Anne ve babalarımız bize paslı çivi ve tenekelere karşı dikkatli olmamızı söylerler. Bu maddelerden, tetanos denilen çok tehlikeli bir hastalık kapabileceğimizi anlatırlar. Bu sebeple herhangi bir sebepten dolayı paslı birşeyler vucudumuza girdiğinde mutlaka hastaneye veya doktora gidilmelidir. Tetanozun uzun yıllardır güvenle uygulanan çok etkili bir aşısı mevcuttur. Tetanozdan korunmanın en etkili yolu tam aşılı olmaktır. Bir sokak hayvanı tarafından ısırıldığımızda da tetanos tehlikesiyle karşı karşıya kalırız. Bu tür bir yaralanma yaşarsak derhal tetanos aşısı olmamız gerekir.
Tetanos, “clostridium tatani” isimli bir bakteri yüzünden ortaya çıkar. Bu bakteri, vücudumuzdaki açık yaralara bulaşarak, zehirli atıklar üretmeye başlar ve kaslarda önüne geçilmez kasılmalar ortaya çıkartır. Bakteri çoğalmaya başladıktan sonra salgıladığı toksinler sinir sistemini etkiler. Tüm vücuda yayıldığında ise ölümcül olabilir. Tetanoz mikrobu spor adı verilen forma gelmesiyle kendini dış ortamda canlı tutabilecek özelliğe sahip olur ve yıllarca toprakta canlı kalabilir. Bakterinin oluşturduğu sporlar ısıya ve kimyasal ajanlara karşı oldukça dayanıklıdır ve öldürmesi çok zordur. Tetanosa karşı en iyi korunma yolu aşı olmaktır. Tetanoz aşısı ile en az 10 yıl %95 koruyuculuk sağlanır.
Çivinin, tenekenin ya da pasın bu bakteriyle doğrudan bir ilgisi yoktur.
Esasen toprakta yaşayan bu bakteri, paslı çivi ve teneke gibi maddeleri de evi gibi kullanabilir. Yani her paslı çivi tetanos mikrobu taşımaz, ama taşıması ihtimaline karşı dikkatli olmakta fayda vardır. Virüs hava yolu ile insan kanına ve sinir sistemine yerleşir. Toprak, iğne, çivi, ağacın insan cildinden içeri girmesi durumlarında yaşanır.
Tetanoz neden olur?
Normalde toprakta ve memeli hayvanların bağırsaklarında yaşayan Clostridium tetani bakterisi ya da sporları, insan vücuduna bir yaralanma ya da sıyrık sonrasında girerek, kana karışıp üremeye başlar. Clostridium tetani bakterisinin inkübasyon süresi ortalama 8 gün olarak belirlenmiştir.
Bu süre 3-21 gün arasında değişebilir. Bakteri vücutta metalloproteaz tetanospazmin denen bir toksin üretir. Bu toksin omurilik ve beyin köküne ulaştığında buradaki sinir hücrelerinin iletimini bozar. Bozulan iletim sonrasında kişide istemsiz kasılmalar gözlenir.
