeli düşman kesilir. Birisi huyuna aykırı söz söylerse, ona karşı içinde kinler belirir, ona karşı kin güdersin. “Beni huyumdan, düşüncemden vazgeçirmek, üstüme başkan kesilmek istiyor” dersin. Böyle adamın kötü huyu başkaldırmasa, o huya aykırı şeylere neden kızar, ateş püskiirür? Başkanlık sevdasında olan kimsenin muhalifi dişli birisi olursa, onun yüzüne güler, nefret ettiği hâlde onu hoş görür. Böylece onun gönlünde yer kazanır. Çünkü kötü huyu kuvvedenmiş, alışkanlık hâlini almış; buz yüzden de onun şehveti, maddeye olan düşkünlüğü karıncayken, yılan olmuştur. Hz Mevlana
Kazın hırsı birdir, bunun (yöneticinin) hırsı ise tam elli kat fazladır. Şehvet hırsı yılandır, makam-mevki hırsı ise ejderha! Hz Mevlana
Hakiki olmayan padişahlığı ne el bil, ne yen! Çalma-çırpma padişahlık; cansız, gönülsüz ve gözsüzdür. Sana padişahlığı halk verdiyse borç alır gibi yine senden alır! İğreti padişahlığı Allah’a ver de Allah sana herkesin kabul edeceği bir padişahlık versin! Hz Mevlana
Bilgisizlere, geçtikleri mevkiin yaptığı fenalığı, yüzlerce aslan bir araya gelse yapamaz. Cahil ve kötü kararlar veren bir padişah oldu mu bütün ova yılanla, akreple dolar. Adam olmayanın eline bir mal ve mevki geçti mi, herkesten önce kendi rezilliğine sebep olur. Çünkü ya cimriliği tutar az verir; ya da cömertliğe girişir yerli-yersiz bağışlarda bulunur. Hüküm, bir sapığın eline geçti mi onu makam sanır; ama gerçekte kendisi kuyuya düşmüş, demektir. Ahmaklar baş oldular mı, akıllılar başlarını korkudan kilim altına sokarlar. Hz Mevlana
Beylik, vezirlik, padişahlık aslında ölümdür, derttir, can çekişmedir. Yükünü başkasına yükleme, kendin yüklen. Baş olmayı, yüksek mevkide bulunmayı pek isteme. Kimsenin gözüne batmadan fakirce yaşamak daha iyidir. Hz Mevlana
Şeytanlık, lügatte, “baş çekmek”tir, “baş olma hırsı” mânâsına gelir ki bu sıfat lanete lâyıktır. Bir sofranın etrafına yüz kişi oturur, yemek yer. Fakat başkan olmak isteyen iki kişi dünyaya sığamaz. Birisi öbürünün yeryüzünde kalmasını istemez. Hatta padişah, padişahlığıma ortak olur diye babasını bile öldürür. Duymuşsundur ya, “saltanat kısırdır” derler. Padişahlık davasında olan, korkusundan akrabalığı filan hep keser, hepsinden vazgeçer. Çünkü saltanat kısırdır, onun oğlu yoktur. Ateş gibi kimseyle dostluğu olamaz. Kimi bulursa yakar, yırtar. Kimseyi bulamazsa kendi kendisini yer. Hiç ol da onun dişinden kurtul. O katı yürekliden merhameti az um! Hiç oldun mu o katı yürekliden korkma. Her sabah mutlak yokluktan ders al. Ululuk, ululuk ıs-sı Allah’ın elbisesidir. Kim onu giymeye kalkışırsa vebale girer. Taç onundur, kemer bizim. Vay haddi aşana! Hz Mevlana
Farz et ki bütün doğuyu, batıyı zapt ettin; her tarafın saltanatına sahip oldun. Mademki bu saltanat ebedî kalmayacak, sen onu bir şimşek gibi san; çaktı ve söndü. Ey gönül! Ebedî kalmayacak padişahlığı bir rüya bil! Hz Mevlana
Padişahlar, Hakk’m saltanatına mazhardır… Hz Mevlana
Her buyruk sahibinin, insanları yönetirken Hakk’m buyruğunu gözetmesi gerekir. Hz Mevlana
