Göçmen kuşlar hakkında birçok bilgi ve yazı yazılmıştır. Göçmen kuşlar farklı mevsimleri farklı coğrafyalarda geçiren kuş türlerinden oluşan bir gruptur. Bu nedenle Doğa incelemesinde karşılaşılan en ilgi çekici olayların başında kuşların göçü gelir. Dünyada yaklaşık 10.000 kuş türü vardır ve bunların yaklaşık %20’si uzun mesafeli göçmen kuşlardır. Göçmen kuşların özellikleri aşağı yukarı birbirine benzer.
Kuşlar göçmeye başlamadan önce bir araya gelirler, sonra toplu olarak göç uçuşuna başlarlar. Kuşlardan bazıları gece, bazıları da gündüz göçer. Yurdumuzda yaşayan göçücü kuşların en yaygını leylektir. Her sene dünyaca 50 milyar kuşun göç ettiği tahmin edilir. Bunlardan yaklaşık 5 milyarı Avrupa ile Afrika arasında göç eder. Kuşların çoğu gündüz güneşe göre hareket ederler. Ancak birçok kuş da gece göç eder. Yapılan araştırmalar kuşların gündüz güneşe, geceleyin ise ay ve yıldızlara göre uçuş istikametlerini bulabildiklerini ispat etti. Öte yandan, bazı kuşlar da, ana-babalarından öğrenmeden, göç yollarını bulabilirler. Bunların kışlama yerlerini nasıl buldukları anlaşılamamıştır.
S harfi ile başlayan göçmen kuşlar
• Sarı bacaklı kum kuşu : Sarı bacaklı kum kuşu, çullukgiller familyasından bir kumkuşu türü. Yerde kazarak yaptıkları yuvaya 3-4 yumurta koyarlar. Kuvvetli göçmendirler, tropikal Afrika ve güney Asya’da tatlısularda kışı geçirirler. Çok küçüktürler, büyüklükleri 13.5–15 cm kadardır ve büyüklük olarak küçük kum kuşuna benzerler.
• Sarı başlı kuyruksallayan : Sarı başlı kuyruksallayan, kuyruksallayangiller familyasından uzun kuyruklu bir kuş türüdür. Sistematikdeki yeri ve filogenisi son 4 yılda yerleştirilmiştir.
• Sarı gagalı keten kuşu : Sarı gagalı keten kuşu, ispinozgiller familyasından bir kuş türü.
• Sarı mukallit : Sarı mukallit, ötleğengiller familyasından Hippolais cinsine ait bir kuş türü.
• Sarıbacak-Terek düdükçünü : Sarıbacak ya da Terek düdükçünü, çullukgiller familyasından bir çulluk türü. 22-25 santimetre uzunluğunda Dere düdükçününden ufakça daha büyüktür, uzun eğik gagası ayırt edilmesini sağlar. Bilimsel adının ima ettiği gibi bu kuşun, arkası, yüz ve göğüsün bütün kuş tüyleri gridir. Karın, beyazımsı ve bacak sarıdır.
• Sibirya dağbülbülü : Sibirya dağ bülbülü, dağ bülbülügiller familyasına ait bir kuş türü. Ural Dağları’nın her iki kenarında kuzey Sibirya’da görülen bir kuştur. Göçmendirler, güneydoğu Asya’da kışı geçirirler. Batı Avrupa’da nadir bir serseridirler. Bayağı dağ bülbülü boyutlarında olup, 13-14.5 cm kadardır.
• Sibirya kazı : Sibirya kazı, ördekgiller familyasına ait bir kaz türü. Arktik Avrupa’da, sık sık avcı kuşların yuvalarına yakın olarak bulunan bir kazdır. Bu kendilerini Kuzey tilkisi gibi avcılarından korumalarına yardımcı olur. Kışları güney doğu Avrupa’da geçirirler.
• Siyah çeneli sinek kuşu : Siyah çeneli sinek kuşu, sinek kuşugiller familyasından küçük bir kuş türü.
• Su çulluğu : Su çulluğu, çullukgiller familyasından küçük, bodur bir su çulluğu türü. Erişkinleri 23–28 cm büyüklüğüne, 39–45 cm kanat açıklığına sahiptirler. Kısa yeşilimsi-gri bacakları ve çok uzun kuvvetli koyu renk gagaları vardır. Vücudum en üstü soluk ve alt kısımları benekli kahverengidir.
• Suriye kanaryası : Suriye kanaryası, ispinozgiller familyasından bir kuş türü.
• Sürmeli kervan çulluğu : Sürmeli kervan çulluğu, çullukgiller familyasından bir çulluk türü. Büyük bir kuş olup 37–45 cm kadardır. Çoğunlukla grimsi kahverengidir, beyaz bir arka ve kıç ile düzgün uzun eğik bir gagaya sahiptir. Belirgin bir göz çizgisi vardır. Genellikle ihtiyatlı bir türdür.
• Sürmeli kum kuşu : Sürmeli kum kuşu, çullukgiller familyasından bir kumkuşu türü. Yerde kazıyarak açtıkları yuvalarına 4 yumurta koyarlar. Göçmendirler. Yüksek ölçüde toplu halde yaşarlar, diğer Calidris türleri, özel olarak kara karınlı kumkuşu ile büyük sürüleri oluştururlar.
• Sürmeli kız kuşu : Sürmeli kız kuşu, yağmurcungiller familyasına ait bir kuş türü. Rusya ve Kazakistan’da açık otlakta görülürler. Üç-beş yumurtayı bir yer yuvasına koyarlar. Böcekler ve diğer küçük avlarını otlak veya tarım arazisinden seçerler. Orta büyüklükte, uzunca siyah bacaklı ve kısa siyah gagalıdırlar.
• Sürmeli çalı kuşu : Sürmeli çalı kuşu, çalı kuşugiller familyasından bir kuş türü. Avrupa, kuzey Afrika, Madeira Adaları’nda yavrular. Kısmen göçmendir. Kuzey ve doğu bölgelerde yaşayan kuşlar olup, kışlarını güneyde geçirirler. Kışın, çoğunlukla baştankara sürüleriyle bulunurlar. Boyları 9-10 cm kadardır.
• Sütlabi : Sütlabi, ördekgiller familyasından küçük, denizel bir ördek türü.
• Sığır balıkçılı : Sığır balıkçılı, balıkçılgiller familyasına ait bir kuş türü. Bubulcus cinsinde yer alan tek türdür. Bodur bir türdür, 51 santimetre uzunluğunda, 200-600 gram ağırlığındadırlar. Kısa kalın bir gagaları vardır.
